Konsultacje BIAC i OECD

2009-10-22

EPC BIAC jest złożony z ekonomistów organizacji biznesu w tym Lewiatana i wielkich firm międzynarodowych z krajów OECD. Celem spotkań Komitetu jest omówienie materiałów OECD, sformułowanie i przedstawienie stanowiska przedsiębiorców na określony temat dotyczący na ogół reform strukturalnych, jak również przekonanie OECD podczas konsultacji, żeby uwzględniła to stanowisko w swoich opracowaniach. Ma to szczególne znaczenie, kiedy w materiałach OECD zawarte są zalecenia reform dla poszczególnych państw członkowskich.

Przedmiotem rutynowych konsultacji były trzy tematy opracowań przygotowanych przez OECD:
1) Going for Growth – Responding to the Crisis while Protecting Long-term Growth and responding to the GFG Policy Priorities (Kierunek na wzrost – reakcja na kryzys i priorytety polityki gospodarczej w tym kontekście)
2) Financial Prudential Regulation Indicators (Wskaźniki finansowej regulacji ostrożnościowej)
3) The Effects of The Crisis on Potential Output and Options for Future Research (Wpływ kryzysu na potencjalny product krajowy brutto i wybór kierunków badań).

„Azymut-wzrost” jest stałym przedmiotem badań OECD, ale tym razem omawiany był w kontekście globalnego kryzysu. Działania antykryzysowe powinny byłyby zostać tak dobrane, aby stymulowały popyt w gospodarce w krótkim okresie i jednocześnie sprzyjały wzrostowi gospodarczemu w dłuższej perspektywie. Przebadano pod tym kątem kroki podjęte w czterech obszarach, uznanych w poprzednich opracowaniach za priorytetowe dla perspektyw wzrostu gospodarczego: infrastruktury, reform podatków, aktywnej polityki rynku pracy i reform regulacji.

BIAC z zadowoleniem przyjął włączenie do analiz rozdziału na temat tego jak kryzys oddziałuje na politykę strukturalną w poszczególnych krajach zwłaszcza, że według szacunków OECD, kryzys może doprowadzić do trwałej utraty PKB rzędu 3 procent w krajach członkowskich w relacji do poziomu, gdyby nie nastąpił (szerzej o tym poniżej). Tym ważniejsze staje się zatem wdrożenie odpowiednich reform strukturalnych, które mogłyby zniwelować tę stratę. Kryzys może zmienić priorytety reform strukturalnych. Dlatego BIAC uznał za cenny przegląd środków zastosowanych podczas kryzysu, które mogą wywrzeć wpływ w średnim i długim okresie na perspektywy wzrostu gospodarczego. Jeszcze większy walor ma wskazanie na reformy strukturalne, które mogłyby wzmocnić ożywienie. Jednocześnie BIAC podkreślił, że wśród zastosowanych środków strukturalnych znalazły się i takie, które mogą pogłębić utratę PKB. O ile unikano jawnego protekcjonizmu, to jednak wznoszono bariery w handlu albo podjęto działania, które będą wymagały odwrócenia, kiedy utrwali się ożywienie (np. upaństwowienie banków). Zastosowane metody ratowania niektórych sektorów gospodarki mogą opóźnić i tak konieczną restrukturyzację mało konkurencyjnych sektorów (przemysł samochodowy), a wtedy jej koszty będą narastały. BIAC podkreślił, że antykryzysowe działania polegały głównie na dokapitalizowaniu instytucji finansowych i ekspansywnej polityce makroekonomicznej, natomiast nie sięgnięto po reformy rynku produktów (PMR = produkt market regulation), które mogłyby pomóc pobudzić gospodarki jak również miałyby korzystny wpływ na długookresową wydajność gospodarek. BIAC uważa także, że ryzyko „protekcjonizmu w sektorze finansowym” jest realne po kryzysie, gdyż rządy naciskają, aby pomoc dla sektora finansowego w ich krajach nie objęła zagranicznych filii instytucji globalnych. Należy wykorzystać kanał poprawy regulacji w zakresie ochrony zatrudnienia, aby nie doprowadzić do ograniczenia aktywności zawodowej ludności w wyniku kryzysu (EPL= employment protection legislation). Organizacja ta opowiada się za wzmocnieniem regulacji rynków finansowych, ale zawsze podkreśla, że należy czynić to z rozwagą, dlatego wspiera OECD w wysiłkach, aby reformy te weszły w życie po zakończeniu kryzysu. Nowe regulacje nie mogą paraliżować pośrednictwa finansowego; nadmiar wymagań kapitałowych też może okazać się szkodliwy, więc niezbędne jest staranne wyważenie kosztów i korzyści tych rozwiązań. BIAC nalega, aby OECD upowszechniało wiedzę o dobrych przykładach reform strukturalnych i ich wynikach wśród krajów członkowskich, bo ich sukcesy zachęcają do takich przedsięwzięć. Przegląd odnotowanego postępu w priorytetowych dziedzinach od 2005 r., dokonany przez OECD jest bardzo pomocny w ocenie, czego należy nadal żądać od poszczególnych rządów.

Temat wpływu regulacji finansowych na konkurencyjność systemu finansowego był już także omawiany wcześniej w maju 2009 roku. Konkurencyjność ma wyraźnie pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy jak wynika z badań OECD i to podkreśla konieczność stosowania regulacji dla niej przyjaznych. Jednocześnie, bieżący kryzys przypomina jakie znaczenie ma siła regulacji ostrożnościowych dla stabilności systemów finansowych. Wyważenie tych kwestii jest niezbędne i tym zajęło się kolejne opracowanie OECD. W poprzednim studium wykorzystano informacje na temat regulacji ostrożnościowych w sektorze finansowym do skonstruowania syntetycznych miar poziomu i jakości tej regulacji w różnych segmentach rynku finansowego. Starano się ustalić związek między tymi miarami, a poziomem stabilności i konkurencyjności systemów finansowych. W obecnym przedsięwzięciu badawczym OECD skupiła się na syntetycznych miarach bankowej regulacji w pojedynczych obszarach, próbując uwzględnić nowe informacje na temat jakości użytych danych. Niestety, w konkluzji OECD musiała stwierdzić, że dane porównawcze między krajami nie obejmują niektórych obszarów, które mogły przyczynić się do obecnego kryzysu, wiec wyniki są niekompletne i trzeba je traktować krytycznie. Można jednak stwierdzić, że poziom regulacji bankowej oraz w ubezpieczeniach i na rynkach papierów wartościowych różni się znacznie w poszczególnych krajach OECD, a całej OCED od regulacji w krajach kandydujących do niej. Korelacja między wskaźnikami. a wielkością poniesionych szkód w sektorze finansowym w różnych krajach jest pozytywna, więc im wyższy poziom regulacji, tym system bankowy i ubezpieczeń jest stabilniejszy. Interesujący jest bez wątpienia wynik mówiący o tym, że poziom regulacji nie prowadzi do pogorszenia konkurencyjności. Co więcej, im silniejszy jest regulator krajowy, tym wyższy zdaje się być poziom konkurencji między bankami. Różne obszary regulacji ostrożnościowej wchodzą ze sobą w interakcje np. tam, gdzie regulatorzy są mocni (słabi), twardsze są wymagania kapitałowe albo wiarygodna groźba odebrania licencji, poziom konkurencji między instytucjami finansowymi jest wyższy (słabszy). Jednak w niektórych specyficznych obszarach występuje tradeoff między mocą regulacji, a konkurencyjnością. W szczególności, ściślejsza regulacja bankowa odnośnie reguł wejścia na rynek oraz dotycząca struktury własności wydaje się osłabiać konkurencję.

BIAC wyraża uznanie dla OECD za podjęcie tej tematyki i klarowne wnioski jak również wskazanie obszarów regulacji, które należałoby przebadać, gdyby dostęp do danych był lepszy. Poza tym, analizując w szerszym planie, BIAC podkreślił, że regulacja nie powinna prowadzić do przeregulowania sektora finansowego, ale rozwiązywać problem dyzekonomii zewnętrznych tj. że ryzyko upadku jednego banku przenosi się na ryzyko funkcjonowania całego sektora. Dlatego istotne jest ustalenie, które jej instrumenty prowadzą do najwyższego stopnia stabilności finansowej nie ograniczając równocześnie konkurencji w sektorze, niezbędnej dla wspierania wzrostu gospodarczego. W tym kontekście BIAC wspiera rozwiązania regulacyjne na poziomie makro, konstatując jednak, że potrzebne są prostsze reguły a nie więcej tych reguł, bo więcej reguł niekoniecznie uczyni system finansowy bezpieczniejszym.