Największe firmy i banki apelują do NBP, MF i KNF o natychmiastowe działania antykryzysowe
2008-11-19
Przedstawiciele największych firm i banków, zrzeszonych w PKPP Lewiatan, przedstawili rekomendacje apelujące do Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Finansowego o podjęcie jak najszybszych działań zmierzających do wsparcia sektora bankowego instrumentami pozwalającymi na zachowanie przez banki płynności i zmniejszenie tym samym ryzyka braku płynności krótkoterminowej i długoterminowej w przedsiębiorstwach.
W 2008 r. Polska będzie jedną z dwóch, poza Słowacją, najlepiej rozwijających się gospodarek w Unii Europejskiej. Prognozy KE na 2009 r. mówią o wzroście PKB w Polsce o 3,7% r/r podczas, gdy wzrost PKB w krajach strefy euro ma wynieść 0,1%, a największe gospodarki europejskie już odczuwają recesję. Planowany wzrost może być trudny do osiągnięcia, bowiem w opinii PKPP Lewiatan gospodarka sygnalizuje możliwość gwałtownego spowolnienia.
Potrzebne są pilne działania, przede wszystkim:
- • współpraca wszystkich sił politycznych, także na polu legislacyjnym, szczególnie: szybkie podpisanie przez Prezydenta ustawy o Komitecie Stabilności Finansowej oraz nowelizacji ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, a także szybkie procedowanie projektu ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym, który wpłynął do Sejmu i czeka na pierwsze czytanie
- • system stałych konsultacji Komitetu Stabilności Finansowej z przedsiębiorcami i sektorem finansowym dla zmniejszenia asymetrii informacji, która prowadzi do wzrostu ryzyka w podejmowaniu decyzji przez obie strony – regulatorów i biznes
- • współprac związków zawodowych, które, rozumiejąc powagę sytuacji i jej skutki dla rynku pracy, ograniczą nieuzasadnione roszczenia i protesty
- • wspólne, energiczne i konsekwentne działania skupione na stworzeniu warunków do jak najszybszego przyjęcia w Polsce euro
- • uchwalenie i podpisanie przez Prezydenta ustawy o emeryturach pomostowych
- • maksymalne ograniczanie deficytu finansów publicznych i prowadzenia reform zwiększających efektywność wydatkowania pieniędzy publicznych.
- • podjęcia przez Ministerstwo Finansów, Narodowy Bank Polski i Komisję Nadzoru Finansowego jak najszybszych działań zmierzających do wsparcia sektora bankowego instrumentami pozwalającymi na zachowanie przez banki płynności i zmniejszenie tym samym ryzyka braku płynności krótkoterminowej i długoterminowej w przedsiębiorstwach.
Dziś kluczowe dla osłabienia skutków światowego kryzysu w polskiej gospodarce jest zapewnienie z jednej strony bezpieczeństwa sektora finansowego, z drugiej zaś nieodcinanie sektora przedsiębiorstw od finansowania. Dlatego PKPP Lewiatan szuka rozsądnego kompromisu między tymi wyzwaniami. W tym celu prowadził konsultacje z prezesem NBP (5 listopada), ministrem finansów (6 listopada) i przewodniczącym KNF (7 listopada) z udziałem przedstawicieli banków i przedsiębiorców, dyskutując pakiet działań antykryzysowych. Został on przesłany 18 listopada 2008 naszym rozmówcom i będzie dalej konsultowany i, oby jak najszybciej, wdrażany. Proponowane działania dotyczą krótkiej perspektywy. Działania średnio i długookresowe wymagają odrębnych dyskusji i ustaleń.
Rekomendacje dla Ministra Finansów:
- • jak najszybsze uruchomienie mechanizmów pozwalających na skuteczne i adekwatne do potrzeb gwarantowanie depozytów oraz transakcji na rynku międzybankowym
- • zobowiązanie wszystkich banków do podpisania umowy ramowej dotyczącej możliwości korzystania z tych mechanizmów
- • warunkiem uzyskania gwarancji powinno być zapewnienie przez banki, że akcja kredytowa pozostanie na poziomie nie niższym niż w 2008 r. powiększonym o dynamikę nominalnego PKB (6-7%), aby zapewniony był dopływ pieniądza do gospodarki
- • uruchomienie innych instrumentów poprawiających płynność sektora finansowego, m.in. zezwolenie na bezpośrednie zawieranie transakcji dwustronnych przez fundusze inwestycyjne i fundusze rynku pieniężnego
- • wprowadzenie gwarancji dla kredytów udzielanych pod projekty inwestycyjne w infrastrukturę gospodarczą, które uniezależnią inwestycje infrastrukturalne istotne dla rozwoju gospodarczego od sytuacji na rynku finansowym
- • wprowadzenie gwarancji dla kredytów udzielanych pod projekty realizowane w oparciu o środki z funduszy strukturalnych
- • terminowe realizowanie zobowiązań sektora publicznego wobec przedsiębiorstw
- • terminowe realizowanie zobowiązań Instytucji Wdrażających i Instytucji Pośredniczących wobec Beneficjentów funduszy unijnych
- • bezpośrednie dotacje (za pomocą niższych stawek) dla poszczególnych branż bądź firm rozpoczynających działalność, wspierających poziom zatrudnienia oraz strategię rządu
- • oferowanie przez agencje rządowe kredytów hipotecznych nabywcom mieszkań o niższych dochodach, którzy nie będą w stanie spełnić nowych, bardziej restrykcyjnych warunków kredytowych stawianych przez banki
- • zwiększenie obecnego poziomu ulgi podatkowej dot. kredytów hipotecznych dla nabywców mieszkań na rynku pierwotnym
- • umożliwienie wszystkim przedsiębiorstwom (nie tylko MSP) zaliczania 100% wydatków inwestycyjnych w koszty uzyskania przychodów (prawo, a nie obowiązek)
- • uporządkowanie zasad i profesjonalizacja kontroli skarbowych w przedsiębiorstwach
- • urealnienie założeń makroekonomicznych do budżetu państwa na 2009 r.
- • poszerzenie możliwości Operacji Otwartego Rynku (OOR) m.in. przez zapewnienie OOR o szerszym wachlarzu terminów zapadalności, wprowadzenie OOR takich jak kompensacja, rozszerzenie listy zabezpieczeń dla kredytu lombardowego, czy zapewnienie efektywnej współpracy NPB z KDPW
- • akceptacja obligacji korporacyjnych jako zabezpieczenia w operacjach otwartego rynku NBP
- • uproszczenie operacji swapów walutowych, rozpoczęcie operacji w CHF; zaoferowanie dłuższych terminów zapadalności, powyżej 7 dni, zwłaszcza do 3 miesięcy; poprawa cen stóp w kierunku poziomów rynkowych
- • obniżenie wymogu z tytułu rezerwy obowiązkowej z 3.5% do 2% (wymóg EBC to 2%)
- • przedterminowy wykup obligacji NBP wydanych w zamian za zmniejszenie rezerwy obowiązkowej (KRN)
- • dalsze rozszerzenie listy możliwych zabezpieczeń pod zastaw kredytów lombardowych, w tym o zastaw na hipotekach i kredytach korporacyjnych (przy wyższej redukcji)
- • obniżenie stopy kredytu lombardowego (tj. zwężenie korytarza stawki referencyjnej, tak jak zrobił to EBC)
- • zwiększenie dostępności podmiotów, które mogą skorzystać z kredytu lombardowego
- • obniżenie 3-miesięcznej stawki WIBOR celem zbliżenia jej do celu wyznaczonego przez RPP i stanowiącego warunek uczestnictwa w „Pakiecie Zaufania”
- • obniżenie przez RPP oficjalnych stóp procentowych.
Rekomendacje dla przewodniczącego Komisji Nadzoru Bankowego:
- • zmiana istniejących praktyk rachunkowych, zgodnie z którymi niezrealizowane zyski oraz straty na portfelu handlowym (zwłaszcza w odniesieniu do zadłużenia w papierach polskiego rządu) są uwzględniane przy pomiarze adekwatności kapitałowej. Zmiana tych praktyk mogłaby być czasowa (np. 6 lub 12 miesięcy)
- • regulacje nakładane na Fundusze Inwestycyjne oraz Fundusze Rynku Pieniężnego powinny pozwolić na potrzebną dziś elastyczność (np. pożyczanie środków pomiędzy funduszami lub pomiędzy funduszami a Ministerstwem Finansów)
- • zaostrzenie mechanizmów kontrolnych w odniesieniu do polityki udzielania kredytów w walutach obcych w zakresie limitów maksymalnego zaangażowania i/lub dodatkowych wymogów kapitałowych w zależności od waluty
- • wspieranie fuzji banków (system bankowy jest bardzo rozproszony)
- • pomoc bankom w „upłynnieniu” w większym stopniu ich bilansu poprzez wykorzystywanie portfeli kredytowych jako zabezpieczenia.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
Warszawa, 19 listopada 2008 r.
