Dyrektywa o kredycie konsumenckim w PE

16 stycznia 2008 roku Parlament Europejski przyjął w drugim czytaniu projekt nowej dyrektywy o kredycie konsumenckim. Projektowi poparcia udzieliła przeważająca liczba eurodeputowanych.

Dotychczas obowiązujące zasady udzielania kredytów konsumenckich opierały się na prawie krajowym, narzucały na państwa członkowskie jedynie minimalne wymogi dotyczące informowania, prawa do wcześniejszej spłaty kredytu oraz metody obliczania odsetek. Proponowana przez Komisję dyrektywa ma na celu harmonizację pewnych podstawowych elementów prawnych, takich właśnie jak informacje udzielane przed zawarciem umowy, informacje umowne, prawo odstąpienia od umowy, przedterminowa spłata, rzeczywista roczna stopa oprocentowania.

Nowelizacja dyrektywy ma przyczynić się do wzmocnienia konkurencji zapewniając jednocześnie ochronę interesów konsumentów i kredytodawców. Pierwszy wniosek Komisji został przedstawiony jesienią 2002 roku i poddany pierwszemu czytaniu w Parlamencie Europejskim w kwietniu 2004 roku. Dopiero we wrześniu 2007 roku Rada przedstawiła wspólne stanowisko w tej sprawie. W grudniu Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów PE przyjęła 10 poprawek kompromisowych, a na początku stycznia przedstawiciele z poszczególnych grup politycznych dokonali dalszych uzgodnień, które pozwoliły im na negocjacje z przedstawicielami Rady. Osiągnięte porozumienie było przedmiotem drugiego czytania w Parlamencie Europejskim.

W momencie wejścia w życie dyrektywy konsumenci zyskają prawo do wyboru najkorzystniejszej oferty kredytowej w swoim lub innym państwie członkowskim, uzyskają dostęp do produktów bankowych niedostępnych w ich kraju. Dyrektywa definiuje wymogi co do przekazywania informacji finansowych na temat kredytu w prowadzonych kampaniach reklamowych.
Harmonizacja obejmie wymogi informacyjne przed zawarciem umowy i informacje umowne. Łatwiej będzie obliczyć całkowity koszt kredytu. Ujednolicone zostaną definicje, na podstawie których wyliczana jest roczna stopa procentowa oraz kredyt na rachunku bieżącym.

Kredytodawca będzie miał obowiązek przekazywania potencjalnemu klientowi informacji pozwalających na podjęcie decyzji. Będzie musiał ocenić wypłacalność klienta w oparciu o informacje zgromadzone w bankowych bazach danych. Klienci, którym bank odmówi udzielenia kredytu będą mogli zażądać wglądu do informacji na swój temat w bazie danych i dokonania korekt wszelkich nieprawidłowych zasadniczych danych.

Proponowana dyrektywa zagwarantuje klientom prawo do wcześniejszej spłaty zaciągniętego kredytu, a kredytodawcom prawo do sprawiedliwej i obiektywnie uzasadnionej rekompensaty za ewentualne koszty bezpośrednio związane z przedterminową spłatą kredytu, pod warunkiem że przedterminowa spłata przypada na okres, w którym stopa oprocentowania kredytu jest stała.

Eurodeputowani pozwolili, aby w wyjątkowych przypadkach kredytodawca mógł zażądać wyższej rekompensaty niż koszty bezpośrednio związane z przedterminową spłatą, jeśli udowodni, że poniesie stratę z powodu różnicy w wysokości stopy referencyjnej w chwili udzielania kredytu i w chwili jego przedterminowej spłaty.

Kredytobiorca będzie mógł w terminie 14 dni odstąpić od umowy. W przypadku umowy o kredyt wiązany okres ten może być skrócony do trzech dni na życzenie kredytobiorcy, na przykład w sytuacji, gdy zależy mu na szybszym otrzymaniu dostawy lub skorzystaniu z towarów lub usług finansowanych na mocy umowy kredytowej.

Zgodnie z kompromisową propozycją posłów z różnych grup politycznych regulacjami objęte zostaną umowy o kredyt konsumencki o wartości od 200 do 75000 euro. Zakresem dyrektywy objęte będą transakcje dokonywane za pomocą kart kredytowych takich jak Visa, czy Mastercard, z wyjątkiem kart debetowych z odroczonym terminem płatności.

Dyrektywa, po przyjęciu przez PE wejdzie w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Państwa członkowskie będą mieć dwa lata na przyjęcie i publikację przepisów wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do jej wykonania.