Nowy projekt budżetu UE oraz Funduszu Naprawczego po pandemii

2020-05-27

• Wysokość zaproponowanych dzisiaj przez Komisję Europejską (KE) nowych Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) na lata 2021-2027 to 1,1 bln euro.

Komisja zaproponowała także reformę zasobów własnych, m. in. podatek cyfrowy oraz graniczny podatek węglowy, co jest wyjściem naprzeciw oczekiwaniom Parlamentu Europejskiego. Dyskusje na temat zasobów własnych pomiędzy państwami członkowskimi są jednak zawsze bardzo trudne i na ostateczną listę zatwierdzonych nowych zasobów własnych przyjdzie nam jeszcze poczekać.

Wysokość zaproponowanego planu naprawczego KE nazwanego „Next Generation EU" to 750 mld euro, dzięki pożyczkom na rynkach finansowych, przy niskich stopach procentowych, zabezpieczonych gwarancjami państw członkowskich. Warto przypomnieć, że razem z pakietem środków zatwierdzonym 23 kwietnia przez Radę UE, który wyniósł 540 mld euro, łączna pomoc UE dla unijnej gospodarki wyniesie 1,29 bln euro.

„Next Generation EU" opiera się na trzech filarach:
Filar 1: Wsparcie państw inwestycjami i reformami
Stworzony nowy fundusz warty 560 mld euro w celu sfinansowania kluczowych inwestycji publicznych i reform związanych z realizacją europejskich priorytetów, czyli europejskiego Zielonego Ładu oraz Agendy Cyfrowej. Ponadto, Komisja proponuje dodać do Funduszu Sprawiedliwej Transformacji 40 mld euro. Znajduje się tutaj także warte 55 mld euro „uzupełnienie polityki spójności" na lata 2020-2022, a wysokość wsparcia będzie zależała od skutków gospodarczych i społecznych obecnego kryzysu odczuwanych przez dane państwo. Otrzymanie pomocy z tego filaru będzie powiązane z wypełnianiem przez państwa zaleceń w ramach Semestru Europejskiego wymagających podjęcia reform o charakterze gospodarczym.

Filar 2: Pobudzenie gospodarki i pomoc w ponownym uruchomieniu inwestycji prywatnych

Działania w drugim filarze to zaproponowany nowy Instrument Wsparcia Wypłacalności, który może działać od 2020 r. i będzie dysponował budżetem o wysokości 31 mld EUR. Ma on na celu odblokowanie 300 mld EUR na wsparcie wypłacalności dla przedsiębiorstw ze wszystkich sektorów gospodarki i przygotowanie ich na „czystszą" i „cyfrową" przyszłość. Ponadto, dzięki instrumentowi „Strategic Investment Facility" (kontynuacja programu Junckera, wbudowana w InvestEU), 15 mld euro z tego programu powinno wygenerować inwestycje warte 150 mld euro w łańcuchy wartości o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa i strategicznej autonomii UE, jak np. sektor farmaceutyczny. Dotychczasowo działający InvestEU też zostanie zasilony dodatkowym 15,3 mld euro.

Filar 3: Wyciąganie bezpośrednich wniosków z kryzysu
Poprzez wzmocnienie programów, które dowiodły swojej wartości w czasie kryzysu, takich jak RescEU lub Horyzont Europa, ale także utworzenie nowego programu związanego ze zdrowiem publicznym, wzmocnienie europejskiej polityki sąsiedztwa, współpracy międzynarodowej i pomocy przedakcesyjnej.

Przedstawiona dziś propozycja rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2021-2027 oraz towarzyszącego mu funduszu naprawczego, stanie się teraz przedmiotem negocjacji państw członkowskich. Dla przypomnienia, porozumienie w zakresie WRF wymaga jednomyślności w Radzie UE, a do zakończenia procesu potrzebna jest zgoda Parlamentu Europejskiego. Komisja ma nadzieję, że państwa zatwierdzą nowe WRF do lipca br.

- Dzisiejsza propozycja Komisji wprowadza nową jakość w zakresie funkcjonowania Unii Europejskiej. KE podtrzymuje propozycję powiązania funduszy z praworządnością, a w filarze 1 instrumentu „Next Generation EU" uzależnia wsparcie od wypełnienia przez państwa członkowskie zaleceń w ramach Semestru Europejskiego. Dla nas niezwykle ważny jest filar 2 - liczymy, że sektor MŚP z państw takich jak Polska, będzie korzystał z tej pomocy w jak największym stopniu. Liczymy także, że ważne dla naszego bezpieczeństwa branże będą się rozwijały i uniezależniały od dostawców spoza UE - zauważa Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

- To co powinno cieszyć nasze firmy to uniknięcie cięć w programie Horyzont Europa wspierającym badania i innowacje, a także dodatkowe wsparcie w Funduszu Naprawczym dla sprawiedliwej transformacji oraz polityki spójności. To dobrze, że Komisja stawia na innowacyjność gospodarki i rewolucję cyfrową, pamiętając jednocześnie o tym, by obecny kryzys nie zaburzył osiągnieć polityki spójności, dbając o równomierne rozłożenie kosztów obecnego kryzysu pomiędzy państwami członkowskimi" - podkreśla ekspert ds. UE w biurze Konfederacji Lewiatan w Brukseli, Adam Dorywalski

Konfederacja Lewiatan