Będziemy mniej kupować. Pogarszają się nastroje konsumenckie gospodarstw domowych
2020-10-21
Dzisiejsze dane GUS o koniunkturze konsumenckiej w październiku br. można traktować jako pierwsze sygnały o pogarszających się nastrojach gospodarstw domowych. W wrześniu sprzedaż detaliczna była o 2,5% wyższa niż w analogicznym miesiącu ubiegłego roku.
Komentarz dr Sonii Buchholtz, ekspertki Konfederacji Lewiatan
W październiku wskaźnik bieżący koniunktury wyniósł 20, co stanowi pogorszenie o 5 pkt proc. w porównaniu do września. Słabsze perspektywy to efekt większego zagrożenia bezrobociem, pogorszenia sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz większego pesymizmu co do kierunku zmian sytuacji gospodarczej w kraju. Pogorszenie nastrojów ujawnia się również we wskaźniku wyprzedzającym koniunktury. Ponownie rośnie odsetek konsumentów oczekujących wzrostu bezrobocia, chociaż na indywidualne zagrożenie wskazuje poniżej 26% ankietowanych (22% we wrześniu.
O tym, że przebieg pandemii determinuje sytuację gospodarczą deklaruje ponad 85% respondentów. Z perspektywy firm największe wyzwanie polega na tym, że konsumenci będą ograniczać konsumpcję do dóbr niezbędnych - z drugiej jednak strony, powielanie zachowań sprzed COVID przełoży się na większą liczbę zakażeń. Należy więc poszukiwać w tej kwestii kompromisu, na co wskazujemy w 10 postulatach dotyczących zmniejszenia negatywnych skutków pandemii COVID-19.
Konsumenci z powrotem postrzegają koronawirusa jako zagrożenie zdrowotne swoje i otoczenia. Prawdopodobnie powinniśmy spodziewać się ponownie zachowań, jakie notowaliśmy w marcu-kwietniu: rzadszych i większych jednostkowo zakupów, zwiększonego zainteresowania e-commerce, ograniczenia zakupów w dóbr trwałych z wyłączeniem inwestycji w domostwa, aby dostosować je do długiego okresu pracy i edukacji zdalnej czy bezpiecznej mobilności, oraz utrzymania niskiego popytu na usługi uwzględniające znaczne interakcje społeczne. Odraczanie dużych zakupów na początku października jest zbliżone do tego deklarowanego w czerwcu-lipcu, i pozytywny trend został przełamany. Jest właściwie pewne, że kolejne badanie pokaże dalsze pogorszenie.
Branże można podzielić na te, którym epidemia przyniosła wzrost popytu (np. produkty farmaceutyczne). Te, które w pierwszej fali odnotowały spadki - niekiedy dramatyczne - ale tym razem nie muszą obawiać się zagrożenia na miarę kwietniowego (np. motoryzacja). Takie, których odbicie popytu do starych poziomów należy uznać za realne dopiero w dłuższej perspektywie (np. restauracje), co zagraża istniejącym firmom oraz szereg branż, których sytuacja jest dramatyczna i będzie trudna do odwrócenia nawet po pandemii (jak kina, usługi uwzględniające interakcje, w tym imprezy masowe), bo przez kolejne kwartały uda się znaleźć substytuty tych usług.
Konfederacja Lewiatan
