Lewiatan w Brukseli: Komentarz do stanowiska BusinessEurope
2020-03-17
BusinessEurope ogłosiło stanowisko w sprawie działań, które muszą zostać podjęte na poziomie państw członkowskich oraz unijnym, aby ograniczyć negatywne skutki pandemii koronawirusa dla pracodawców i pracowników.
Rządy w Europie i na świecie podejmują działania, aby ograniczyć liczbę zachorowań, co wpływa na styl życia obywateli i funkcjonowanie gospodarek. Już teraz mamy do czynienia ze spadkiem międzynarodowej wymiany gospodarczej (spowodowanym zakłóceniami w łańcuchach dostaw) oraz konsumpcji prywatnej. Niektóre sektory takie jak turystyczny, transportu, restauracyjny, hotelarski i handlu detalicznego odczuwają te skutki wyjątkowo dotkliwie. Tymczasem od szybkości i zasięgu rozprzestrzeniania się wirusa, jak i zakresu środków zapobiegawczych będzie zależeć wysokość i tempo spadku wzrostu gospodarczego. Wydarzenia ostatnich dni pokazują, że będzie on znaczny i wiele państw doświadczy pogorszenia koniunktury.
W związku z tym, BusinessEurope oraz federacje członkowskie apelują do unijnych instytucji i państw członkowskich o podjęcie koniecznych działań, aby ochronić unijny biznes i pracowników:
Po pierwsze, odpowiedzialność za zapewnienie właściwej równowagi między ochroną zdrowia publicznego i warunkami prowadzenia działalności gospodarczej. Wymaga to od wszystkich podmiotów gospodarczych, w tym przedsiębiorstw, pracowników i konsumentów, podjęcia odpowiedzialnych działań w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa.
Po drugie, konkretne działania w zakresie polityk monetarnej i fiskalnej. Wiele firm, zwłaszcza MŚP, będzie musiało w nadchodzących miesiącach stawić czoła silnej presji finansowej. Aby utrzymać zaufanie w środowisku biznesowym, ochronić biznesowy ekosystem oraz dalsze funkcjonowanie firm, pilnie potrzebny jest kompleksowy pakiet środków, m. in.: wsparcie finansowe Europejskiego Banku Centralnego oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego, aby zapewnić odpowiednią płynność systemom finansowym; stabilizacja rynków finansowych; umożliwienie korzystania z maksymalnej elastyczności w ramach polityki fiskalnej państw. W perspektywie średnioterminowej państwa członkowskie powinny również rozważyć przyspieszenie inwestycji publicznych, w tym planowanych napraw i konserwacji, jako środka zapewniającego dodatkowy bodziec fiskalny dla pobudzenia gospodarki.
Istnieje poważne ryzyko, że znaczna liczba firm, zwłaszcza z sektora MŚP, doświadcza zarówno problemów z płynnością, jak i wypłacalnością w wyniku samego COVID19 lub działań podjętych w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa (takich jak tymczasowe zamknięcie pomieszczeń produkcyjnych). Wśród tych środków, BusinessEurope proponuje m .in.: udzielanie gwarancji państwowych dla linii kredytowych dla przedsiębiorców; elastyczność programów ubezpieczeń na wypadek bezrobocia w celu wspierania przedsiębiorstw i pracowników.
Biznes postuluje także konkretne działania na poziomie UE, jak przygotowanie się na ewentualność zwiększenia kwoty dedykowanej na zaproponowaną przez KE tzw. Coronavirus Response Investment Initiative, obecnie w wysokości 37 miliardów euro. Jej celem jest wsparcie systemów opieki zdrowotnej, MŚP, rynków pracy i szczególnie „wrażliwych" sektorów gospodarki.
Ponadto, KE powinna przekierować nieprzydzielone fundusze strukturalne na wsparcie dla przedsiębiorstw. Potrzebujemy szybkiej aktywacji unijnego funduszu solidarności na wypadek sytuacji kryzysowych w zakresie zdrowia, a KE powinna wziąć na siebie rolę koordynatora działań oraz centrum informowania o sytuacji w państwach członkowskich. Terminy związane z bieżącymi i przyszłymi dotacjami i umowami muszą zostać przesunięte i dostosowane do aktualnych potrzeb. Istnieje potrzeba elastyczności w zakresie wdrażania zasad pomocy państwa, pod warunkiem, że respektowany jest cel zapewnienia równych warunków działania dla przedsiębiorstw na całym jednolitym rynku UE.
Unia musi przygotować program naprawy - European Recovery Plan, którego wprowadzenie uzależnione jest od szybkiego porozumienia w sprawie unijnego wieloletniego budżetu (MFF). Dzięki niemu zmniejszy się niepewność co do finansowania inwestycji UE od 2021 r. Plan naprawy powinien przewidzieć znaczącą rolę dla programu InvestEU, jako narzędzia dla pobudzania inwestycji i wzrostu.
Należy opracować nowy europejski plan e-zdrowia, obejmujący mechanizm monitorowania całego łańcucha wartości w sektorze opieki zdrowotnej.
Po trzecie, potrzeba solidarnych działań w całej Europie. Biznes europejski wzywa unijnych decydentów oraz państwa członkowskie do działań, które pozwolą uniknąć trwałych szkód w ramach Unii. Dlatego konieczna jest ochrona rynku wewnętrznego oraz monitorowania przez KE wszelkich zakłóceń jego funkcjonowania, aby zapobiegać tworzeniu krajowych barier, które nie są zgodne z zasadą solidarności i proporcjonalności określoną w traktatach. W szczególności transport towarów na jednolitym rynku UE, na przykład ciężarówkami, nie może być blokowany. Należy zapewnić transgraniczny dostęp do krytycznych usług związanych z produkcją i konserwacją sprzętu medycznego.
BusinessEurope oraz federacje członkowskie wzywają również naszych głównych partnerów handlowych do dążenia do utrzymania globalnych łańcuchów dostaw w możliwie największym stopniu, aby działania podejmowane w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa były zarówno ukierunkowane, jak i proporcjonalne i aby unikać zakazów handlu i eksportu.
Kinga Grafa, dyrektorka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli
