Wielka szansa dla polskich producentów leków i pacjentów

2019-02-08

• Komisja Prawna Parlamentu Europejskiego i Rada UE wstępnie poparły wniosek Komisji Europejskiej, zgadzając się na zniesienie pięcioletniego dodatkowego certyfikatu ochronnego SPC (supplementary protection certificate) na produkcję leków generycznych i biopodobnych przeznaczonych na eksport poza Unię Europejską.
• Oznacza to, że polskie firmy farmaceutyczne mogłyby konkurować na rynkach krajów trzecich na równi z firmami z USA, Chin czy Ameryki Południowej.
• Obecnie jednak spór pomiędzy instytucjami w ramach tzw. procedury trilogu (uczestniczą w niej Komisja, Rada i Parlament) dotyczy daty wejścia w życie rozporządzenia oraz wprowadzenia możliwości produkcji na magazyn leków generycznych i biopodobnych, aby w momencie wygaśnięcia ochrony SPC firma mogła wejść z lekiem na rynek unijny. Konfederacja Lewiatan apeluje o szybki kompromis.

- Biorąc pod uwagę znaczenie projektu dla polskich firm, apelujemy do unijnych instytucji o jak najszybsze znalezienie kompromisu i przyjęcie rozporządzenia jeszcze w tej kadencji Parlamentu. Przeciągnięcie negocjacji na następną kadencję wiąże się z ryzykiem porzucenia tej propozycji legislacyjnej, co oznaczałoby ogromne starty dla polskiego i europejskiego przemysłu farmaceutycznego, negatywne skutki dla pacjentów i stopniowe przenoszenie produkcji poza Europę skutkujące utratą miejsc pracy. Na to w dobie konkurencji z rynkami rozwijającymi się nie możemy sobie pozwolić - mówi Henryka Bochniarz, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Obecnie firmy unijne nie mogą zacząć produkcji leku generycznego lub biopodobnego wcześniej niż 25 lat od momentu otrzymania przez producenta leku oryginalnego ochrony patentowanej. Na ten okres składa się 20 lat ochrony gwarantowanej przez patent oraz 5 lat tzw. dodatkowego certyfikatu ochronnego (SPC), który ma zrekompensować czas utracony przez producenta nowego leku między momentem opatentowania formuły leku do wprowadzenia na rynek. Do tej pory ochrona ta obejmowała zarówno sprzedaż jak i produkcję leku generycznego na terenie całej UE. Natomiast firmy farmaceutyczne usytuowane poza UE, po 20 latach ustania ochrony patentowej, mogą dany lek produkować i sprzedawać na całym świecie poza UE, a w momencie zakończenia 5 letniego okresu ochronnego, mogą wejść z nim również na rynek unijny. To stawia firmy z sektora MŚP na niekorzystnej pozycji.

Potwierdzają to wyliczenia Komisji Europejskiej załączone do propozycji legislacyjnej z 28 maja 2018 r. Okazuje się, że wprowadzenie zmian przepisów dotyczących SPC umożliwiłoby lokalnym producentom leków ich sprzedaż poza Europę znacznie szybciej niż dotychczas. Szacunki pokazują̨, że w całej UE dzięki temu mogłoby powstać dodatkowo aż do 25 000 miejsc pracy, a dochody ze sprzedaży dla europejskich firm farmaceutycznych mogłyby wzrosnąć aż do ok. 10 mld zł do 2025 r. Ponadto, projektowane zmiany wpłyną pozytywnie na europejskich pacjentów, którzy otrzymają dostęp do tańszych leków bezpośrednio po ustaniu ochrony patentowej, co również wpłynie pozytywnie na narodowe fundusze zdrowia. Tylko w Polsce dzięki konkurencji, która następuje po wygaśnięciu ochron patentowych to 500 mln zł oszczędności rocznie.

Konfederacja Lewiatan od samego początku była zaangażowana w przekonywanie Komisji Europejskiej, a na dalszym etapie, europosłów oraz naszych przedstawicieli w Radzie o korzyściach płynących z SPC MW. Rok temu, wspólnie z europosłami Tadeuszem Zwiefką oraz Elżbietą Łukacijewską, zorganizowaliśmy konferencję w Parlamencie Europejskim nt. wpływu SPC MW na europejską gospodarkę i europejskich pacjentów. Zorganizowaliśmy również kilkanaście wizyt studyjnych dla przedstawicieli Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego (PZPPF), którzy mieli okazję osobiście zaprezentować swoje stanowisko Komisji Europejskiej, europosłom oraz Stałemu Przedstawicielstwu RP przy UE. Nasze działania okazały się skuteczne i w maju 2018 r. Komisja zaproponowała zniesienie dodatkowego świadectwa ochronnego.

Byliśmy w tej sprawie w stałym kontakcie z kluczowymi europosłami i na bieżąco informowaliśmy naszych członków o przebiegu prac w Parlamencie Europejskim. W konsekwencji, 23 stycznia 2019 r., Komisja Prawna Parlamentu Europejskiego (JURI) przyjęła korzystne dla polskiego przemysłu farmaceutycznego stanowisko, postulujące zniesienie SPC na eksport od stycznia 2021 r. oraz wprowadzenie możliwości produkcji leków na magazyn na dwa lata przed wygaśnięciem ochrony SPC, co umożliwiłoby wejście z lekiem na rynek unijny z dniem pierwszym po wygaśnięciu takiej ochrony.

- Cieszymy się, że Parlament podjął taką decyzję. Lewiatan wraz z producentami leków od dawna o to zabiegał. Ta decyzja ułatwi polskim firmom farmaceutycznym konkurowanie na rynkach trzecich, otwiera możliwości budowy własnych centrów badań i rozwoju. Brak konieczności wyprowadzania produkcji poza teren UE stworzy nowe miejsca pracy dla fachowców. Da także pacjentom szybszy i szerszy dostęp do leków - mówi Kinga Grafa, dyrektor biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Ten pozytywny rezultat to skutek doskonałej współpracy z naszymi członkami, polskimi europosłami oraz wsparcia ze strony Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE, a w szczególności Wydziału Ekonomiczno-Handlowego. To przełożyło się na zbudowanie sprzyjającej nam koalicji w Radzie i przyjęcie 16 stycznia 2019 r. na posiedzeniu COREPER tekstu rozporządzenia postulującego zniesienie SPC na eksport od 1 lipca 2022 r.

- Pierwszy z trilogów odbył się 7 lutego, następny jest zaplanowany na 14 lutego. Spór w negocjacjach dotyczy daty wejścia w życie rozporządzenia oraz wprowadzenia możliwości produkcji na magazyn leków generycznych i biopodobnych, której nie przewiduje propozycja Komisji i Rady. Obecnie intensywnie zabiegamy o to, aby rozporządzenie zostało przyjęte przed wyborami europejskimi. - wyjaśnia Adam Dorywalski, ekspert ds. UE z biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

Konfederacja Lewiatan