Uwagi do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3462)

2015-06-23

Projektodawca, uzasadniając wprowadzenie zmian do Ordynacji podatkowej, wskazał że podstawowym celem nowelizacji jest stworzenie ram prawnych, które zracjonalizują i uproszczą procedury podatkowe.

Wśród wielu zaproponowanych zmian są takie, które zasługują na aprobatę środowiska przedsiębiorców, i które są zgodne z deklaracjami Pani Premier o konieczności tworzenia prawa z myślą o 99% uczciwych podatników. Przykładem jest wprowadzenie możliwości posługiwania się w kontaktach z organami podatkowymi pełnomocnictwem ogólnym. Niemniej wiele projektowanych przepisów nie ma wyłączenie doprecyzowującego i upraszczającego charakteru. Wśród nich, znalazły się zmiany w zakresie interpretacji indywidualnych, które zdecydowanie pogorszą pozycję podatnika i uniemożliwią uzyskanie interpretacji indywidualnej zgodnej z prawem, a różnej z stanowiskiem Ministra Finansów. Poniżej prezentujemy uwagi do przepisów, które w naszej ocenie, będą miały daleko idący negatywny wpływ na finanse polskich przedsiębiorstw i winny zostać usunięte z projektu na etapie prac parlamentarnych.

1.       Uwaga do art. 1 pkt. 5 lit. b projektu ustawy (dodawany art. 14 b §5a OP) - uznawanie za bezprzedmiotowe wniosków o interpretacje indywidualne jeśli została już wydana w takiej sprawie interpretacja ogólna.

W projekcie ustawy przewidziano liczne zmiany dotyczące ważnej dla podatników instytucji interpretacji przepisów prawa podatkowego, stosowanej w celu ograniczenia ryzyk podatkowych. Część zmian wypełnia założenia przyjęte przez Projektodawcę co do uproszczenia stosowania procedur podatkowych, jednak  są i takie, które zmierzają do znacznego zmniejszenia znaczenia instytucji interpretacji indywidualnej. W projekcie zaproponowano m.in., aby Minister Finansów uprawniony był do odmowy wydania interpretacji indywidualnej w sytuacji, w której stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku o jej wydanie, pokrywa się zakresem z uprzednio wydanej interpretacji ogólnej. Z perspektywy podatników - zmiana w tym kształcie, oznacza ograniczenie możliwości występowania z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Zmiana, spowoduje niemożność poddania kontroli sądu administracyjnego merytorycznego stanowiska organów podatkowych zaprezentowanego w interpretacji ogólnej, do której „odesłano" podatnika. Przykładowo jeżeli Minister Finansów wyda interpretację ogólną, prezentując w niej odmienne stanowisko do zgodnej linii orzeczniczej sądów administracyjnych spowoduje, że podatnicy w indywidualnych sprawach interpretacyjnych nie będą już mieli możliwości uzyskania korzystnego i zgodnego z orzecznictwem sądowym rozstrzygnięcia - każdy ich wniosek uznany zostanie za bezprzedmiotowy. Oczywiście podatnicy będą mogli zachować się odmiennie od błędnego w ich rozumieniu oraz błędnego w ocenie orzecznictwa sądowego stanowiska MF, jednak potencjalny spór w tym zakresie, będzie musiał być toczony na etapie postępowania wymiarowego, co wiąże się z poniesieniem wysokich kosztów takiego sporu, jak również z wszelkimi jego konsekwencjami - odsetki, KKS itp. O ile motywacją projektodawcy jest zmniejszenie ilości interpretacji indywidualnych, to identyfikujemy także ryzyko „podciągania" stanów faktycznych podatników do stanu zgodnego z interpretacją ogólną MF. W takim przypadku podatnicy staną przed koniecznością udowodnienia błędnej kwalifikacji stanu faktycznego w postępowaniu zażaleniowym. Nawet jeżeli wygrają w sądzie i otrzymają interpretację indywidualną upłyną miesiące lub lata.

Postulujemy odstąpienie od wprowadzenia tej zmiany.

2.       Uwaga do art. 1 pkt 8 projektu ustawy (dodawany art. 14e pkt 3 OP) - wygaszanie interpretacji indywidualnych, jeżeli są one niezgodne  z interpretacją ogólną wydaną w takim  samym stanie prawnym.

Projektowany przepis pozwoli Ministrowi Finansów na wygaszanie interpretacji indywidualnych uzyskiwanych przez podatników także w wyniku korzystnego dla podatnika orzeczenia sądu administracyjnego. Postulujemy zatem wprowadzenie zapisu, iż nie może być w tym trybie uchylona bądź wygaszona interpretacja indywidualna wydana przez organ w następstwie korzystnego dla podatnika rozstrzygnięcia sądu, który uwzględnił jego skargę na pierwotnie wydaną interpretację indywidualną. Obecne brzmienie projektu nie zawiera takiego ograniczenia, co rodzi niebezpieczeństwo wystąpienia sytuacji swego rodzaju „korygowania" przez Ministra Finansów orzeczeń sądów w indywidualnych sprawach. Narusza to zasady konstytucyjnego podziału władzy - decyzją administracyjną Ministra można będzie zmienić szereg wyroków niezawisłych sądów!

3.       Uwaga do art. 1 pkt 32 (uchylenie art. 23 §4 OP) - umożliwienie stosowania w każdym przypadku innych metod szacowania podstawy opodatkowania niż wymienione w art. 23 §3.

W art. 23 proponuje się uchylenie §4, który stanowi, że organ podatkowy może stosować dowolną metodę szacowania podstawy opodatkowania jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Po zmianach, biorąc pod uwagę proponowaną modyfikację §3 organ podatkowy będzie mógł stosować określone w §3 metody „w szczególności", co oznacza, że katalog wskazanych metod będzie katalogiem otwartym, a wraz z uchyleniem §4 wskazującym na szczególne warunki stosowania innej niż wymieniona w §3 metody, oznacza że stosowana ona będzie jako równorzędna (bez szczególnych warunków) z metodami zdefiniowanymi. De facto, taka konstrukcja pozostawia organowi dużą dowolność w szacowaniu dochodu. Postulujemy wyłączenie z projektu ustawy zmian w art. 23 § 3 i 4 i pozostawić ich zapisów w obecnym kształcie.

4.       Uwaga do art. 1 pkt 63 (zmiana art. 75 §1 i 2 OP) - umożliwienie płatnikom i inkasentom do występowania z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty wyłącznie w przypadku poniesienia ciężaru ekonomicznego podatku.

Propozycja nowego brzmienia art. 75 §1 i 2 zakłada, że podatnik lub inkasent będą mogli występować o zwrot nadpłaty podatku jedynie w przypadku gdy „wpłacony podatek nie został pobrany od podatnika". Jest to generalnie odzwierciedlenie poglądów panujących w orzecznictwie, że prawo do nadpłaty przysługuje podmiotowi, który poniósł ekonomiczny ciężar podatku. Niemniej zaproponowana zmiana komplikuje relacje na linii płatnik-podatnik, szczególnie w przypadku gdy podatnikiem jest podmiot zagraniczny. Dotąd bowiem w przypadku poboru i zapłaty podatku, który okazał się nieuzasadniony, podatnik zwracał płatnikowi równowartość podatku i - jako podmiot ponoszący ciężar podatku - występował o zwrot. Obecnie w takich przypadkach to podmiot zagraniczny będzie musiał prowadzić postępowania nadpłatowe w polskich urzędach, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Proponujemy zatem, aby drugie zdanie ww. przepisu kończyło się następująco: „... jeżeli wpłacony podatek nie został pobrany od podatnika, albo został pobrany lecz jego równowartość została podatnikowi zwrócona".

5.       Uwaga do art. 16 ust. 3 (przepis przejściowy dla interpretacji)

Przepis ten umożliwia wygaszanie (po interpretacji ogólnej) interpretacji indywidualnych wydanych na podstawie dotychczasowych przepisów. Stanowi to odebranie praw nabytych oraz działanie prawa wstecz. Przedsiębiorca powinien mieć komfort polegania na uzyskanej interpretacji w sytuacji, gdy w chwili jej uzyskania nie istniały jeszcze przepisy dopuszczające możliwość jej wygaszenia.    

 

Uwagi Konfederacji Lewiatan do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3018).

Mając na uwadze, że w trakcie posiedzenia Podkomisji Stałej do monitorowania systemu podatkowego, zaplanowanego w dniu 24 czerwca br., kontynuowane będą prace nad prezydenckim projektem nowelizacji ordynacji podatkowej informuję, że Konfederacja Lewiatan przekazała do Kancelarii Sejmu uwagi do przedmiotowego projektu w piśmie z dnia 22 stycznia 2015 r. znak KL/44/12/3990/PP/2015. Podtrzymujemy wyrażone w nim stanowisko, jednocześnie postulujemy o przeniesienie propozycji przepisów zawartych w tym projekcie do projektu rządowego i dalsze procedowanie tych zmian w jednym projekcie ustawy. 

  

Konfederacja Lewiatan KL/340/124/1821/PP/2015