Apel do premier Ewy Kopacz w sprawie zintegrowanego systemu kwalifikacji

2015-08-17

Stworzenie Polakom odpowiednich warunków do uczenia się przez całe życie nie zyskało dotychczas należytego zrozumienia i wsparcia ze strony rządu. Wśród ustaw, które powinny być uchwalone jeszcze w tej kadencji, nie ma tej o zintegrowanym systemie kwalifikacji, tak bardzo potrzebnej gospodarce i osobom uczącym się - napisali w liście do premier Ewy Kopacz przedstawiciele kilkunastu organizacji, w tym Konfederacji Lewiatan.

Kapitał ludzki jest jednym z istotnych warunków rozwoju społeczno-ekonomicznego Polski. Dobre kształcenie i możliwości szkolenia pracowników w istotny sposób wpływają na sytuację ekonomiczną i rynkową firm.
Od 2008 roku programy nauczania w polskich szkołach definiują oczekiwane efekty uczenia się. W 2011 roku rozpoczęła się także modernizacja szkolnictwa zawodowego, wykorzystująca w dużo większym niż dotąd stopniu opisy efektów kształcenia. W 2012 roku również w szkolnictwie wyższym wprowadzono obowiązek formułowania programów kształcenia w języku efektów kształcenia określonych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego. Tymczasem kwalifikacje, które powinny być dostępne w wyniku uczenia się poza systemem edukacji formalnej, dotychczas nie są w sposób systemowy poddane takim regulacjom.

W zmieniającej się sytuacji społeczno-gospodarczej w Polsce istnieje potrzeba ułożenia działań dotyczących kwalifikacji w jeden przejrzysty i spójny system, opierający się na Polskiej Ramie Kwalifikacji, odniesionej do Europejskiej Ramy Kwalifikacji. Brakuje pełnej i powszechnie dostępnej informacji, gdzie i jakie kwalifikacje można zdobyć, jakie są wymagania oraz jakie warunki należy spełnić, by określoną kwalifikację uzyskać.

Taka sytuacja powoduje konieczność podejmowania przez pracodawców działań, które mają na celu minimalizowanie negatywnych skutków opisanego stanu rzeczy. Przykładem tego jest Porozumienie dla bezpieczeństwa w budownictwie. Zainicjowane w 2010 roku przedsięwzięcie ma sprzyjać poprawie bezpieczeństwa na polskich budowach. Zakłada ono zrealizowanie szeregu projektów wprowadzających rozwiązania systemowe z dziedziny BHP, m.in.: wspólne wzory dokumentów, model potwierdzania kwalifikacji zawodowych pracowników budowlanych czy szkolenia okresowe. Działania takie nie mają jednak charakteru systemowego i co najwyżej mogą wspomagać aktywność państwa w tym zakresie.

Brak kompleksowej ustawy ustanawiającej zintegrowany system kwalifikacji uzasadnia obawy o to, czy zagrożone jest wykorzystanie przez Polskę środków unijnych w nowej perspektywie finansowej w tym zakresie i czy nie ucierpi na tym rozwój polskiej gospodarki?
Brak funkcjonującego zintegrowanego systemu kwalifikacji to także istotne utrudnienie dla polskich firm, które są zainteresowane ekspansją na inne rynki objęte już działaniem ram kwalifikacji. Często brak narzędzi do wykazania się odpowiednim dla danego przedsięwzięcia potencjałem pracowników stanowi formalną barierę do przystąpienia do przetargów publicznych.
Taki sposób funkcjonowania w Polsce „rynku kwalifikacji" negatywnie wpływa również na postawy w odniesieniu do uczenia się przez całe życie. Dotyczy to zarówno pracodawców, jak i pracowników.

Przedsiębiorcy apelują o konsekwentne prace nad ustawą i deklarują wsparcie merytoryczne i gotowość do współpracy. Sukces w przygotowaniu i wdrożeniu nowych rozwiązań systemowych nie jest możliwy bez zaangażowania się szerokiego grona interesariuszy. Są jeszcze szanse, aby projekt założeń do ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, który został przyjęty przez rząd 31 marca 2015 r. został przesłany do Sejmu RP w celu jego rozpatrzenia w trybie specjalnym jeszcze w tej kadencji.

Konfederacja Lewiatan