Co czeka gospodarkę i przedsiębiorstwa w 2012 roku?
2012-01-18
Tempo wzrostu łagodnie się obniży z ponad 4% do ok. 3%, czyli znacznie powyżej prognozy budżetowej oraz ośrodków międzynarodowych. Gorzej będzie na rynku pracy, gorzej ze wzrostem płac i konsumpcji indywidualnej. Firmy będą się wspomagać, a czasem ratować, zasobami gotówkowymi zakumulowanymi przez poprzednie lata.
Ubiegły rok był już trzecim rokiem światowego kryzysu finansowego. Kryzys zadłużenia finansów publicznych dotyka prawie wyłącznie kraje rozwinięte: część krajów Europy Zachodniej, USA oraz Japonię. Powoduje to osłabienie wzrostu gospodarczego oraz wzrost niestabilności finansów międzynarodowych. Tymczasem kraje rozwijające się kontynuują swój szybki wzrost gospodarczy.
Gospodarka europejska pozostaje całkowicie w cieniu kryzysu strefy Euro. Dotychczasowe środki zaradcze - Pakt Euro Plus, „Sześciopak", Pakt Fiskalny, cały czas pozostają bardziej w sferze planów, nie do końca uzgodnionych, niż realnych działań. Rynki finansowe są coraz bardziej sceptyczne co do szans sanacji strefy Euro, przemawiają za tym choćby decyzje Standard & Poor's o obniżeniu ratingu Francji i 8 innych krajów strefy Euro oraz funduszu EFSF. To w tej chwili największy czynnik ryzyka dla wzrostu gospodarczego dla Europy i Polski.
Polska nadal błyszczy na tle większości krajów Europy pod względem tempa wzrostu. Sytuacja na rynku pracy i równowaga finansów publicznych nie są już jednak tak dobre. Nowy-stary rząd ogłosił priorytety finansowe na 2012 rok, które w większości popieramy. Czekamy jednak na ich realizację, zasadniczym pytaniem jest: czy reformy nadejdą w nieokrojonej postaci?
Co do Polski wynika z prognoz międzynarodowych dotyczących gospodarki w 2012 r.?
- spowolnienie, które może być spowodowane wolniejszym wzrost gospodarczym lub wręcz recesją u naszych partnerów eksportowych w UE
- „delewarowanie" w UE i potrzeba sanacji banków, co pociągnie za sobą możliwy wzrost kosztów finansowania
- niepewność, wynikająca ze zmienności ratingów i braku definitywnego porozumienia co do unii fiskalnej, pociąga za sobą chaotyczne fluktuacje walutowe i przepływy finansowe
- desynchronizacja, czyli opóźnienie cyklu koniunkturalnego w Polsce.
***
Uwarunkowania makroekonomiczne i regulacyjne
Szanse
- Utrzymanie „dobrego" tempa wzrostu gospodarczego w Europie Północnej, przede wszystkim w Niemczech, Szwecji, Holandii
- Słabe euro wspierające wzrost gospodarczy europejskich eksporterów, w tym głównie Niemiec
- Fundusze unijne
- Powoli, ale rosnące zatrudnienie i wynagrodzenia
- Ciepła zima, Euro2012
Zagrożenia
- Niewypłacalność Grecji (i jej wyjście ze strefy euro)
- Nie ratyfikowanie paktu fiskalnego (veta) - pogłębianie się problemów w strefie euro
- Wysoka inflacja
- Wysokie ceny ropy, a tym samym benzyny i oleju napędowego
- Wahania kursu złotego
- Wysoki koszt pieniądza
- Wzrost składki rentowej (z 4,5% do 6,5%)
- Podniesienie wynagrodzenia minimalnego
- „Udane" reformy zwiększające wpływy do budżetu, przy braku reform ograniczających wydatki z budżetu
- Brak regulacji dotyczących wydłużenia okresu rozliczania czasu pracy
Mocne strony
- Wysoka płynność finansowa
- Wysoki poziom własnych środków finansowych (depozyty przedsiębiorstw na koniec 2011 r. - ok. 203 mld zł)
- Poprawa zarządzania finansami
- Wzrost umiejętności identyfikacji ryzyk i zarządzania nim
- Koncentracja na jakości a nie na cenie przy budowaniu pozycji konkurencyjnej
- Wzrost skłonności do innowacji
- Wzrost skłonności do inwestycji o charakterze modernizacyjnym
- Traktowanie kapitału ludzkiego jako jednego z ważniejszych czynników produkcji (wpływ na wynagrodzenia)
Słabe strony
- Koncentracja na celach krótkookresowych
- Wysoki stopień amortyzacji majątku trwałego (ponad 80%)
- Zachowawcza struktura finansowania majątku i działalności (bazowanie w działalności na środkach własnych) - negatywny wpływ na decyzje inwestycyjne
- Zbyt niska otwartość przedsiębiorstw na współpracę handlową z zagranic
Dr Jacek Adamski, dyrektor Departamentu Ekonomicznego PKPP Lewiatan, Świat, Europa, Polska (uwarunkowania międzynarodowe i prognoza BUSINESSEUROPE).
Dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, Główna Ekonomistka PKPP Lewiatan, Przedsiębiorstwa 2012 (wyniki badań).
Prof. Stanisław Kubielas, UW, ekspert PKPP Lewiatan, Sytuacja makroekonomiczna polskiej gospodarki .