Informacja o projektach nowelizacji kodeksu pracy
2012-09-19
Na posiedzeniu Zespołu Prawa Pracy i Układów Zbiorowych Pracy Komisji Trójstronnej w dn. 17 września 2012 r. partnerzy społeczni otrzymali 2 projekty nowelizacji przepisów Kodeksu pracy dotyczących czasu pracy.
Przedstawione przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej projekty są efektem rozmów organizacji pracodawców i związków zawodowych na temat oczekiwanego przez każdą ze stron kształtu przepisów prawnych.
II projekt - wersja szersza, zawiera kompleksowe uregulowania do problematyki czasu pracy.
Proponowany kierunek zmian polega na tym, że w Kodeksie pracy mają być zawarte normy ogólne, chroniące pracownika, dotyczące między innymi: wymiaru czasu pracy i okresów rozliczeniowych; odpoczynku dobowego i tygodniowego; przerw w pracy; rozkładów czasu pracy; dyżuru; pracy w nadgodzinach i porze nocnej; dopuszczalnej pracy w niedziele i święta; dokumentacji czasu pracy.
Natomiast uszczegółowienie organizacji czasu pracy zostaje przekazane samym zainteresowanym stronom na poziomie niższym, to jest zakładowym lub ponadzakładowym w drodze uzgodnień ze związkami zawodowymi bądź przedstawicielstwem pracowników. Chodzi na przykład o: wydłużenie okresów rozliczeniowych; wprowadzanie rozkładów czasu pracy przewidujących pracę do 24 godzin czy ustalanie czasu pracy w celu wykonania powierzonych zadań; ustalanie dłuższych przerw w pracy czy większą niż 150 liczbę nadgodzin; stosowanie różnych godzin rozpoczynania i kończenia pracy.
„PKPP Lewiatan popiera kierunek proponowanych rozwiązań, gdyż służą one zwiększeniu elastyczności gospodarowania czasem pracy i upraszczają przepisy prawne, które obecnie są nazbyt skomplikowane i budzą liczne wątpliwości interpretacyjne, jak chociażby szczegółowe zapisy o systemach czasu pracy" - twierdzi dr Grażyna Spytek-Bandurska, ekspert PKPP Lewiatan.
Projekty mają charakter wariantowy. W kluczowych sprawach, jak na przykład wysokość dodatków za godziny nadliczbowe czy wydłużenie okresu rozliczeniowego, są przedstawione różne rozwiązania.
Na poparcie zasługuje racjonalizacja pojęcia doby pracowniczej.
Należy przypomnieć, że obecnie dwukrotne rozpoczynanie pracy w obrębie tej samej doby pracowniczej uznawane jest powszechnie przez inspekcję pracy za wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych (tj. gdy liczba godzin w takiej dobie przekracza 8) oraz wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Proponowany art. 139 k.p. stanowi, że rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy; w takim przypadku ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Wykonywanie pracy w tym rozkładzie czasu pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku.
Zatem następuje połączenie doby pracowniczej z przepisami o nieprzerwanym dobowym odpoczynku wynoszącym 11 godzin i tygodniowym odpoczynku wynoszącym 35 godzin. W ten sposób zostaje osiągnięty optymalny skutek ochronny, gdyż pracownik rozpoczynający pracę dwukrotnie w tej samej dobie będzie miał zapewnione prawo do nieprzerwanego odpoczynku dobowego, a pracodawca będzie mógł korzystać z takiej możliwości, tj. indywidualnego ustalania rozkładu czasu pracy, bez ponoszenia kosztów w postaci wypłaty dodatków za nadgodziny.
„W rezultacie skorzystają pracownicy i pracodawcy, ponieważ elastyczność tego rozwiązania wiąże się z realizacją funkcji ochronnej pracownika" - dodaje dr Grażyna Spytek-Bandurska.
Zdaniem Grażyny Spytek-Bandurskiej nie należy obawiać się wydłużenia czasu pracy do 13 godzin, gdyż zostają zachowane przepisy ochronne przewidujące powszechny wymiar czasu pracy, który nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Nie są podane wysokości dodatków za nadgodziny i pracę w porze nocnej, gdyż ta kwestia będzie poddana dyskusji partnerów społecznych na kolejnych posiedzeniach Zespołu Prawa Pracy.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
