Priorytety słoweńskiej prezydencji w UE

2008-01-14

Objęcie przewodnictwa w Unii Europejskiej przez Słowenię budzi ogromne zainteresowanie gdyż Słowenia, jako pierwszy z nowych krajów członkowskich kieruje pracami Unii od 1 stycznia 2008 r.

Głównymi priorytetami nowej prezydencji są doprowadzenie do jak największej liczby ratyfikacji Traktatu Reformującego UE, wdrażanie Strategii Lizbońskiej oraz polityka energetyczna i zmiany klimatyczne. W polityce zagranicznej najważniejsze dla Słowenii będą Bałkany Zachodnie z kwestią niepodległości Kosowa na czele. Prezydencja promować będzie również dialog międzykulturowy, który jest hasłem przewodnim 2008 roku.

Zgodnie z ustaleniami dotyczącymi programu Troiki, Słowenia ma dość zawężone pole manewru jeśli chodzi o wyznaczanie celów. Reguła chce, aby priorytety prezydencji stanowiły kontynuację działań poprzedników i wpisywały się w ramy ustalone w grudniu 2006 roku. Słowenia będzie więc kontynuować 18-miesięczny program uzgodniony z Niemcami i Portugalią.

Przyszłość Europy
Ważnym zadaniem, jakie stoi przed Słowenią to czuwanie nad sprawnym ratyfikowaniem Traktatu Lizbońskiego. Po podpisaniu Traktatu 13 grudnia 2007 r. musi on zostać ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Słowenia ma nadzieję, że traktat wejdzie w życie do 1 stycznia 2009 r. Sama zamierza ratyfikować tekst już na początku 2008 r. tak, aby dać przykład pozostałym członkom Unii.
Prezydencja słoweńska jest otwarta na rozszerzenie Unii Europejskiej, dlatego też proces akcesyjny Turcji i Chorwacji będzie kontynuowany w ustalonym tempie. Umowy o partnerstwie z tymi krajami zostaną odnowione, a konferencje dotyczące ich przyszłej akcesji są przewidziane na kwiecień i czerwiec 2008 roku.

Słowenia przywiązuje też szczególną wagę do stosunków z Bałkanami Zachodnimi. Stały Przedstawiciel Słowenii przy UE, Igor Sencar podkreśla ogromne znaczenie jakie ma stabilizacja w tym regionie, dlatego też priorytetem Słoweńców będzie pomoc wszystkim krajom bałkańskim w jak najszybszym podpisaniu paktów o stabilizacji i stowarzyszeniu (SAA) z Unią Europejską. Aby wzmocnić więź UE z tym obszarem prezydencja planuje również prace w obszarze walki z przestępczością zorganizowaną oraz współpracę w zakresie edukacji. Kraje bałkańskie będą uczestniczyły w Europejskiej Przestrzeni Badawczej i zostaną im przyznane stypendia badawcze. Będzie tu miejsce dla kapitału prywatnego z całej Unii Europejskiej, gdyż premier Słowenii ogłosi konkurs na donatora dla rozwoju infrastruktury badawczej w krajach bałkańskich.
Podjęte zostaną też próby przeprowadzenia reformy wizowej w odniesieniu do tej części Europy.
Wspólnota nie ma obecnie jednolitego stanowiska w kwestii niepodległości Kosowa, dlatego też dla Słowenii kluczowe znaczenie ma jednomyślność w tej sprawie. Słowenia będzie wspierała wszelkie rozwiązania, które mogą przyczynić się do definitywnego rozwiązania problemu w tym obszarze.

Strategia Lizbońska
Przed prezydencją słoweńską stoi wprowadzenie nowego, trzyletniego cyklu wdrażania Strategii Lizbońskiej na okres 2008-2010. Ma to nastąpić podczas wiosennego Szczytu Rady, przewidzianego na 13-14 marca 2008 r. Słowenia planuje też przyjęcie Zintegrowanego Pakietu Wytycznych w sprawie reform gospodarczych, obejmujących okres do 2010 roku. Prezydencja nie zamierza wprowadzać większych zmian do nowej Strategii Lizbońskiej, ale nacisk położy przede wszystkim na badania i rozwój oraz wzrost innowacyjności. Będzie kontynuowała prace nad Wspólnymi Inicjatywami Technologicznymi, promowała lepszą współpracę między światem nauki a biznesem oraz wzmacniała rolę edukacji i szkoleń w zakresie innowacji.

Nowa prezydencja skupi się ponadto na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw, poprzez ułatwianie im dostępu zarówno do badań naukowych, jak i do środków finansowych. Planuje także prace nad takimi zagadnieniami rynku wewnętrznego jak pakiet legislacyjny w sprawie komunikacji elektronicznej, usługi finansowe oraz europejski system patentowy. Będzie dążyła również do osiągnięcia porozumienia w sprawie kredytu konsumenckiego oraz do zmniejszenia zbędnych obciążeń administracyjnych dla biznesu.

Oprócz tego, Słowenia będzie starała się wspierać wdrażanie koncepcji flexicurity we wszystkich krajach członkowskich oraz tworzenie elastycznych rynków pracy. Pragnie też walczyć z ubóstwem i z wykluczeniem społecznym oraz promować politykę równych szans.
Energia i zmiany klimatyczne stanowią kolejny element nowego cyklu Strategii Lizbońskiej. Już wkrótce Komisja Europejska przedstawi propozycję legislacyjną zawierającą m.in założenia dotyczące handlu emisjami, pozyskiwania i składowania surowców energetycznych, oraz wykorzystywania źródeł energii odnawialnej. Prezydencja słoweńska będzie czyniła starania, by porozumienie w tym zakresie zostało osiągnięte już podczas pierwszego czytania w Parlamencie Europejskim. Spodziewane są też postępy w zakresie negocjacji nad zasadami post-Kioto oraz kontynuowania prac przygotowawczych do konferencji ONZ na temat zmian klimatycznych. Celem Słoweńców będzie również przejście do ostatecznej fazy procesu liberalizacji europejskiego rynku energetycznego tak, by wzmocnić konkurencję oraz uruchomić mechanizm zapewniający bezpieczeństwo dostaw. Prezydencja będzie również promowała zrównoważoną politykę energetyczną oraz nowe technologie energetyczne, działając w ramach Europejskiego Strategicznego Planu w Dziedzinie Technologii ( SET-PLAN).
W zakresie polityki transportowej Słowenia będzie wspierała dalszy rozwój sieci transeuropejskich (TEN-T), ze szczególnym uwzględnieniem efektywniejszych połączeń między sieciami lądowymi i morskimi.

Dialog międzykulturowy
Rok 2008 został ogłoszony Europejskim Rokiem Dialogu Międzykulturowego. Podczas swojej prezydencji Słowenia chce położyć nacisk na istotę dialogu między zachodem a cywilizacją islamską oraz promowanie tolerancji i zwalczanie dyskryminacji. Pragnie również, przy współpracy mediów i organizacji pozarządowych, rozbudować europejski dialog między generacjami, jak i wspomóc mobilność osób zajmujących się sztuką, nauką i edukacją. Inicjatywą prezydencji w tym zakresie są plany utworzenia Europejsko-Śródziemnomorskiego Uniwersytetu w słoweńskim mieście Piran.

Polityka zagraniczna
Na okres swojej prezydencji Słowenia planuje bilateralne spotkania z Rosją – w sprawie odnowienia porozumienia o partnerstwie i współpracy oraz spotkanie ze Stanami Zjednoczonymi - w kwestii przeciwdziałania terroryzmowi, zmian klimatycznych i współpracy transatlantyckiej. Przewiduje też, w maju 2008 r., szczyt Unia-Ameryka Łacińska i Karaiby. Będzie on dotyczył zarówno spraw socjalnych, jak i kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem, ochroną środowiska oraz zmianami klimatycznymi.
Ponadto nowa prezydencja będzie starała się wzmocnić Europejską Politykę Sąsiedztwa, kierując się specyfiką poszczególnych państw partnerskich. Ważną rolę odegra tu nowa inicjatywa „synergii czarnomorskiej”. Prezydencja będzie również kontynuowała działania zmierzające do utworzenia Europejsko-Śródziemnomorskiej strefy wolnego handlu (tzw. Euro-Med process) oraz starała się zintensyfikować procesy pokojowe na Bliskim Wschodzie, w Iranie i Iraku. W stosunku do Afryki będzie wdrażała, przyjętą wcześniej na szczycie Unia- Afryka, wspólną strategię oraz plan działań.

Wolność, bezpieczeństwo, sprawiedliwość
Słowenia będzie też kontynuowała prace w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi. Jednym z elementów, któremu poświęci wiele uwagi będą problemy migracji. Będzie starała się wzmocnić pozycję Europolu oraz zwróci baczniejszą uwagę na przyszłe systemy informacyjne oraz na rozszerzoną współpracę transgraniczną Jej celem będzie również dalszy rozwój europejskiego systemu azylowego, jak i aktywne monitorowanie Systemu Informacyjnego Schengen II po rozszerzeniu strefy Schengen o osiem nowych państw członkowskich w grudniu 2007 roku.