NADAL USZTYWNIONA ORGANIZACJA CZASU PRACY

2008-11-06

5 listopada 2008 r. podczas posiedzenia Komisji ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego odbyło się głosowanie nad poprawkami zgłoszonymi do projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2003/88/WE w sprawie niektórych aspektów organizacji czasu pracy.

W głosowaniu przyjęto poprawki negujące wypracowany kompromis w sprawie przyjęcia rozwiązań polegających na stosowaniu klauzuli opt-out, wydłużeniu okresu rozliczeniowego i niewliczaniu nieaktywnej części dyżuru do czasu pracy.

Niestety głosy przedsiębiorców nie zostały uwzględnione i przyjęte poprawki ograniczają elastyczność w gospodarowaniu czasem pracy.

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan podkreślała w kontaktach z polskimi eurodeputowanymi, że w obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej konieczne jest umożliwienie swobodnego gospodarowania czasem pracy, które odpowiada zapotrzebowaniu przedsiębiorstw, borykających się z występującymi fluktuacjami na rynku.
Dlatego postulowaliśmy, aby:
- nie ograniczać dopuszczalności korzystania z klauzuli „opt-out” i pozostawić zainteresowanym bezpośrednio stronom zasady korzystania z tej klauzuli,
- nie ograniczać stosowania wydłużonego okresu rozliczeniowego wynoszącego 12 miesięcy,
- nie wliczać nieaktywnej części dyżuru do czasu pracy.

Argumentowaliśmy, że konieczność wydłużenia czasu pracy jest szczególnie potrzebna przy realizacji zwiększonej liczby zamówień, gdy jest sezonowe zapotrzebowanie, w okresie przedświątecznym lub urlopowym, zwiększonej absencji pracowników z powodu choroby. Przyniosłaby ona wiele korzyści małym pracodawcom, zatrudniającym stosunkowo niewielką liczbę pracowników, gdy nieobecność 2-3 osób może zakłócić normalny tok działania firmy.
Obecne przepisy pozwalają na wydłużenie tygodniowego czasu pracy do 48 godzin, uwzględniając już sytuacje szczególne, gdy pojawiają się nieprzewidziane potrzeby pracodawcy. Natomiast klauzula „opt-out” umożliwiałaby planowanie pracy w dłuższym okresie. W wielu przypadkach ucywilizowałaby też organizację pracy, gdyż wobec braku pracowników, pracodawcy poszukują różnych rozwiązań – prowadzących niekiedy do nadużyć tylko po to, aby sprostać wymogom rynku i rosnącej konkurencji.
Korzystanie z klauzuli „opt-out” i wydłużenie okresu rozliczeniowego jest konieczne do prowadzenia takiej organizacji pracy w przedsiębiorstwie, która pozwoli zwiększać wydajność firmy i jednocześnie umożliwi pracownikom uzyskanie większych zarobków. Zatem są to rozwiązania korzystne dla obu stron stosunku pracy. Wpłyną one pozytywnie na gospodarkę i konkurencyjność polskich firm. Ważny jest kontekst ekonomiczny, nie tylko dla przedsiębiorstw, ale przede wszystkim dla tej grupy pracowników, którzy dobrowolnie chcą dłużej pracować i więcej zarabiać, aby móc spłacać swoje zobowiązania (np. kredyty mieszkaniowe).
W związku z migracją zarobkową należy pamiętać, że polscy pracownicy przyjeżdżający z odległych miejscowości lub cudzoziemcy chcą wykonywać pracę dłużej, żeby maksymalnie wykorzystać swój czas wolny, który i tak nie mogą przeznaczyć dla rodziny i bliskich.
Trzeba podkreślić, że klauzula „opt-out” przewiduje szereg gwarancji zapobiegających ewentualnym działaniom mogącym szkodzić pracownikom. Wymienić chociażby można konieczność uzyskania indywidualnej zgody pisemnej pracownika na wydłużenie tygodnia pracy ponad 48 godzin, obowiązek prowadzenia dokumentacji w tym zakresie, zakaz szykanowania pracownika, który nie wyraża zgody na klauzulę lub ją wycofuje, zakaz proponowania klauzuli na etapie zawierania umowy o pracę i w ciągu 4 tygodni od zatrudnienia.
Zdaniem PKPP Lewiatan swobodne korzystanie z klauzuli opt-out jest o tyle bezpieczne, że istniejące przepisy ochronne gwarantujące pracownikom dobowy i tygodniowy odpoczynek nie pozwalają na stosowanie zbyt długiego czasu pracy.

Postulowaliśmy przyjęcie rozwiązań zaproponowanych w przedłożonym projekcie dyrektywy, uważając że uwzględnia ona słuszne interesy partnerów społecznych i wykazuje zrozumienie dla istniejących potrzeb rynkowych. Jednak mimo naszych starań niekorzystne poprawki, ograniczające elastyczność organizacji czasu pracy, zostały w rezultacie przyjęte. Projekt wraz z poprawkami trafi teraz pod głosowanie na sesji plenarnej. Odbędzie się ono w czasie posiedzenia mini-sesji w Brukseli 4 grudnia 2008 r.
PKPP Lewiatan wspiera polskich eurodeputowanych, którzy z inicjatywy Jacka Protasiewicza (EPP-ED) działają na rzecz przyjęcia wspólnego stanowiska wypracowanego uprzednio w Radzie UE. Polski rząd podjął także intensywne działania na rzecz promocji stanowiska Rady.
Europejski biznes wzywa wszystkich eurodeputowanych od odrzucenia sprawozdania komisji parlamentarnej na sesji plenarnej. Obok BUSINESSEUROPE działania podjęły już indywidualnie federacje brytyjska, niemiecka, włoska i holenderska.