Konkluzje Rady Europejskiej 15 i 16 października 20084.

2008-10-20

Obrady Rady Europejskiej w dniach 15 i 16 października 2008 r. odbyły się w sytuacji naznaczonej międzynarodowym kryzysem gospodarczym i finansowym. Pakiet energetyczno-klimatyczny był centrum zainteresowania Rady, choć decyzja o jego przyjęciu ma zapaść dopiero w grudniu, postanowiono, że podjęta zostanie jednomyślnie.

Daje to możliwość uwzględnienia interesów wszystkich państw członkowskich. Szefom rządów krajów członkowskich UE udało się uchwalić pakt o imigracji i azylu oraz deklarację w sprawie wspólnego europejskiego planu działania państw strefy euro.

Sytuacja gospodarcza i finansowa. Rada Europejska wyraziła zamiar podjęcia skoordynowanych i globalnych działań mających na celu ochronę europejskiego systemu finansowego. Do tej pory środki podejmowane przez Europejski Bank Centralny i narodowe banki centralne zapewniały płynność systemu finansowego w Europie. Rada Europejska przychylnie odniosła się więc do wspólnego planu działania państw strefy euro z 12 października 2008 r. Zapewniającego nie tylko środki wsparcia na rzecz instytucji finansowych, ale także umożliwiające ochronę podatników poprzez przejęcie odpowiedzialności przez kierownictwo sektora bankowego i akcjonariuszy. Zyski z opcji na akcje lub system wynagrodzeń i odpraw nie powinny pociągać za sobą nadmiernego ryzyka ani koncentrować się na celach krótkoterminowych.

Aby umożliwić szybką i skuteczną reakcję w sytuacji kryzysowej uruchomiony zostanie nieformalny mechanizm ostrzegania opierający się na istniejących strukturach administracyjnych.
W skład tzw. Komórki ds. Kryzysu finansowego wchodzić będą przedstawiciele rządów państw członkowskich oraz państwa sprawującego przewodnictwo w Radzie, przewodniczący Komisji, prezes EBC, a także przewodniczący Eurogrupy.

W kontekście kryzysu finansowego przyspieszeniu uległy prace Komisji nad dyrektywami wzmacniającymi stabilność, takimi jak w sprawie wymogów kapitałowych, agencji ratingowych i bezpieczeństwa depozytów – co Rada Europejska przyjęła z zadowoleniem, podobnie jak decyzję dotyczącą standardów rachunkowości i ich interpretacji mających zastosowanie do instytucji finansowych. Pojawiła się też kwestia Islandii, kraju ściśle zintegrowanego z rynkiem UE. Rada Europejska wyraziła solidarność z tym państwem, jednocześnie wzywając je do dotrzymania zobowiązań międzynarodowych.

Poza kwestią sektora finansowego Rada Europejska podkreśliła, że kontynuowanie reform strukturalnych w celu wsparcia wzrostu i poprawy zatrudnienia w Europie, jest teraz ważniejsze niż kiedykolwiek. Decyzją Europejskiego Banku Inwestycyjnego zostanie uruchomiona kwota 30 miliardów EUR przeznaczona na wsparcie europejskich MŚP. EBI zobowiązał się także do zwiększenia swojego udziału w projektach infrastrukturalnych.

Traktat z Lizbony. Premier Irlandii, Brian Cowen krótko przedstawił podczas obrad analizę wyników referendum w sprawie traktatu z Lizbony i zapewnił, że rząd Irlandii będzie kontynuował konsultacje, mające pomóc w opracowaniu na kolejnym posiedzeniu Rady w grudniu 2008 r. Kierunków dalszego postępowania.

Energia i zmiany klimatu. Polityczne porozumienie w sprawie pakietu klimatyczno-energetycznego ma zapaść jednomyślnie na kolejnym szczycie UE w grudniu. To największa zmiana w dotychczasowym podejściu do pakietu. Zakłada on redukcję emisji CO2 o 20% do 2020 r. Formuła dochodzenia do tego celu wzbudza sprzeciwy ze strony Włoch i Polski, a także Niemiec. Jeszcze przed rozpoczęciem szczytu odbyło się spotkanie premierów Polski, Węgier, Czech, Litwy, Łotwy, Estonii, Rumunii i Bułgarii, podczas którego postanowiono o współpracy na rzecz zmiany przepisów. Rada Europejska zgodziła się, że rozwiązania powinny być odpowiednie dla wszystkich sektorów gospodarki europejskiej wszystkich państw członkowskich i zapewniać przy tym zadowalający poziom opłacalności.

Bezpieczeństwo energetyczne. Rada Europejska przyjęła wytyczne dotyczące zintensyfikowania prac nad pakietem prawodawczym dotyczącym rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu ziemnego oraz nad planem działania przyspieszającego wzajemne połączenia w regionie Morza Bałtyckiego. Kontynuowane również będą działania nad dywersyfikacją źródeł energii, mechanizmami kryzysowymi i wzmocnieniem infrastruktury krytycznej. Rada Europejska podsumuje realizację wytycznych na posiedzeniu w marcu 2009 r., kiedy to Komisja przedstawi kolejny strategiczny przeglądu dotyczącego energii.
Również wiosną 2009 r., podczas prezydencji czeskiej zostanie zorganizowane spotkanie z państwami regionu Morza Kaspijskiego oraz z państwami tranzytowymi.

Europejski pakt o imigracji i azylu. Rada Europejska przyjęła Europejski pakt o imigracji i azylu, który będzie odtąd dla Unii podstawą wspólnej polityki opierającej się na właściwym zarządzaniu przepływami migracyjnymi. Ma ona być realizowana we współpracy z państwami trzecimi, nie tylko w interesie państw przyjmujących, lecz również państw pochodzenia i samych migrantów.

Stosunki z Rosją. Rada Europejska dokonała podsumowania realizacji przez Rosję porozumienia z 8 września 2008 r., a także sytuacji w Gruzji oraz stosunków UE ze wschodnimi sąsiadami. Z satysfakcją przyjęto wycofanie oddziałów rosyjskich ze stref przyległych do Osetii Południowej i Abchazji, jak również rozpoczęcie w Genewie międzynarodowych rozmów, które zostały przewidziane w tych porozumieniach. Dalszy etap negocjacji dotyczących nowej umowy o partnerstwie z Rosją odbędzie się 14 listopada 2008 r. Na szczycie w Nicei.
W listopadzie Komisja ma przedstawić analizę propozycji dotyczących przyszłego „partnerstwa wschodniego” Unii Europejskiej, dotyczącego m.in. Stosunków z Gruzją i Republiką Mołdowy.

Grupa refleksji. Grupę Refleksyjną przywódcy UE powołali na szczycie w grudniu zeszłego roku, by pomóc Unii zmierzyć się z nadchodzącymi zmianami w perspektywie 2020-2030 roku. Rada Europejska zatwierdziła propozycję dotyczącą składu grupy, do udziału w której zaproszono Lecha Wałęsę.