warunków pracy pracowników tymczasowych

2007-12-06

Poniżej przedstawiamy stanowisko Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan w sprawie projektu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego dotyczącej warunków pracy pracowników tymczasowych.

Polska, podobnie jak inne kraje europejskie, zaczyna doświadczać problemów związanych z globalizacją, niżem demograficznym oraz negatywnymi konsekwencjami migracji. Już dziś okoliczności te mają istotny wpływ na funkcjonowanie polskiego rynku pracy. Poważną przeszkodę dla rozwoju polskich firm stanowi pogłębiający się brak wykwalifikowanych zasobów pracy i związane z tym problemy przedsiębiorców z pozyskaniem odpowiedniej kadry pracowników. Przedsiębiorcy muszą tym czasem sprostać wymaganiom wzmożonej konkurencji, dostosowując strategię działania swoich firm do nowych warunków otoczenia, co wymusza często okresową zmienną dyspozycyjność pracowników i bardziej elastyczne podejście do zagadnienia organizacji przedsiębiorstwa, również w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi. Skutkiem tych procesów jest wzrost znaczenia elastycznej organizacji pracy i zastosowania elastycznego czasu pracy.

Ważną rolę w tym zakresie odgrywają agencje pracy tymczasowej. Rodzaj zatrudnienia tymczasowego oferowany przez agencje przyczynia się bowiem do kreowania nowych miejsc pracy, umożliwiając przy tym integrację z rynkiem pracy różnych kategorii pracowników, w tym osób niepełnosprawnych, wchodzących na rynek pracy, trwale bezrobotnych, etc.
Istotne jest zatem, aby dyrektywa Parlamentu Europejskiego w sprawie warunków pracy pracowników tymczasowych miała charakter ramowy (bardzo ogólny), pozostawiający możliwość kształtowania przez kraje członkowskie własnych polityk wobec agencji pracy tymczasowej. Tym samym kwestie najbardziej wątpliwe i kontrowersyjne powinny zostać wyłączone z dyrektywy i pozostawione do indywidualnego uregulowania przez każde z państw członkowskich.

Zasadniczą wątpliwość stwarza obecnie przewidziana w projekcie dyrektywy zasada równego traktowania pracowników tymczasowych (art. 5), a w szczególności tzw. okres kwalifikacyjny (grace period), podczas którego pracownik tymczasowy może być inaczej traktowany pod względem wynagrodzenia (art. 5ust. 4). Projekt dyrektywy wprowadza bowiem możliwość odstąpienia od tej zasady max. do 6 tygodni. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan uważa jednak, że okres ten powinien zostać wydłużony do co najmniej 6 miesięcy. Jest to o tyle istotne, że zbyt krótki okres kwalifikacyjny może zniechęcać pracodawców użytkowników do korzystania z usług agencji lub spowodować, że pracodawcy zrezygnują z oferowania swoim stałym pracownikom dotychczasowych przywilejów. Konsekwencją tego może być zahamowanie rozwoju usług agencji pracy tymczasowej w Polsce i w pozostałych krajach członkowskich. Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, iż zarówno prawa pracowników agencji pracy tymczasowej, jak też warunki ich pracy są obecnie dobrze zdefiniowane i w większości państw członkowskich podlegają szczególnej ochronie w prawie krajowym, w tym m. in. w przepisach z zakresu prawa pracy. W związku z powyższym uważamy, że kwestie dotyczące, m. in., równego traktowania w sferze płacy powinny być regulowane na poziomie krajowym, zgodnie z normami krajowego prawa pracy.

Również kwestie związane z wymiarem urlopu pracownika tymczasowego, jak też długością okresu wypowiedzenia powinny być regulowane wyłącznie przez ustawodawstwo krajowe danego państwa członkowskiego. Bezpośrednie wskazanie tego zastrzeżenia w dyrektywie pozwoli zaś na uniknięcie ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych.

Jednocześnie chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, że opracowany jeszcze w 2002 r. projekt dyrektywy nie odzwierciedla zmienionego otoczenia prawnego, ekonomicznego i społecznego, w którym funkcjonuje dziś sektor agencji pracy tymczasowej. Nie uwzględnia on też specyfiki państw Krajów Europy Środkowej i Wschodniej, które przystąpiły ostatnio do UE, a w których gospodarki rynkowe muszą się zmierzyć z zasadniczo odmiennymi potrzebami w odniesieniu do rynku pracowników niż pozostałe kraje członkowskie. Dlatego Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan uważa, że projekt dyrektywy powinien zostać zmieniony w kierunku umożliwiającym dalszy swobodny rozwoju sektora agencji pracy tymczasowej, który zapewni elastyczność w funkcjonowaniu przedsiębiorstw na globalnym rynku, przyczyniając się do ich rozwoju i wzrostu konkurencyjności.