propozycji Komisji Europejskiej

2007-12-18

Poniżej przedstawiamy opinię PKPP Lewiatan w sprawie pakietu propozycji Komisji Europejskiej związanych z reformą systemu regulacji telekomunikacji.

13 listopada 2007 r. Komisja Europejska ogłosiła obszerny zestaw dokumentów i projektów obejmujący:
1) komunikat w sprawie wyników przeglądu porządku regulacyjnego w telekomunikacji;
2) projekt nowelizacji Dyrektywy ramowej, Dyrektywy o dostępie i Dyrektywy o zezwoleniach;
3) projekt nowelizacji Dyrektywy o usłudze powszechnej i Dyrektywy o prywatności;
4) projekt Zalecenia w sprawie rynków właściwych z notą wyjaśniającą;
5) projekt rozporządzenia w sprawie Europejskiej Władzy Rynku Komunikacji Elektronicznej (EWRKE);
6) ocenę skutków zmian w regulacji telekomunikacji.

W powyższych projektach jest wiele zmian, które porządkują, uchylają przestarzałe przepisy i usuwają różne usterki dotychczasowych dyrektyw. Dodatkowo dyskutowanych jest wiele kwestii, które dla polskiego rynku mogą mieć kluczowe znaczenie. Poniżej wymienione zostały kwestie, które mogą po transpozycji do prawa polskiego (2009/2010) mieć największy wpływ na działalność polskiego regulatora i sytuację naszego rynku telekomunikacyjnego.

Generalnie należy poprzeć inicjatywę Komisji Europejskiej w sprawie modernizacji porządku regulacyjnego łączności elektronicznej, ukształtowanego pakietem dyrektyw z 2002 roku. Od czasu wdrożenia tego pakietu zgromadzono szereg doświadczeń, które powinny być uwzględnione. Dostrzeżono również pewne usterki i niejasności postanowień zawartych w dyrektywach, które powinny być usunięte. Zasadne jest podejście polegające na precyzowaniu dotychczas obowiązujących postanowień dyrektyw oraz dodaniu kilku nowych rozwiązań, które powinny zdynamizować rozwój rynków łączności elektronicznej.

Zagadnienia kluczowe:

1. Utworzenie Europejskiej Władzy Rynku Komunikacji Elektronicznej
Przewiduje się utworzenie w drodze rozporządzenia Europejskiej Władzy Rynku Komunikacji Elektronicznej, współdziałającej z krajowymi regulatorami, odpowiedzialnej przed Komisją i Parlamentem. EWRKE ma wydawać opinie w sprawach regulacyjnych z własnej inicjatywy lub na żądanie Komisji (definicje rynków, projekty decyzji, rodzaje obowiązków), wspierać Komisję, gdy przejmuje ona kompetencje do regulowania rynku krajowego, wspierać uczestników rynku i regulatorów w sprawie stosowania przepisów wspólnotowych dotyczących telekomunikacji, wydawać decyzje w sprawie harmonizacji przeznaczeń numeracji, doradzać w sprawach częstotliwości, dystrybuować informację, prowadzić studia w sprawach regulacyjnych, zarządzać europejską przestrzenią numeracyjną (ETNS), obsługiwać proces przydziałów częstotliwości na szczeblu europejskim, wydawać rekomendacje w sprawach regulacyjnych o charakterze transgranicznym, wspierać sprawy bezpieczeństwa sieci, pobierać opłaty związane z przydzielonymi zasobami, prowadzić różne rejestry (wykorzystania częstotliwości, cen usług roamingowych). EWRKE będzie miało Radę Administracyjna (12 członków) o kompetencjach decyzyjnych, Radę Regulatorów (po jednym z każdego państwa) o kompetencjach głównie opiniodawczych, oraz Dyrektora o kompetencjach zarządzających. Rada Apelacyjna będzie rozstrzygać w sprawie odwołań od decyzji EWRKE.

Częściowo wzmacnia się pozycję krajowych regulatorów przez wymóg ograniczenia podstaw prawnych odwołania regulatora do przypadków wyjątkowych. W przypadku odwołania będzie obowiązek wskazania powodu odwołania, Zakazane jest udzielanie regulatorowi bieżących wytycznych. Należy mu zapewnić odrębny budżet.

Stanowisko:
• Jednym z głównych celów utworzenia takiego regulatora jest szybsze wdrożenie jednolitych zasad regulacyjnych na wszystkich rynkach narodowych, co niewątpliwie jest celem pożądanym z punktu widzenia prowadzenia działalności biznesowej na jednolitym rynku telekomunikacyjnym, niemniej trudno ocenić, czy faktycznie cel ten zostanie osiągnięty przez utworzenie ponadnarodowego regulatora, poniekąd oderwanego od lokalnej specyfiki i procedur tworzenia prawa (forma organizacyjna tej instytucji nie jest jeszcze przesądzona);
• Ponadnarodowy regulator byłby jednak gwarancją stosowania tych samych reguł wobec podmiotów regulowanych, pozbawiony byłby wpływów politycznych aktualnie rządzącej ekipy - jakkolwiek mechanizm powołania (funkcjonowania) regulatora krajowego powinien zapewniać jego niezależność, to w Polsce prawo nie jest dostosowane do ww. wymogów (dla biznesu niezależność polityczna regulatora i gwarancja obiektywności rozstrzygnięć jest bardzo ważna);
• Uznając starania o większą spójność w podejściu do stosowania regulacji na rynku komunikacji elektronicznej, nasuwa się wątpliwość czy założenie przyświecające stworzeniu ram regulacyjnych, tj. zapewnienia konkurencyjności rynku i dążenie to stopniowego wycofania regulacji sektorowej nie zostanie utrudnione poprzez powołanie odrębnej instytucji/ciała, której podstawowym zadaniem będzie stosowanie regulacji, a więc naturalna dążność do podtrzymania interwencji regulacyjnej na rynku.
• W przypadku powołania do życia nowej instytucji zajmującej się regulacją konieczne jest zapewnienie pełnej przejrzystości jej funkcjonowania i wyraźnego określenia podziału kompetencji i odpowiedzialności w ramach tej instytucji.

2. Separacja funkcjonalna

Rozważane jest przyznanie krajowym regulatorom telekomunikacyjnym nowego środka zaradczego w postaci funkcjonalnego rozdziału dominujących operatorów telekomunikacyjnych w przypadku, gdy wszystkie inne dostępne środki zaradcze okazałyby się nieskuteczne.

Proponowane przepisy określają istotę separacji (organizacyjne wyodrębnienie jednostki hurtowej) i cel (zaopatrywanie wszystkich przedsiębiorców na tych samych zasadach), wymagania dotyczące wniosku do Komisji o zgodę na zarządzenie separacji, zawartości projektu decyzji nakładającej obowiązek separacji funkcjonalnej, oraz stosunku takiego obowiązku do innych obowiązków regulacyjnych.

Określa się także warunki tzw. separacji dobrowolnej. Wskazuje się obowiązki notyfikacyjne operatora, który pozbywa się części zasobów sieci dostępowej lub wydziela odrębny podmiot gospodarczy prowadzący działalność hurtową. Określa się kompetencje weryfikacyjne organu regulacyjnego w związku z tymi czynnościami i możliwością utrzymania, zmiany lub nałożenia obowiązków na nowego przedsiębiorcę.

Stanowisko:
• Separacja funkcjonalna ma na celu zapewnienie równego traktowania przedsiębiorców alternatywnych oraz własnego pionu detalicznego przez operatora pionowo zintegrowanego, w sprawach związanych ze świadczeniem usług dostępu telekomunikacyjnego. Wydaje się, że ten sam efekt można osiągnąć poprzez rozwinięcie obowiązku niedyskryminacji, który jest obecnie nakładany na podstawie art. 10 dyrektywy o dostępie w powiązaniu z odpowiednim określeniem obowiązków dotyczących dostępu. Obowiązek niedyskryminacji i obowiązek dostępu jest obecnie nakładany w formie ogólnych klauzul powtarzających sformułowania zawarte w dyrektywie o dostępie i analogiczne sformułowania ustawowe. Tymczasem art. 12 dyrektywy o dostępie pozwala na rozszerzenie nakładanych obowiązków o warunki dotyczące uczciwości, zasadności i terminowości (fairness, reasonableness and timeliness). Organy regulacyjne nie korzystają z tego przepisu, przewidzianego w obowiązującej dyrektywie i w krajowych porządkach prawnych. Umożliwia on precyzyjne i bardzo szczegółowe ukształtowanie obowiązku niedyskryminacji w powiązaniu z obowiązkiem dostępu, w taki sposób, aby wszelkie elementy jakości, terminowości i inne warunki świadczenia usług dostępowych były identyczne dla wszystkich użytkowników. W związku z tym należy uznać, iż cel związany z separacją funkcjonalną może zostać osiągnięty znacznie niższym kosztem po stronie operatora, z korzyścią dla inwestycji w sektorze łączności elektronicznej oraz dla użytkowników usług. Propozycja rozdzielenia sieci od działalności usługowej w telekomunikacji po wieloletniej ewolucji stosowanych regulacji zmierzających do osiągnięcia konkurencyjności rynku telekomunikacyjnego powinna zostać poddana szczególnie dokładnej analizie.
• Decyzja o wydzieleniu sieci (części hurtowej działalności) czy też dokonywanie innych zmian strukturalnych przedsiębiorstwa powinna być podejmowana przez przedsiębiorcę po uwzględnieniu konkretnych uwarunkowań rynkowych.
• Separacja funkcjonalna nasuwa wiele pytań i problemów wymagających dalszych analiz, a w szczególności szczegółowej oceny wpływu na rynek (Impact Assessment).

3. Regulacja rynków telekomunikacyjnych

a) zmniejszenie listy regulowanych rynków właściwych
Zmniejsza się lista regulowanych rynków właściwych. Ma ona obejmować jeden rynek detaliczny rynek dostępu do stacjonarnej sieci telefonicznej (obecnie rynki 1 i 2). Przewiduje się regulację 6 rynków hurtowych: rozpoczynanie w sieci stacjonarnej (obecnie 8), zakańczanie w poszczególnych sieciach stacjonarnych (obecnie 9), dostęp fizyczny w sieci stacjonarnej, w tym pętla abonencka (obecny 11), dostęp szerokopasmowy (obecny 12), końcowe odcinki łączy dzierżawionych (obecnie 13) oraz zakańczanie w sieciach ruchomych (obecnie 16).

Stanowisko:
Ograniczenie ilości rynków poddanych w Zaleceniach Komisji regulacji ex ante jest bez wątpienia korzystnym rozwiązaniem dla rynku telekomunikacyjnego. Zmiana ta jest zgodna, więc z głównym celem zmian tj. zmniejszenia zakresu regulacji działalności.

Proponuje się poparcie nowego Zalecenia w sprawie właściwych rynków produktów i usług, przedstawionego przez Komisję. Rynki usunięte z Zalecenia wyraźnie dążą w kierunku konkurencji na skutek zastosowanych środków regulacyjnych, zmian technologicznych lub dokonanych inwestycji. Prawidłowo rozgraniczono rynki hurtowe, których zakres produktowy na gruncie poprzedniego Zalecenia nie był jednoznaczny (rynki 11 i 12). Doprecyzowania wymaga tryb wycofywania regulacji z tych rynków, które nie zostały włączone do nowego Zalecenia. Należy rozważyć postanowienie, zgodnie z którym, brak analizy rynku wycofanego z Zalecenia w terminie 6 miesięcy po wejściu w życie nowego Zalecenia skutkuje automatycznym zniesieniem obowiązków regulacyjnych ustanowionych przez regulatora na tym rynku. Konieczne jest uniknięcie sytuacji, w której krajowy organ regulacyjny mógłby dowolnie odsuwać termin zniesienia obowiązków regulacyjnych, przeciągając procedury analizy rynków lub wejście w życie rozstrzygnięć znoszących obowiązki regulacyjne.

W przypadku obowiązków nakładanych – poza głównym trybem analiz rynkowych – tj. na podst. art. 5 DD konieczne jest wprowadzenie procedury przeglądu obowiązków regulacyjnych nakładanych przez organy regulacyjne w tym trybie oraz wycofywania uprzednio nałożonych obowiązków, jeżeli brak jest dalszego uzasadnienia dla ich utrzymywania. W przypadku braku przeprowadzenia odpowiedniego przeglądu obowiązków w określonym terminie uprzednio nałożone obowiązki powinny ulegać automatycznemu zniesieniu.


b) zmiana procedury regulacji rynków
Uproszczeniu ulega procedura regulacji rynków. W przypadku rynków ustabilizowanych i niewielkich zmian decyzji regulacyjnych możliwa będzie rezygnacja z przekazywania Komisji notyfikacji projektu decyzji.

Stanowisko:
Wydaje się, iż dla polskiego rynku telekomunikacyjnego korzystnym jest utrzymanie dotychczasowej regulacji, czyli konieczności notyfikacji do Komisji wszystkich projektów decyzji. W proponowanym podejściu istnieje obawa o nieuzasadnione utrzymywanie przez krajowego regulatora uprzednio określonego zakresu regulacji, pomimo zachodzących zmian rynkowych.
Brak notyfikacji projektu decyzji utrzymującego regulację nie pozwoli Komisji na ocenę sprawy i zapoznanie się ze stanowiskiem operatora SMP (który mógłby przedstawić odmienny ogląd rynku). „Stabilizacja” rynku może być różna w zależności od Państwa Członkowskiego i poddawanie tego kryterium ocenie poszczególnych NRA może w praktyce się nie sprawdzić i przeciwdziałać jednolitości wspólnego rynku.

c) prawo weta, wydawanie wytycznych i zaleceń
Komisja uzyskuje prawo weta w sprawie obowiązków regulacyjnych nakładanych na rynkach krajowych, gdzie dotychczas miała tylko kompetencję opiniodawczą.

Wprowadza się ścisłe terminy w zakresie przeprowadzania analiz rynkowych. Analiza jest przeprowadzana nie później niż dwa lata od poprzedniej notyfikacji, a rok od nowelizacji zalecenia w sprawie rynków. W przypadku zastosowania weta przez Komisję regulator będzie miał 3 miesiące na wycofanie lub renotyfikację decyzji. Komisja uzyskuje prawo do przejęcia kompetencji w sprawie regulowania rynku krajowego, jeżeli krajowy regulator się znacząco opóźnia. Komisja na podstawie opinii EWRKE, po przeprowadzeniu konsultacji przez EWRKE, zobowiązuje krajowego regulatora do wydania decyzji określonej treści. W przypadku renotyfikacji Komisja będzie mogła narzucić regulatorowi zastosowanie wskazanego środka regulacyjnego na rynku detalicznym lub hurtowym.

Konsultacja krajowa musi być przeprowadzona przed postępowaniem konsolidacyjnym. W postępowaniu konsolidacyjnym będzie uczestniczyć również EWRKE. Opinie EWRKE będą podstawą stanowisk Komisji w sprawach podlegających postępowaniu konsolidacyjnemu.

Wzmacnia się kompetencje do wydawania przez Komisję wytycznych i zaleceń w sprawie spójnego wykonywania dyrektyw (podejście do nowych usług, numeracja, rachunkowość, sprawy konsumenckie, przydziały częstotliwości, procedury przydziału ograniczonych zasobów). Wydane będą wytyczne Komisji w sprawie zastosowania regulacji do inwestycji światłowodowych w sieci dostępowej (lato 2008). Komisja uzyska prawo do ustanawiania technicznych środków harmonizacyjnych, na podstawie propozycji EWRKE, w sprawach kalkulacji kosztów, przenośności numerów, ochrony konsumenta, dostępu do usług, terminali i usług dla niepełnosprawnych.

Stanowisko:
• Z punktu widzenia operatorów istotnym jest także, aby decyzje nakładające obowiązki regulacyjne były bardzo precyzyjne, określając w szczególności zakres oferty ramowej (tak aby później nie budził dalszych wątpliwości jej rzeczywisty zakres), czy sposób oceny stawek stosowanych przez operatora SMP, w tym np. poziom upustu przy zastosowaniu metody retail minus. Obecnie decyzje regulacyjne są na tyle nieprecyzyjne, że dopiero przy ich realizacji okazuje się co Regulator zamierza w praktyce wprowadzić. Ogranicza to także ocenę decyzji przez Komisję. Ogólnie sprecyzowane obowiązki regulacyjne nie zapewniają możliwości pełnej kontroli zachowania jednolitości rynku wewnętrznego.
• Korzystny byłby także wymóg, aby organ regulacyjny był zobligowany do przeanalizowania w decyzji regulacyjnej wszystkich możliwych środków zaradczych adekwatnych do zidentyfikowanego problemu i wybrania tych spośród nich, które są najmniej uciążliwe. Jest to pochodna istniejąego obecnie wymogu proporcjonalności obowiązków regulacyjnych. Taką analizę zaleca obecnie ERG. Jednakże z doświadczeń polskiego rynku telekomunikacyjnego wynika, że UKE nakłada wszystkie obowiązki regulacyjne, które są w ustawie i nie przeprowadza analizy wystarczalności mniej restrykcyjnych obowiązków. Ogólnie sprecyzowany obowiązek proporcjonalności – wobec braku bardziej szczegółowych wymogów – nie sprawdza się w praktyce.
• Korzystnym rozwiązaniem byłoby także przyjęcie, że w ramach rynku właściwego Regulator powinien przeprowadzić także analizę poszczególnych segmentów wchodzących w skład tego rynku a w przypadku stwierdzenia, że w pewnym zakresie tego rynku operator spotyka się z efektywną konkurencją, obowiązki regulacyjne nie powinny być na ten segment rynku nakładane. Taki wymóg także byłby sprecyzowaniem ogólnie określonego wymogu proporcjonalności obowiązków regulacyjnych, który w polskiej praktyce nie jest realizowany.

4. Dostęp telekomunikacyjny
Zmienia się krąg podmiotów uprawnionych do żądania dostępu telekomunikacyjnego. Włącza się do tego kręgu nadawców radiowych i telewizyjnych oraz dostawców usług informacyjnych, którzy dotychczas mogli żądać dostępu tylko wtedy, gdy jednocześnie byli przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Poszerza się pojęcie dostępu przez rozszerzenie celów dostępu na transmisję programów i świadczenie usług informacyjnych. Poszerza się pojęcie dostępu przez uwzględnienie dostępu do danych o obecności, lokalizacji i identyfikacji użytkownika (terminala). Poszerza się zakres pojęcia udogodnień towarzyszących, do których można żądać dostępu, na infrastrukturę budowlaną służącą sieci (szafki, maszty, słupy, budynki).

Stanowisko:
Negatywnie należy ocenić rozszerzenie uprawnień do żądania dostępu telekomunikacyjnego na nadawców programów oraz dostawców usług informacyjnych, nie będących przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi (dostawcami usług i sieci łączności elektronicznej). Jest to wynikiem zmian w definicji dostępu telekomunikacyjnego. Zatarcie różnic pomiędzy statusem dostawcy usług telekomunikacyjnych i użytkownika tych usług spowoduje erozję wyraźnej granicy pomiędzy dostępem telekomunikacyjnym a prawami użytkowników do korzystania z usług. Osłabi to przejrzystość regulacji prawnych i spowoduje wiele komplikacji wynikających z żądań nowych podmiotów uprawnionych do dostępu telekomunikacyjnego, składanych bez ponoszenia odpowiedzialności i realizowania obowiązków obciążających przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

5. Egzekwowanie obowiązków przedsiębiorców
Wzmacnia się postanowienia dotyczące kar pieniężnych, które mają być odstraszające. Szczególne wzmożenie odpowiedzialności zalecono w sprawach ochrony prywatności i bezpieczeństwa sieci. Regulator ma być wyposażony w niezbędne kompetencje do prowadzenia postępowań wyjaśniających i gromadzenia dowodów.

6. Administrowanie częstotliwościami.
Przydziały częstotliwości powinny być ograniczone do niezbędnego minimum i co do zasady powinny być transferowalne. Powinna dominować generalna autoryzacja do korzystania z częstotliwości. Prawa wynikające z przydziałów będą mogły być znoszone mimo ważności decyzji o przydziale w razie zmiany warunków technicznych umożliwiających zastosowanie generalnej autoryzacji w danym zakresie.

Obok zasady neutralności technologicznej, która pozwala na używanie dowolnej technologii w przydzielonym paśmie, wprowadza się nową zasadę neutralności usługowej, która ma przeciwdziałać ustalaniu przez regulatora rodzaju usługi lub sieci, w której częstotliwość może być wykorzystywana. Zasady te powinny być stosowane do przydziałów częstotliwości od początku 2010 roku. Od 2010 roku dysponenci wcześniejszych przydziałów będą mogli występować o zniesienie ograniczeń ustalonych w tych przydziałach. Po roku 2015 nie powinno być ograniczeń dotyczących rodzajów usług i sieci w przydziałach. Wyjątki od tych zasad mają mieć ograniczony zakres.

Wprowadza się ogólną zasadę przenoszalności praw do częstotliwości, z zastrzeżeniem okresu przejściowego (5 lat). Indywidualne przydziały powinny być udzielane z prawem transferu. Transfer może polegać na zbyciu lub dzierżawie prawa do częstotliwości. Transfer ma następować bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody regulatora, a jedynie pod warunkiem notyfikacji, przy czym w zakresach zharmonizowanych nie można zmieniać przeznaczenia częstotliwości. Komisja może określić ramowe zasady transferu.

Stanowisko:
Pozytywnie ocenia się propozycje zmian wynikających z zasady neutralności usługowej w sprawach uprawnień do częstotliwości. W dalszej dyskusji należy jednak zapewnić, aby rozluźnienie warunków dotyczących sposobu wykorzystania częstotliwości nastąpiło dla wszystkich dysponentów w jednakowym terminie, po niezbędnym okresie przejściowym, który powinien wynosić 5 lat. Należy uniknąć sytuacji, w której podmioty uzyskujące częstotliwości obecnie byłyby zwolnione z ograniczeń, które obciążają przydziały częstotliwości udzielone w przeszłości przez cały okres przejściowy. Ta sama zasada równoczesnej zmiany powinna dotyczyć wdrożenia mechanizmu przenoszalności praw do przydziałów częstotliwości.

7. Prawa użytkowników i ochrona konsumentów
Prawa i gwarancje dotyczące publicznych usług telefonicznych są rozszerzane na inne usługi głosowe na skutek zmiany definicji publicznej usługi telefonicznej i usunięcia definicji publicznej sieci telefonicznej.

Rozszerza się obowiązki informacyjne przedsiębiorców dotyczące taryf i warunków świadczenia usług i kompetencje regulatora do egzekwowania tych obowiązków. Ułatwia się dokonywanie zestawień porównawczych taryf i warunków. Przedsiębiorca musi informować o funkcjonalności usług w zakresie dostępu do połączeń alarmowych, wszelkich ograniczeniach w zakresie dostępu do usług informacyjnych i przesyłania informacji lub korzystania z aplikacji na bazie usług transmisyjnych. Zmiana jakichkolwiek warunków kontraktowych uprawnia użytkownika do rozwiązania umowy bez żadnych konsekwencji odszkodowawczych.

Prawo przenoszalności numerów rozszerza się na wszelkie numery z planów publicznych i wszelkie rodzaje usług telekomunikacyjnych, nie tylko publicznych usług telefonicznych. Wymaga się przyspieszenia procedury przenoszenia numerów (1 dzień roboczy).

Przewiduje się określanie minimalnych wymagań jakościowych dla wybranych usług i nałożenie obowiązków w zakresie publikowania informacji o jakości usług.

Nakłada się obowiązek zapewniania dostępu do połączeń alarmowych osobom niepełnosprawnym oraz obowiązek przekazywania informacji lokalizacyjnej o abonencie wzywającym pomocy równocześnie z realizacją połączenia (metoda push).

Wprowadza się obowiązek zapewnienia użytkownikom połączeń do wszelkich numerów i usług, w tym usług informacyjnych na obszarze UE.

Operator wyznaczony do usługi powszechnej będzie podlegał wstępnej kontroli regulatora w przypadku, gdyby zamierzał wydzielić część sieci dostępowej do odrębnej jednostki podlegającej zbyciu. Transakcja może być poddana określonym warunkom przez regulatora.

Stanowisko:
Podkreślić należy, iż obowiązujący na gruncie prawa wspólnotowego system ochrony konsumentów opiera się na koncepcji, zgodnie z którą konsument jest na słabszej pozycji w stosunku do sprzedającego lub dostawcy, zarówno pod względem siły przetargowej, jak i poziomu wiedzy. Prowadzi to do tego, że konsument zgadza się na warunki opracowane z góry przez sprzedającego lub dostawcę, nie mając możliwości wpływania na treść tych warunków [...]. Taką nierównowagę pomiędzy konsumentem a sprzedającym lub dostawcą można skorygować wyłącznie poprzez pozytywne działanie niepowiązane z faktycznymi stronami umowy. Obowiązujące przepisy Prawa Wspólnotowego odnoszą się do tej kwestii w szczególnym kontekście umów świadczenia usług telefonii publicznej na rzecz konsumentów. Jednak nierównowaga pomiędzy dostawcą tych usług a abonentami istnieje tylko o tyle, o ile warunki umów ustalane są przez tego dostawcę i nie umożliwiają abonentom wywierania wpływu na ich treść. Jeśli żadna ze stron umowy nie jest w stanie wpływać na te warunki, ponieważ są one ustalone przez ustawodawcę, brak jest pomiędzy usługodawcą a abonentem nierównowagi. Takie podejście ukształtowało się na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W związku z tym propozycja, aby, zmiana jakichkolwiek warunków kontraktowych uprawniała użytkownika do rozwiązania umowy bez żadnych konsekwencji odszkodowawczych jest niezgodna z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
W zakresie określenia minimalnych wymagań jakościowych podkreślić należy, iż na niektórych rynkach, na których obowiązujące przepisy nie przewidywały okręconych wymagań, co do jakości i dostępności usług telekomunikacyjnych dokonała się samoregulacja. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni w dobie powszechnej konkurencji oraz nasycenia rynku konkurują między sobą nie tylko ceną, ale przede wszystkim jakością oraz dostępnością oferowanych usług telekomunikacyjnych. W związku z tym tworzenie norm jakościowych, w sytuacji, kiedy one istnieją, wydaje się nieproporcjonalne. W obecnym stanie faktycznym nie istnieje konieczność tworzenia minimalnej listy wymagań jakościowych.
Sektor telekomunikacyjny dokłada starań mających na celu zapewnienie ochrony swoim klientom. Dalszemu rozszerzaniu praw chroniących konsumentów, co przewiduje projekt Komisji, powinna towarzyszyć rzetelna ocena technicznych możliwości ich (praw) implementacji oraz nakładów z nimi związanych.

8. Ochrona prywatności i bezpieczeństwa
Dodano w Dyrektywie ramowej cały nowy rozdział o bezpieczeństwie sieci. Wprowadza się obowiązek powiadamiania użytkowników i regulatora o istotnych naruszeniach integralności sieci lub uzyskaniu dostępu do danych osobowych przez podmioty nieuprawnione. Komisja może wydawać w tych sprawach akty harmonizujące. Regulator może żądać udokumentowania polityki bezpieczeństwa i przeprowadzenia audytu przez niezależny podmiot.

9. Dywidenda cyfrowa
Komunikat w sprawie dywidendy cyfrowej nie zawiera rozstrzygnięć, a jedynie uzasadnienie konieczności pilnego podjęcia decyzji w związku z perspektywą zaprzestania emisji analogowej. Proponuje się przyjęcie wspólnego podejścia do planowania wykorzystania odzyskanych częstotliwości. Ma być ono oparte na wyodrębnieniu grup aplikacji, które mogą mieć zastosowanie w
(1) sieciach jednokierunkowych opartych na nadajnikach dużej mocy,
(2) sieciach jednokierunkowych średniej mocy oraz
(3) dwukierunkowych sieciach małej mocy.
Dla każdej z tych kategorii należy wypracować optymalną kombinację aplikacji i usług z tym, że w pierwszym przypadku powinny decydować państwa członkowskie, drugi rodzaj sieci powinien być zarządzany przez państwa członkowskie z opcjonalną koordynacją wspólnotową, zaś trzeci rodzaj sieci powinien być poddany procesowi harmonizacji w skali UE.

Stanowisko:
Zgodnie z klasyfikacją UE oraz CEPT, dywidenda cyfrowa to zasoby częstotliwości w paśmie w paśmie UHF IV i V zakres TV, tj. 470-862 MHz oraz VHF III zakres TV, tj. 174-230 MHz, które zostaną zwolnione i udostępnione po całkowitym wyłączeniu emisji telewizji analogowej.

Biorąc pod uwagę postęp technologiczny, liczne innowacje produktowe oraz nowe potrzeby społeczne i komercyjne, trudno jest na tym etapie precyzyjnie i jednoznacznie określać kto i w jakim zakresie powinien stać się beneficjentem dywidendy cyfrowej. Na podstawie naszych doświadczeń, obecnej sytuacji w kraju oraz obserwując trendy europejskie uważamy, iż dywidenda cyfrowa powinna zostać wykorzystana głównie na potrzeby telewizyjne oraz ruchome systemy multimedialne, tj.:

1. Wzbogacenie oferty naziemnej telewizji cyfrowej, poprzez zwiększenie pokrycia geograficznego i populacyjnego oraz rozbudowanie oferty programowej zarówno w jakości standardowej (SD) jak i wysokiej rozdzielczości (HD). Dotychczasowe doświadczenia we wdrażaniu telewizji wysokiej rozdzielczości wskazują, że najlepszym miejscem dla tej technologii nie są wyłącznie cyfrowe platformy satelitarne. Jak pokazują przykłady innych Państw europejskich, oferta telewizji wysokiej rozdzielczości znajduje swoje miejsce również na platformach naziemnych. Dobrym przykładem jest Francja gdzie do końca roku 2008 dostępnych będzie 8 programów cyfrowej telewizji naziemnej HD.

2. Stworzenie możliwości rozwoju lokalnych, regionalnych programów telewizyjnych obejmujących zasięgiem określoną liczbę gmin lub powiatów. Już teraz pojawia się duże zainteresowanie ze strony lokalnych społeczności możliwością wykorzystania odpowiednich częstotliwości oraz nadajników małej mocy celem uruchomienia lokalnych programów. W przyszłości to zainteresowanie będzie jeszcze większe.

3. Wprowadzenie telewizji ruchomej (Mobile TV) w standardzie DVB-H w dużych aglomeracjach miejskich, głównych trasach komunikacyjnych oraz innych obszarach, w których usługi telewizji mobilnej miałyby zastosowanie. Zarówno w Polsce jak i w innych krajach europejskich można zaobserwować duże zainteresowanie ze strony operatorów komórkowych, operatorów sieci nadawczych oraz nadawców telewizyjnych i radiowych świadczeniem tego typu usług. Wartość tych usług do roku 2011 szacuje się na 7 do 20 miliardów Euro. Jak pokazują analizy gotowych jest skorzystać z nich od 200 do 500 milionów klientów na świecie.