Zarządzanie wiekiem czyli odpowiedzialność za zdrowie i samopoczucie pracowników
2021-09-22
W dniu 8 marca 2017 r. zostało podpisane porozumienie dotyczące aktywnego starzenia i podejścia międzypokoleniowego w pracy (dalej zwane Europejskim Porozumieniem).
Porozumienie to stało się przyczynkiem do opracowania projektu „Inicjowanie działań wdrażających Autonomiczne porozumienie ramowe europejskich partnerów społecznych w sprawie aktywnego starzenia się i podejścia międzypokoleniowego" współfinansowanego ze środków Komisji Europejskiej. Do współpracy przy jego realizacji KK NSZZ „Solidarność" zaprosiła partnerów polskich: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytuty Badawczy oraz organizację pracodawców Konfederację Lewiatan. Z zagranicy do partnerstwa projektu włączyły się organizacje związkowe z Łotwy, Włoch, Belgii, Macedonii Północnej i Rumunii. Z poziomu europejskiego wsparcia tej inicjatywie udzieliły Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (EKZZ) oraz Europejska Federacja Starszych Pracowników i Emerytów (FERPA).Projekt koncentruje się na przygotowaniu warunków do wdrożenia Europejskiego Porozumienia w krajach, z których pochodzą partnerzy projektu. Eksperci w swoich krajach dokonali analizy aktualnej sytuacji zarządzania wiekiem, opracowali katalog rekomendacji i dobrych praktyk. Najwięcej z nich dotyczyło promocji zdrowia, szkoleń i transferu wiedzy, a także dostosowywania procesów i stanowisk pracy do potrzeb pracowników. W firmach, gdzie pracownikom dostosowano zadania do ich aktualnych umiejętności i stanu zdrowia, zaobserwowano poprawę wydajności, zmniejszenie rotacji personelu, zmniejszenie absencji chorobowej i wypadkowości. Wprowadzone działania były podejmowane konsekwentnie, i systematycznie i wstawiono je na trwałe w ramy zwykłego, codziennego funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Realizacja projektu doprowadziła do wypracowania w każdym z krajów partnerskich planów wspólnych działań inspirowanych Europejskim Porozumieniem przez funkcjonujące w tych krajach reprezentatywne organizacje pracodawców i pracowników.
W Polsce partnerzy społeczni reprezentowani w Radzie Dialogu Społecznego w dniu 8 czerwca 2020 r. podpisali wspólnie wypracowane „Porozumienie strony pracowników oraz strony pracodawców RDS na rzecz aktywnego starzenia". Zgodnie uznali potrzebę wdrożenia rozwiązań na rzecz aktywnego starzenia się w Polsce, a w zapisach polskiego porozumienia wyrazili gotowość podjęcia wspólnych działań na rzecz:
- poprawy warunków zatrudnienia postulując m.in. wprowadzenie w Kodeksie pracy dodatkowej przerwy od pracy wliczanej do czasu pracy,
- wspierania zatrudnienie osób starszych poprzez wypracowanie przez partnerów społecznych projektu regulacji prawnych,
- rozwoju kompetencji pracowników wobec wprowadzanych na rynek ogromnej ilości nowych produktów, usług, rozwiązań technicznych, zmian prawnych. Proponowane jest wdrożenie tzw. umowy mentorskiej, której celem jest przekazywanie wiedzy i umiejętności przez pracowników, wykazujących się odpowiednim stażem w miejscu pracy i umiejętnościami tzw. mentorom, osobom nowo przyjmowanym lub zmieniającym swoje kwalifikacje,
- promowania zdrowia w miejscu pracy i poza nim stosując np. rozszerzoną profilaktykę. ergonomiczne stanowiska pracy, różnicowanie zadań co może zapobiec wypaleniu zawodowemu, podniesienie świadomości na temat utrzymania zdrowia psychicznego i fizycznego,
- uświadamiania długofalowych efektów zmian demograficznych wśród pracodawców i pracowników.
Wszyscy partnerzy społeczni reprezentowani w Radzie Dialogu Społecznego zwracają uwagę na znaczenie zachęcania pracowników do dłuższej aktywności zawodowej podkreślając, że w Polsce do 2030 r. zasoby pracy zmniejszą się o ponad 1,5 mln osób (tj. o ponad 6%), a najgwałtowniejszy spadek dotyczyć będzie osób w wieku produkcyjnym zwłaszcza między 18 a 45 rokiem życia. W podpisanym przez nich Porozumieniu uznają, iż kluczową rolę odgrywa wspieranie i zachęcanie pracodawców do adaptowania organizacji pracy do potrzeb i przedsiębiorstwa i pracowników oraz kształtowania umiejętności zarządzania personelem.
Obecnie w dobie pandemii i dominacji pracy zdalnej niewątpliwie zmienia się styl zarządzania w wielu firmach. Praca zdalna poprawia co prawda umiejętności techniczne i informatyczne wśród pracowników, ale też czyni wielkie szkody dla relacji między ludźmi z powodu braku interakcji między nimi. Coraz więcej pracowników, szczególnie z młodszego pokolenia dotyka wypalenie zawodowe i depresja, która zalicza się do głównych problemów XXI wieku. W takich przypadkach niewątpliwie pomóc może relacja uczeń - mistrz, czyli właściwie realizowany mentoring starszych, obdarzonych wrażliwością na innych i empatią, doświadczonych pracowników.
Dlatego dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek tak ważne jest dawanie zespołowi przestrzeni i obdarzenie go zaufaniem. Kluczowe jest znalezienie nowych sposobów na zaangażowanie pracowników i stworzenie poczucia wspólnoty. Można osiągnąć to m.in. poprzez danie ludziom możliwości współtworzenia kultury firmy oraz poczucia przynależności w tej nowej, hybrydowej, wirtualno-realnej rzeczywistości.
W czasie pandemii coraz wyraźniej uwypukla się znaczenie i wartość kapitału ludzkiego. To z kolei wiąże się z nowym podejściem managerów, którzy muszą troszczyć się o zadowolenie swoich pracowników. A troska o ludzi to klucz do ich lojalności i zaangażowania w pracy. Tego zaś nie zastąpi nawet najlepsza technologia, dlatego dbałość o drugiego człowieka staje się obecnie coraz bardziej znacząca. Trend znany jako społeczna odpowiedzialność w dzisiejszych czasach zaczyna być po prostu odpowiedzialnością za pracowników w firmach.
