Raport Eurofound n.t. relacji przemysłowych w Europie

Od początku 2019 r. wystąpiło na różnych forach europejskich duże ożywienie dyskusji nt. stanu i perspektyw dialogu społecznego tak na szczeblu europejskim, jak i w poszczególnych krajach członkowskich.

W lutowym numerze naszego biuletynu informowaliśmy o debacie w Parlamencie Europejskim, współorganizowanej przez Lewiatan i federacje pracodawców Danii i Niemiec (22/1/2019) oraz o przyjęciu (6/2/2019) nowego Europejskiego Programu (rozwoju) Dialogu Społecznego na lata 2019-2021.

Interesującym tłem dla tej aktywności są raporty unijnej Fundacji na Rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (Eurofound), opublikowane w roku 2018: pierwszy w styczniu nt. powiązań między dialogiem społecznym na szczeblu europejskim i krajowym (Exploring the connections between EU and national level social dialogue), a drugi w grudniu 2018 n.t. zróżnicowania stosunków przemysłowych w Europie (Measuring varieties of industrial relations in Europe: A quantitative analysis).

Ten ostatni raport poddał analizie rozwój stosunków przemysłowych w Europie w latach 2013-2017 z punktu widzenia zmian w czterech aspektach:
1) demokracji przemysłowej, czyli: udziału partnerów społecznych w rządzeniu, wskaźników uzwiązkowienia i zorganizowania pracodawców, instytucji dialogu społecznego, zakresu rokowań zbiorowych, a na poziomie zakładu pracy: udziału pracowników w zarządach i radach nadzorczych, zakresu uprawnień rad pracowniczych oraz ich statusu, a także dialogu społecznego na poziomie zakładowym;
2) konkurencyjności przemysłowej, czyli: włączającego (lub nie) charakteru wzrostu gospodarczego i innowacji definiowanych jako zakres wydatków na badania i rozwój (jako % PKB) oraz indeksu innowacyjności, a także wydajności i złożoności zasobów, z uwzględnieniem indeksu korupcji i usług publicznych oraz umiejętności cyfrowych;
3) sprawiedliwości społecznej, czyli: spójności społecznej i stopnia dyskryminacji, tj. indeksu wykluczenia społecznego, wskaźników zatrudnienia młodych i równości płci oraz długotrwałości bezrobocia, a także poziomu ubóstwa i nierówności dochodowych, wpływ transferów społecznych na redukcję ubóstwa, oraz równości szans na rynku pracy;
4) jakości pracy i zatrudnienia, czyli rozwoju zawodowego i dobrostanu, bezpieczeństwa zatrudnienia i rozwoju kwalifikacji oraz stopnia godzenia życia zawodowego i osobistego.

Omówieniu wyników raportu poświęcone zostało seminarium zorganizowane w dniu 11 kwietnia 2019 r. w Centrum Partnerstwa Społecznego ‘Dialog' w Warszawie przez Konfederację Lewiatan i NSZZ Solidarność. Wiele wątków zawartych w raporcie jest o tyle istotnych, że w zdecydowanej większości porównań Polska (z reguły w towarzystwie kilku innych krajów -nowych członków UE z Europy Środkowo-Wschodniej) zajmuje końcowe miejsca w tabelach, a w przypadku demokracji stosunków przemysłowych (w tym dialogu społecznego na poziomie przedsiębiorstw) odnotowała w latach 2013-2017 istotne pogorszenie tego wskaźnika. Znamienne jest zaś to, że na przeciwnym biegunie w przypadku Polski znalazła się poprawa odnotowana pod względem konkurencyjności przemysłowej (choć nadal i tu zajmujemy jedno z końcowych miejsc wśród krajów UE).

Ponieważ Eurofound zapowiedział kontynuację swoich prac nad wieloma omówionymi tu wątkami, uczestnicy seminarium opowiedzieli się za powrotem do dyskusji na poruszone tematy w nieodległej przyszłości, po opublikowaniu wyników nowych badań.

Link do raportu Eurofound: https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2018/measuring-varieties-of-industrial-relations-in-europe-a-quantitative-analysis