Środowisko. Będzie więcej kontroli nad gospodarką odpadami
2018-11-09
Nowelizacja ustawy z 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. 2018 poz. 1471) została ogłoszona jako część tzw. „pakietu odpadowego" wraz z nowelizacją ustawy o odpadach. Reformy mają na celu zwiększenie kontroli nad gospodarką odpadami, zlikwidowanie „szarej strefy", a tym samym zakończenie działalności w zakresie obrotu odpadami niezgodnie z prawem.
Powyżej wskazane cele będą realizowane przez zapewnienie stałego mechanizmu dofinansowania zarówno działań kontrolnych, jak i badań oraz ocen stanu środowiska, zmianę w sposobie funkcjonowania laboratoriów i sieci pomiarowych Inspekcji Ochrony Środowiska, wzmocnienie systemu zapewnienia i kontroli jakości w badaniach monitoringowych w ramach krajowych laboratoriów referencyjnych oraz wzmocnienie skuteczności działalności kontrolnej Inspekcji Ochrony Środowiska.
W ustawie proponuje się m.in. następujące rozwiązania mające na celu znaczne usprawnienie realizacji ustawowych zadań Inspekcji Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska oraz zadań kontrolnych:
• umożliwienie prowadzenia na terenie całego kraju kontroli planowanych z poziomu Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, przez wyspecjalizowane zespoły kontrolne złożone z inspektorów z różnych terytorialnie Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska (WIOŚ),
• wprowadzenie dla inspektorów ochrony środowiska, możliwości wykonywania kontroli
w systemie całodobowym tj. pracy zmianowej, pozwalającej na przeprowadzanie kontroli również w porze nocnej,
• wzmocnienie kadrowe Inspekcji Ochrony Środowiska,
• umożliwienie prowadzenia kontroli interwencyjnych przez inspektorów, bez wcześniejszego zawiadomienia o zamiarze jej przeprowadzenia (obowiązek powiadamiania z 7-dniowym wyprzedzeniem pozostałby dla kontroli planowanych),
• rozszerzenie uprawnień inspektorów podczas wykonywania kontroli o m.in. możliwość przeprowadzenia czynności kontrolnych z użyciem bezzałogowych statków powietrznych (dronów), wzmocnienie już istniejącego uprawnienia inspektora do wzywania i przesłuchiwania osób, nakazywanie wstrzymania ruchu lub uruchomienia instalacji lub urządzenia, możliwość wydawania przez WIOŚ w trakcie kontroli decyzji wstrzymującej działalność stwarzającą zagrożenie zdrowia lub życia ludzi albo zagrożenie zniszczenia środowiska - w rygorze natychmiastowej wykonalności. Do zadań IOŚ należeć będzie również ściganie przestępstw przeciwko środowisku określonych w Kodeksie karnym oraz wykroczeń określonych w Kodeksie wykroczeń i innych ustawach, w tym wnoszenie i popieranie aktów oskarżenia,
• umożliwienie prowadzenia innych czynności poza trybem kontrolnym,
z wykorzystaniem instrumentów prawnych i technicznych na potrzeby postępowania administracyjnego, polegających m.in. na obserwowaniu i rejestrowaniu przy użyciu środków technicznych, w tym bezzałogowych statków powietrznych, obrazu zdarzeń oraz dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom - w sytuacji powzięcia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przeciwko środowisku lub wykroczenia; zapewnienie inspektorowi pomocy innych organów kontroli lub Policji w toku wykonywania czynności kontrolnych,
• wprowadzenie procedury postępowania z zatrzymywanymi pojazdami transportującymi odpady z naruszeniem przepisów i dalszego sposobu postępowania z odpadami,
• zwiększenie wysokości stawek administracyjnych kar pieniężnych wymierzanych za naruszenia wymagań ochrony środowiska,
• objęcie działaniami edukacyjnymi z zakresu korzystania ze środowiska innych organów
i instytucji (np. Krajową Administrację Skarbową, Inspekcję Transportu Drogowego, Straż Graniczną, Policję, Prokuraturę, sądownictwo, samorządy) oraz przedsiębiorców.
Skutki nowelizacji
Już teraz Główny Inspektor Ochrony Środowiska zadeklarował wzmożenie kontroli i weryfikację spełnienia wymogów prawnych przez przedsiębiorców. Zwiększona zostanie liczba etatów w organach kontroli, w celu umożliwienia pracy w systemie trzyzmianowym. Ministerstwo Środowiska zapowiada wsparcie w wysokości 100 mln złotych rocznie, które przeznaczone zostanie między innymi na stworzenie 600 wspomnianych, nowych etatów oraz podwyżki dla zatrudnionych inspektorów. Zakupiony zostanie także nowy sprzęt do działań operacyjnych m.in. drony. Co więcej, przeorganizowane zostaną Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska (WIOŚ). Pozostaną tam jedynie pracownicy administracyjni oraz Wydziały Inspekcji. GIOŚ w swojej strukturze będzie za to posiadać Laboratoria oraz Wydziały Monitoringu. Każda z tych zmian ma za zadanie przyczynić się do walki z szarą strefą w gospodarce odpadami oraz patologiami w zakresie ochrony środowiska.
Wiktoria Płocha
Specjalista ds. ochrony środowiska i edukacji ekologicznej, M&M Consulting
tel. 508 877 234
e-mail: wp@mmocnuslting.waw.pl
