Apel o zmianę klauzuli w ustawie o wspieraniu inwestycji

2018-02-26

Rada Podatkowa Konfederacji Lewiatan apeluje o rozważenie istotnej modyfikacji tzw. klauzuli antyabuzywnej (ma przeciwdziałać nadużyciom) zawartej w projekcie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji lub też jej całkowite wykreślenie. Proponowane przepisy spowodują, że wewnętrzne oceny projektów inwestycyjnych zawierać będą ostrzeżenie co do ryzyka, co może zniechęcić do stosowania przepisów ustawy i tym samym nie przyczyni się do rozwoju innowacyjnych dziedzin gospodarki.

Zgodnie z przepisem projektu ustawy wprowadza się trzy alternatywne przesłanki określające brak możliwości korzystania ze zwolnienia podatkowego:

1) osiąganie dochodów z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu
następuje w związku z zawarciem umowy (innych czynności prawnych) dokonanych przede wszystkim w celu uzyskania zwolnienia od podatku dochodowego,
2) wykonywanie czynności nie mających rzeczywistego charakteru,
3) wykonywanie czynności w związku z korzystaniem ze zwolnień na podstawie decyzji o wsparciu - jeżeli głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

- Zwracamy uwagę, że ustawa wprowadza instrument o charakterze stymulacyjnym, którego celem jest zachęcenie podatnika do określonej czynności prawnej lub faktycznej. Nie ulega zatem wątpliwości, że każdy z podatników podejmując decyzję o ubieganiu się o wsparcie będzie się kierował również chęcią obniżenia poziomu opodatkowania (czyli używając terminologii prawniczej - będzie jej dokonywał w celu unikania opodatkowania) - mówi Rafał Iniewski, wiceprzewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.

Kryterium podatkowe nie będzie zapewne głównym decydującym o podjęciu inwestycji, ale nie ma wątpliwości że będzie kluczowym czy też nawet „jednym z głównych".

Dlatego też zastosowanie tego rodzaju klauzuli obejścia czy nadużycia prawa w związku z przepisami podatkowymi o funkcjach stymulacyjno-inwestycyjnych jest naruszeniem spójności ustawy i pozostaje w sprzeczności z jej głównym celem. Nie stosuje się tego typu klauzul przy ulgach prorozwojowych np. nie ma takiej klauzuli przy uldze na działalność badawczo-rozwojową w podatku dochodowym.

Co istotne, przewidziany w projekcie instrument wsparcia może być stosowany na podstawie indywidualnej decyzji administracyjnej. Podatnik przechodzić będzie de facto wstępną kontrolę planowanych czynności - na etapie ubiegania się o otrzymanie decyzji. Skoro podatnik stanie się podmiotem decyzji, to zasadniczo jego uwaga powinna być skierowana na właściwe wypełnienie warunków decyzji, a nie na monitoring ryzyk prawno-podatkowych. Pewność sytuacji prawnej powinna tu być nadrzędna - jeżeli ustawodawca oczekuje sprawnej realizacji inwestycji. Jeżeli przepis nie ulegnie zmianie, to oceny prawne planowanych inwestycji będą zawierać poważne zastrzeżenia co do ryzyka podatkowego.

Rada Podatkowa Konfederacji Lewiatan zwraca uwagę, że w polskim prawie istnieje w przepisach Ordynacji podatkowej generalna klauzula obejścia prawa podatkowego (tzw. duża klauzula). Niezrozumiałym jest więc wprowadzanie do porządku prawno-podatkowego specyficznych tzw. małych klauzul. Jest to praktyka mająca paradoksalnie cechy „obejście prawa" przez ustawodawcę.

- O ile można znaleźć pewne argumenty dotyczące stosowania małych klauzul antyabuzywnych w przepisach restrukturyzacyjnych czy dotyczących transakcji kapitałowych, o tyle całkowicie niezrozumiałym jest wprowadzanie ich w obszar intencjonalnych ulg podatkowych, a w szczególności ulg prorozwojowych - dodaje Rafał Iniewski.

Konfederacja Lewiatan