23 rekomendacje dla premiera Mateusza Morawieckiego
2017-12-12
Lewiatan na bieżąco monitoruje legislację gospodarczą i potrzeby przedsiębiorców w tym zakresie. Dzięki temu dokładnie wiemy czego oczekuje biznes w Polsce aby intensywniej się rozwijać i z optymizmem patrzeć na swój rozwój.
Eksperci Konfederacji wraz z przedstawicielami firm członkowski sformułowali 23 rekomendacje dla nowego premiera Mateusza Morawieckiego.
1. Zwiększenie inwestycji prywatnych
Najważniejsze zadanie to pobudzenie inwestycji prywatnych, które spadły do poziomu najniższego od 1995 roku. Inwestycje są niezbędne, aby zmodernizować przedsiębiorstwa, zwiększyć produktywność i wynagrodzenia, a w konsekwencji dobrobyt. Tymczasem, brak klarownej polityki gospodarczej i ogromne ryzyka regulacyjne sprawiają, że przedsiębiorcy wstrzymują się z inwestycjami, mimo że moce produkcyjne wykorzystane są w ponad 80 proc.
2. Lepsza koordynacja polityki gospodarczej
Dotychczas nie udało się rozwiązać problemu tzw. Polski resortowej, gdzie poszczególne obszary polityki społeczno-gospodarczej nie współgrają ze sobą, a nawet się znoszą lub sobie szkodzą. Przykładem mogą być działania w ochronie zdrowia i farmacji, które to dziedziny są na świecie motorem wysokoefektywnych inwestycji opartych o innowacje. Potrzebne są rozwiązania prawne i finansowe sprzyjające rozwojowi tej branży w Polsce oraz wsparcie ekspansji za granicę. Tymczasem polityka zdrowotna w Polsce idzie na przekór celom rozwojowym kraju. Podobnie można spojrzeć na działania w obszarach energetyki, ochrony środowiska, infrastruktury, pracy itp. Wyjście z pułapki średniego dochodu jest możliwe tylko przy strategicznej koordynacji wszystkich polityk niezbędnych dla rozwoju gospodarczego.
3. Przestrzeganie procedur stanowienia prawa
Przedsiębiorcy oczekują przewidywalności prawa, rzetelnych konsultacji i ocen skutków regulacji. Ustawa o zniesieniu górnego limitu składek na ZUS była tego całkowitym zaprzeczeniem. Zbyt często forsowane są rozwiązania na siłę, bez rozmowy z partnerami społecznymi. Zakaz handlu w niedziele czy ustawa o jawności życia publicznego, spotkały się z powszechną krytyką przedsiębiorców. Przedsiębiorcy oczekują „jedynie" realizacji swoich ustawowych uprawnień. Ustawy o organizacjach pracodawców oraz o Radzie Dialogu Społecznego gwarantują reprezentatywnym organizacjom pracodawców określone terminy na wyrażenie stanowiska wobec projektów aktów dotyczących biznesu. Praktyka działania administracji rządowej jest najczęściej sprzeczna z tymi uprawnieniami. Inwestorzy nie mogą być zaskakiwani nowymi przepisami w ostatniej chwili, bo ma to wpływ na ich decyzje. W takich przypadkach niezbędne jest odpowiednio długie vacatio legis.
4. Równe traktowanie podmiotów publicznych i niepublicznych
W ostatnim czasie na specjalne traktowanie mogą liczyć podmioty państwowe. Pracodawcy apelują, aby wszystkie podmioty, zarówno publiczne, jak i prywatne, były traktowane tak samo. Sektor niepubliczny może zwiększać efektywność świadczeń społecznych, co przełoży się na skuteczne funkcjonowanie państwa.
5. Aktywizacja osób biernych zawodowo
Praktycznie we wszystkich branżach brakuje pracowników, a pracodawcy rozważając decyzje o inwestycjach widzą kluczowe ograniczenia w braku pracowników posiadających pożądane kompetencje. Dla przyszłości rynku pracy i firm zasadnicze znaczenie ma odpowiedzialna długoterminowa polityka aktywizująca pracowników oraz efektywna współpraca firm z instytucjami rynku pracy.
6. Ułatwienie zatrudniania cudzoziemców i zreformowanie polityki migracyjnej
Możliwość legalnego i efektywnego zatrudniania cudzoziemców ma, w obecnej sytuacji na rynku pracy, kluczowe znaczenie z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstw, w szczególności ich konkurencyjności. Należy przyspieszyć procedury związane z zatrudnianiem cudzoziemców.
7. Wprowadzenie kompleksowych zmian w Kodeksie pracy
Oczekujemy na efekty prac komisji kodyfikacyjnej ds. prawa pracy. Pozytywnie oceniamy np. skrócenie okresu przechowywania akt. Ale ostatnie reformy prawa pracy, mające na celu zmniejszenie udziału umów terminowych (również pracy tymczasowej), opierają się jedynie na zaostrzeniu regulacji, bez żadnych działań uatrakcyjniających umowy na czas nieokreślony.
8. Obniżenie kosztów pracy
Zmniejszenie tzw. klina podatkowego mogłoby zachęcić do powrotu na rynek pracy kobiety wychowujące dzieci, osoby starsze, które przeszły na emeryturę czy pół miliona bezrobotnych. Niższe opodatkowanie pracy może ograniczyć presję płacową, która wpływa na spadek konkurencyjności firm i wzrost inflacji.
9. Dostosowanie kształcenia do potrzeb przedsiębiorców
Trzeba zbudować system współpracy pracodawców ze szkołami i uczelniami. Szkoły branżowe nie załatwią wszystkiego. Potrzebna jest sieć ekspertów, którzy będą zajmować się współpracą szkół i biznesu, modyfikować podstawy kształcenia, tak by odpowiadały na przyszłe potrzeby gospodarki. Obecnie zbyt mało pieniędzy przeznacza się na kształcenie i podnoszenie kwalifikacji pracowników. Ważna jest promocja kształcenia zawodowego wśród rodziców i uczniów szkół podstawowych.
10. Zwiększenie udziału środków Krajowego Fundusz Szkoleniowego w Funduszu Pracy
Powiększenie udziału środków KFS w Funduszu Pracy z 1,29% na 2018 do 4% w 2019 i 6% w 2020 r. Plany wydatkowania Funduszu Pracy na rok 2018 są niezgodne z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Istotne jest wprowadzenie górnego limitu rocznego dofinansowania dla firmy, powiązanego z jej wielkością.
11. Wdrożenie Konstytucji Biznesu
Kluczowym zadaniem będzie przeprowadzenie procesu legislacyjnego w taki sposób, aby na etapie prac w Sejmie nie doszło do „popsucia" przyjętych przez rząd propozycji zawartych w Konstytucji Biznesu oraz dopilnowanie, aby administracja stosowała nowe prawo zgodnie z jego literą i duchem. To pokaże czy mamy do czynienia z nowym podejściem w relacjach administracji z przedsiębiorcami.
12. Odblokowanie rozwoju odnawialnych źródłach energii (OZE) i ich włączenie do systemu elektroenergetycznego
Konieczna jest nowelizacja ustawy o oze, korygująca przepisy niezgodne z wymogami KE, usprawniająca funkcjonowanie systemu aukcyjnego, wprowadzająca system cen gwarantowanych dla małych instalacji, aukcje dla instalacji hybrydowych oraz cofająca przepisy hamujące powstawanie farm wiatrowych.
13. Przygotowanie dokumentu strategicznego Polityka energetyczna Polski 2040
Rozwój Morskich Farm Wiatrowych wraz z wykorzystaniem polskiego zaplecza produkcyjnego, modernizacja ciepłownictwa w powiązaniu z programem rozwoju kogeneracji, krajowym planem termomodernizacji budynków prywatnych i publicznych oraz wdrożeniem przedstawionego w styczniu 2017 r. Planu poprawy jakości powietrza (eliminacji smogu) to kilka kierunków, które strategia powinna uwzględnić.
14. Przygotowanie mapy drogowej przejścia od gospodarki liniowej do gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ).
Koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym została uwzględniona w SOR, jako narzędzie tworzenia niskoemisyjnej, zasobooszczędnej, innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki Polski.
15. Wprowadzenie nowego systemu gospodarki odpadami
Nowy system powinien umożliwić Polsce wypełnienie, w sposób efektywny kosztowo, celów recyklingu odpadów (w tym odpadów opakowaniowych) do 2030 r.
16. Zmiana stanowiska naszego kraju w kwestii euro
Nowy premier powinien wyznaczyć drogę Polski do strefy euro. Nie rozpoczniemy jej bez pełnomocnika rządu ds. euro, bez aktualnych analiz skutków, bez scenariuszy dojścia i zmiany Konstytucji. A bez przyjęcia euro polska gospodarka, obywatele i przedsiębiorcy stracą. Polska znajdzie się na marginesie europejskiej wspólnoty.
17. Przyspieszenie realizacji Programów Operacyjnych ze środków UE
Budowa potencjału firm do realizacji projektów B+R, w tym system wsparcia w przygotowaniu do udziału w konkursach; dalsze uproszczenia i upowszechnienie najlepszych rozwiązań w PO i RPO (w tym standard oceny projektu - 90 dni, elektroniczna i intuicyjna aplikacja), ułatwienie dostępu do środków na szkolenia i kształcenie pracowników, priorytet dla projektów w obszarze szkolnictwa zawodowego w EFS - to kluczowe zadania w tym obszarze.
18. Poprawa wizerunku Polski za granicą
Rząd musi naprawić i wzmocnić wizerunek naszego kraju za granicą. Trzeba zbudować konstruktywną współpracę z Brukselą i UE, zwiększać nasz wpływ na decyzje gospodarcze Europy. Należy wzmacniać głos Polski przy współpracy organizacji pracodawców, które już działają w Brukseli. Konieczne jest otwarcie administracji na spotkania, debaty, wydarzenia i inne inicjatywy, które będą temu służyć.
19. Wstrzymanie prac nad projektami ustaw utrudniających przedsiębiorcom prowadzenie egzekucji należności
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało nowe projekty ustaw o komornikach sądowych i kosztach komorniczych. Koszty i opłaty wierzycieli wzrosną w poszczególnych postępowaniach nawet o ponad 100 proc. Brak sprawnego i dostępnego systemu egzekwowania roszczeń doprowadzi do jeszcze większych zatorów płatniczych i spowolni rozwój całej gospodarki.
20. Wstrzymanie prac nad projektem ustawy o jawności życia publicznego w obecnym kształcie
Projekt budzi wiele emocji i krytyczne uwagi wielu środowisk. Zmienia dotychczasowe regulacje dotyczące lobbingu, konsultacji społecznych projektów aktów prawnych, nakłada obowiązek wdrażania procedur antykorupcyjnych w firmach pod rygorem niewspółmiernie wysokich, multiplikujących się kar oraz wprowadza instytucję sygnalisty z nieuzasadnionym potrzebami obszarem ochrony.
21. Wycofanie się ze zniesienia limitu składek na ZUS i rozpoczęcie debaty na temat zmian w ubezpieczeniach społecznych
Nowe przepisy doprowadzą do dalszego zwiększania kosztów związanych z zatrudnianiem osób w ramach umów o pracę. Już dziś one i ich pracodawcy mają największy udział w utrzymywaniu systemu ubezpieczeń społecznych.
22. Zmiana ustawy o zamówieniach publicznych
Najpilniejszą zmianą w systemie jest obligatoryjna zgoda administracji publicznej na renegocjowanie warunków umów w wyniku wystąpienia czynników niezależnych od wykonawców (przedsiębiorstw).
23. Uzupełnienie ustawy o wspieraniu otoczenia prawnego działalności innowacyjnej
Niezbędne jest uzupełnienie jej o instytucję patent box oraz rozwiązanie problemu zbyt małej liczby rzeczników patentowych przez inwestycje w profesjonalne szkolenia radców prawnych i adwokatów (z funduszy unijnych), które będą kończyły się egzaminem dającym certyfikat uprawniający do wykonywania zawodu rzecznika patentowego.
Konfederacja Lewiatan
12 grudnia 2017 r.
