Będzie trzecia wersja ustawy o jawności życia publicznego

2017-11-29

Budzący wiele kontrowersji projekt ustawy o jawności życia publicznego poddany został w poniedziałek II turze konsultacji społecznych. Podczas spotkania trwającego dziewięć godzin Minister Maciej Wąsik zapowiedział przedstawienie w ciągu kilku dni, kolejnej wersji przepisów.

Niepokój budzi zapowiedź, iż ostatecznie zdecydowano, że konsultacje publiczne projektów przeprowadzane będą tylko wtedy, gdy projektodawca uzna to za stosowne. W pozostałych przypadkach zaś, aby skonsultować projekt, konieczne będzie poddanie się procedurze zgłoszeniowej, podczas której, przykładowo fundacje, zobowiązane będą przedstawić imienny wykaz swoich darczyńców. Osoby fizyczne zaś działające we własnym imieniu będę wykazywać zestawienie dochodów z dwóch poprzedzających lat z wykazem podmiotów, od których pochodziły płatności,
a organizacje typu związki pracodawców - wykaz podmiotów finansujących. Przyjęte założenia budzą zdecydowany sprzeciw.

W odniesieniu do szerokiego katalogu osób, które projekt zobowiązuje do składania oświadczeń majątkowych zapowiedziano, że zakresu podmiotów zobowiązanych, co do zasady projektodawca nie przewiduje ograniczać, ale rozważana jest opcja, aby nie wszystkie oświadczenia były publicznie dostępne. W opinii Lewiatana, choć to krok w dobrym kierunku, nadal regulacja będzie budziła zastrzeżenia. W szczególności fakt obejmowania obowiązkiem składania oświadczeń majątkowych członków władz podmiotów prywatnych, jakimi są powszechne towarzystwa emerytalne, czy wszystkich osób biorących udział w przygotowaniu opisu przedmiotu zamówienia lub Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

Przedsiębiorcy liczą, że przedstawiane bezpośrednio podczas posiedzenia oraz w przesyłanych wcześniej opiniach argumenty, przekonają projektodawców do dokonania modyfikacji w zakresie przepisów ustanawiających jako zasadę powszechność dostępu, w trybie przepisów o dostępie do informacji publicznych, do akt postępowań administracyjnych prowadzonych na podstawie wybranych ustaw. W szczególności niepokój budzi fakt, iż w tym trybie miałyby być dostępne akta postępowań „refundacyjnych", których immanentną częścią są wrażliwe dane przedsiębiorców stanowiące ich prawnie chroniona tajemnicę.

W zakresie instytucji sygnalistów i ich ochrony, mimo szeregu zastrzeżeń, wydaje się że nie należy spodziewać się istotnych modyfikacji. Powyższe niestety również wydaje się dotyczyć kwestii związanych z prowadzeniem przez przedsiębiorców polityk antykorupcyjnych, choć tu możliwe jest, iż argumenty przemawiające za potrzebą przynajmniej dopuszczenia, aby kodeksy dobrych praktyk nie musiały być podpisywane przez każdego kontrahenta przedsiębiorcy i mogły być akceptowane w formie np. elektronicznej, wydaje się, że mogły przekonać Pana Ministra Wąsika.

W tej chwili nie pozostaje nic innego, jak oczekiwać na kolejną wersję projektu. Dla Lewiatana kluczowe pozostają kwestie omówione w stanowisku przekazanym Ministrowi Kamińskiemu 24 listopada 2017 r. Jak tylko pojawi się nowa wersja projektu, ocenimy na ile czyni ona uwagi Lewiatana nieaktualnymi, a na ile generuje nowe rozwiązania, które będą budziły sprzeciw , wątpliwości a może aprobatę.

W konsultacjach ustawy uczestniczyła Magdalena Garbacz-Kajda, radca prawny Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan