Krajowy standard kart płatniczych powinien być wdrożony jak najszybciej
2015-07-08
Aż 97,5% transakcji kartowych w Polsce to transakcje krajowe - dokonywane przy użyciu kart wydawanych w naszym kraju. W porównaniu do innych państw odsetek ten należy do jednego z najwyższych na świecie. Na pierwszy rzut oka oznaczać to powinno istotną korzyść dla użytkowników tego rodzaju instrumentów płatniczych. Problem w tym, że w Polsce nadal wszystkie transakcje kartowe realizowane są przez międzynarodowe schematy.
Przy takiej skali transakcji krajowych nie ma to racjonalnego uzasadnienia - koszt rozliczeń jest w ten sposób wyższy i najczęściej zostaje on uwzględniony w cenie karty. Za niepotrzebne pośrednictwo płaci tym samym każdy Polak, dlatego istnieje potrzeba uniezależnienia się od międzynarodowych instytucji kartowych.
Krajowy standard kartowy byłby niewątpliwie skutecznym rozwiązaniem. Wprowadzenie krajowego standardu kart płatniczych będzie jednym z głównych tematów seminarium „Elektronizacja płatności publiczno-prawnych w Polsce" - organizowanego przez Konfederację Lewiatan w dniu 7 lipca 2015 roku w Sejmie.
W trakcie seminarium eksperci rynku usług finansowych zaprezentują rolę i możliwości, jakie daje lokalny schemat kartowy oraz centralny system do rozliczania opłat publiczno-prawnych i podatków. Analizie poddany zostanie potencjał rozwoju schematu kartowego oraz centralnego systemu rozliczeniowego w Polsce, w kontekście kilku realizowanych obecnie projektów służących wprowadzeniu obiegu bezgotówkowego.
Do udziału w seminarium zaproszony został m.in. Joao Barroso, reprezentant banków portugalskich w Euro Banking Association i w Komitecie Europejskim do spraw ustanawiania standardów oraz spraw związanych z Direct Debit, posiadający 20-letnie doświadczenie w rozwijaniu systemów bankowych i płatniczych. Nie zabraknie również przedstawicieli kluczowych ministerstw i najważniejszych banków komercyjnych.
Międzynarodowy schemat rozliczeń kartowych zwiększa opłaty transakcyjne, ale także ogranicza wiele działań, które są korzystne z punktu widzenia polskich obywateli. Chodzi tu m.in. o wprowadzenie systemu eGOV, który - wraz z krajowym standardem - ułatwiłby Polakom dokonywanie płatności za podatki, mandaty, przejazdy autostradami (po zniesieniu bramek), opłaty skarbowe oraz przekazywanie dofinansowań beneficjentom. Tak więc, krajowy standard kart płatniczych może również ułatwić rozwój płatności bezgotówkowych w obszarach do tej pory niedostępnych, jednocześnie nie osłabiając suwerenności kraju poprzez procesowanie transakcji za pośrednictwem międzynarodowych instytucji.
Krajowy schemat kartowy oznacza - w dłuższej perspektywie czasu - wielomilionowe oszczędności, zarówno dla mieszkańców Polski, jak i funkcjonujących w naszym kraju banków, które będą obsługiwać więcej transakcji. Jego obecność spowoduje także wyższe wpływy do budżetu państwa oraz pozwoli na znacznie szybszy przepływ informacji o finansach publicznych. Na wprowadzeniu krajowego standardu kart płatniczych zyska także administracja publiczna, która będzie mogła liczyć na oszczędności z tytułu uruchomienia elektronicznych płatności dla organów administracji państwowej.
„Najbardziej logicznym operatorem krajowego schematu płatności kartowych - korzystnego dla wszystkich osób i podmiotów, aktywnych na rynku transakcji bezgotówkowych - jest Krajowa Izba Rozliczeniowa. Instytucja jest z jednej strony niezależna, z drugiej - powstała z inicjatywy banków oraz Narodowego Banku Polskiego, więc jej strategia działań musi być spójna z działaniami nadzorcy i podmiotów komercyjnych. Z pewnością KIR - w celu zachowania wysokiej jakości usług - powinna wydzielić odrębną jednostkę, która byłaby właścicielem oraz operatorem krajowego standardu kartowego. Nie można również zapominać, że nowy schemat musi w pełni nadążać za oczekiwaniami rynku, dlatego posiadacz karty - opartej na nowym standardzie - powinien mieć możliwość dysponowania kartą „co-brandową", czyli taką, która posiada również brand międzynarodowego schematu płatniczego (np. VISA lub MasterCard) i umożliwi działanie poza granicami naszego kraju. Tak dopracowany produkt w pełni zoptymalizowałby wysokość kosztów transakcyjnych, jakimi dziś - w zbyt wysokim stopniu - obarczani są Polacy" - komentuje Katarzyna Kowalska, członek Konfederacji Lewiatan.
Rynek bezgotówkowy w Polsce rozwija się w bardzo szybkim tempie - z roku na rok rośnie wartość i ilość transakcji dokonywanych za pomocą kart debetowych, kredytowych czy typu pre-paid. Według danych opublikowanych przez Narodowy Bank Polski, na koniec 1998 roku instytucje finansowe - świadczące usługi na terytorium Polski - wydały około 3,8 mln kart płatniczych. Na koniec 2014 roku w obiegu było ich już ponad 35,5 mln[1].
„KIR posiada infrastrukturę, która umożliwiłaby efektywne funkcjonowanie krajowego schematu kartowego - wystarczy tylko zmobilizować siły i z zachowaniem najwyższych standardów wprowadzić system do rynkowego obiegu. Inicjatywę popiera wiele banków działających na polskim rynku. Obecnie w Polsce jest wyjątkowo dobry moment na wprowadzenie krajowego schematu płatniczego, ponieważ przygotowani są już na niego obywatele, którzy coraz chętniej korzystają z kart płatniczych, banki, które poszukują oszczędności w tym obszarze oraz nowych transakcji, a także instytucje rządowe, które coraz częściej mówią o konieczności usprawnienia płatności publiczno-prawnych przez bezgotówkowe instrumenty płatnicze. Dlatego zwlekanie z decyzją jest bezzasadne w przypadku tak jednoznacznie dobrego projektu" - dodaje Katarzyna Kowalska.
[1] Narodowy Bank Polski, Liczba wyemitowanych kart płatniczych na przestrzeni kolejnych kwartałów od 1998 r., http://www.nbp.pl/systemplatniczy/karty/karty_liczba.xlsx
