Jak zalecenia Rady Unii Europejskiej wpłyną na wdrażanie EFS w Polsce?
2015-07-09
W maju br. Rada Unii Europejskiej wydała zalecenia w sprawie krajowego programu reform Polski oraz opinię Rady na temat przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na 2015 r. Zalecenia takie przygotowywane są co roku i uwzględniają stanowisko m.in.: Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej. Dokument i jego wpływ na wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce prezentowany był na Komitecie Monitorującym PO WER, 30 czerwca br.
Jak czytamy w dokumencie, Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę polityki gospodarczej Polski, oceniła również program konwergencji i krajowy program reform, a także działania następcze podjęte w odpowiedzi na zalecenia skierowane do Polski w poprzednich latach. Wzięła ona pod uwagę nie tylko ich znaczenie dla stabilnej polityki budżetowej i społeczno-gospodarczej w Polsce, ale także zgodność z przepisami i wytycznymi UE. Na tej podstawie wskazano 4 główne zalecenia dla Polski na lata 2015-2016:
1) Po dokonaniu korekty nadmiernego deficytu - osiągnięcie korekty budżetowej w wysokości 0,5 % PKB prowadzącej do osiągnięcia celu średniookresowego w latach 2015 i 2016. Ustanowienie niezależnej rady budżetowej. Ograniczenie stosowania obniżonych stawek podatku VAT,
2) Rozpoczęcie procesu dostosowania systemów emerytalnych dla rolników i górników do systemów emerytalnych przeznaczonych dla innych grup zawodowych oraz przyjęcie harmonogramu stopniowych działań prowadzących do ich pełnego ujednolicenia; stworzenie systemu szacowania i rejestracji dochodów rolników,
3) Podjęcie działań w celu ograniczenia nadmiernego wykorzystywania umów na czas określony i umów cywilnoprawnych na rynku pracy,
4) Usunięcie przeszkód utrudniających projekty inwestycyjne w kolejnictwie.
Wpływ na wdrażanie EFS w Polsce ma właściwie tylko trzecia rekomendacja, odnosząca się bezpośrednio do rynku pracy. Zdaniem Komisji Europejskiej konieczność dalszego ograniczania wykorzystywania umów na czas określony i umów cywilnoprawnych wynika m.in. z utrzymującej się segmentacji rynku pracy. Komisja przytacza szereg argumentów: w Polsce odsetek osób zatrudnionych na czas określony jest najwyższy w UE, odsetek osób przechodzących od zatrudnienia na czas określony do stałego zatrudnienia jest niski, a dysproporcje płacowe są najwyższe w UE.
Sztywne przepisy dotyczące zwalniania z pracy, długotrwałość postępowań sądowych oraz inne obciążenia nakładane na pracodawców skłaniają ich do stosowania umów na czas określony oraz nietypowych umów o pracę - czytamy w dokumencie. Oprócz tego, wysokie koszty związane z kodeksowymi umowami o pracę prowadzą do nadmiernego wykorzystywania umów cywilnoprawnych, które są atrakcyjne dla pracodawców ze względu na niższe składki na zabezpieczenie społeczne. W dokumencie całkowicie abstrahuje się od rodzajów pracy, których te umowy dotyczą oraz preferencji samych pracowników. Co więcej, ten rodzaj zatrudnienia, w naszej ocenie w wielu przypadkach - niesłusznie, traktuje się jako zatrudnienie niższej jakości, zwłaszcza w odniesieniu do młodych osób. Tymczasem, wobec słabego dopasowania kwalifikacji i umiejętności kandydatów do potrzeb rynku pracy (czemu KE nie zaprzecza) jest to jedna z pożądanych dróg wejścia do zatrudnienia i zdobycia praktycznego doświadczenia.
Wobec powyższej diagnozy, zadania stojące przed projektami współfinansowanych z EFSu to m.in.: oddziaływanie na zmniejszanie bezrobocia młodzieży dzięki lepszemu dopasowaniu kwalifikacji i umiejętności kandydatów do potrzeb rynku pracy, wsparcie reformy systemu kształcenia i szkolenia zawodowego oraz podniesienie - obecnie niskiego - poziomu uczestnictwa w procesie uczenia się przez całe życie. Nadal zwiększana będzie także dostępności edukacji przedszkolnej, co ma z kolei wpłynąć na poprawę sytuacji kobiet na rynku pracy. Pod względem dostępności usług opieki nad małym dziećmi Polska wciąż zajmuje jedno z ostatnich miejsc w UE.
Realizatorzy projektów wspieranych z EFSu powinni się także liczyć z wpływem tej rekomendacji na warunki prowadzenia projektów. Spodziewamy się, że wprost (np. poprzez warunki formułowane w dokumentacji konkursowej) lub pośrednio (np. na etapie negocjacji budżetów projektów) preferowane będą przedsięwzięcia zakładające zatrudnianie personelu projektu na podstawie umów o pracę. Liczymy, że takie (ewentualne) wymagania nie będą stawiane przed beneficjentami w oderwaniu od charakteru zadań planowanych do wykonania przez osoby zaangażowane do projektów.
Pełen dokument dostępny jest na stronie: http://ec.europa.eu/europe2020/pdf/csr2015/csr2015_poland_pl.pdf
