Istotne informacje gospodarcze z białoruskiego rynku
2013-11-22
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) zaleca białoruskim władzom głębsze reformy w celu poprawy sytuacji gospodarczej w kraju.
28 października 2013 roku w Mińsku odbyła się konferencja prasowa z udziałem przedstawicieli MFW, którzy przez dwa tygodnie monitorowali sytuację gospodarczą na Białorusi. Zdaniem przewodniczącego misji Davida Hofmana plan reform strukturalnych przyjęty na początku miesiąca przez Radę Ministrów i bank narodowy stanowi pozytywny sygnał świadczący
o dostrzeganiu przez białoruskie władze konieczności zmiany obecnej polityki gospodarczej. Niemniej, proponowane zaostrzenie polityki finansowo-kredytowej oraz polityki fiskalnej okazuje się zbyt powierzchowne, by mogło skutecznie wpłynąć na trwałe polepszenie sytuacji gospodarczej w kraju. Wśród najważniejszych wskaźników wymagających niezwłocznej poprawy Hofman wymienił obniżenie popytu wewnętrznego oraz zmniejszenie presji na bilans płatniczy. W tym celu należy przede wszystkim wstrzymać nieustanny wzrost płac, ograniczyć operacje kredytowania celowego, a także zliberalizować ceny.
W odpowiedzi na liczne zapytania zgromadzonych dziennikarzy, przedstawiciele MFW odnotowali, że kwestia zainicjowania nowego programu kredytowego dla Białorusi nie była przedmiotem zakończonego monitoringu. Jednocześnie zapewniono o potrzebie dalszej współpracy z władzami państwowymi w ramach pogłębionych konsultacji na temat realizowanej polityki gospodarczej.
W latach 2009-2010 MFW udzielił Białorusi pięć transz kredytu na łączna kwotę 3,46 mld dolarów w ramach programu stand-by. Do tej pory rząd spłacił 1,4 mld z tej sumy.
Opracowanie WPHI w Mińsku na podstawie
własnych notatek z konferencji
Białoruś dokonała kolejnej płatności w wysokości 84,4 mln USD z tytułu kredytu stand-by MFW
Spłaty pierwszej raty w wysokości 99,8 mln USD Ministerstwo Finansów RB dokonało
w kwietniu 2012 r. W 2013 r. Białoruś dokonała już spłaty 1,3 mld USD.
Polska spółka TEWES-BIS dostarczy urządzenia o wartości 3,7 mln EUR do kleckiej filii kombinatu „Slutskiy Syrodelnyi Kombinat"
Polska firma wygrała przetarg na dostawę urządzeń technologicznych do modernizacji linii produkcyjnej twarogu, w celu zwiększenia mocy produkcyjnych z 30 do 75 ton przetwarzania mieszanki mleka, o wartości ponad 2,2 mln EUR oraz linii do produkcji granulowanego twarogu odtłuszczonego typu „Cottage Cheese" o wartości 1,47 mln EUR.
Terminy dostawy zostaną ustalone po uzyskaniu kredytu przez spółkę.
4.
„Gorynskiy agrokombinat" kupi linię do produkcji przetworów warzywno-owocowych
o wartości 1,2 mln USD
Zakupu nowej linii ze środków budżetowych dokonuje się w celu modernizacji zakładu. Nowe urządzenia pozwolą zwiększyć moce produkcyjne z 4-5 mln do 11 mln słoików rocznie. Przetarg przewiduje też montaż, uruchomienie i szkolenie personelu.
5.
Białoruskie spółki farmaceutyczne powinny mieć ponad 50% udział w rynku leków
Zgodnie z programem antyimportowym już w 2014 r. udział białoruskich leków w rynku RB
w ujęciu wartościowym powinien wynieść 50%. Obecnie ten wskaźnik jest 2 razy niższy. Wg danych spółki badawczej „Intelliks-M", rynek farmaceutyczny Białorusi w 2012 r. w cenach hurtowych wyniósł 812,6 mln USD. W pierwszym półroczu 2013 r. ten wskaźnik w ujęciu wartościowym wyniósł 486,7 mln USD (+32,5% w porównaniu do analogicznego okresu 2012 r.). Wielkość rynku detalicznego wzrosła do 378,3 mln USD. Udział sprzedaży leków przez spółki zagraniczne w I półroczu 2013 r. osiągnął 74,18% (w ujęciu wartościowym), białoruscy producenci mieli odpowiednio 25,82% udziału w rynku.
Na Białorusi wzrośnie ilość sprzedaży przedsiębiorstw w stanie upadłości po realnych cenach - Ministerstwo Gospodarki
Obecnie postępowania upadłościowe toczą się w stosunku do około 1500 przedsiębiorstw.
Zaplanowane zmiany do ustawy doprowadzą do wzrostu wartości ich majątku. Środki ze sprzedaży przedsiębiorstwa zostaną przeznaczone na spłatę długu wobec wierzycieli. Przepisy takie obowiązują obecnie w Federacji Rosyjskiej. Nowe zasady będą sprzyjały sprzedaży przedsiębiorstw po realnych cenach.
Projekt ustawy zawiera przepisy zakładające, że majątek dłużnika - przedmiot licytacji, może być sprzedany nie tylko jednemu z oferentów, który złożył wniosek o udział, ale również jednemu uczestnikowi, który pojawił się na licytacji.
W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa, jako kompleksu majątkowego, rzeczoznawca powinien określić jego wartość oraz cenę minimalną, która proponowana będzie do licytacji. Znaczną zmianą wprowadzoną do projektu ustawy jest usunięcie zadłużenia wierzycielskiego
z kompleksu majątkowego przedsiębiorstwa-dłużnika.
Bezcłowy import samochodów ciężarowych przez podmioty prawne z siedzibą w małych miastach jest możliwy pod pewnym warunkiem - Minister Gospodarki N. Snopkov
Dekret Prezydenta nr 5 z dnia 11 sierpnia 2013 r. konkretyzuje szereg przepisów Dekretu nr 6
z dnia 7 maja 2012 r., który określa preferencje dla przedsiębiorstw z małych miast. Głównym celem dekretu jest optymalizacja i uzupełnienie trybu i warunków stosowania preferencji celnych i podatkowych przyznawanych podmiotom prawnym. Dekret zorientowany jest na koncentrację preferencji dla przedsiębiorstw zajmujących się produkcją.
Import samochodów ciężarowych przewiduje preferencje w zakresie zwolnienia ich z należności celnych, natomiast podatek VAT powinien być uiszczony. W celu utrzymania konkurencji cenowej z białoruskimi producentami wiek importowanych maszyn nie powinien przekraczać 5 lat. Ponadto zwolnienie z należności celnych jest możliwe pod pewnym warunkiem: w spółce komercyjnej powinny być odpowiednie miejsca pracy oraz pracownicy kwalifikujący się do obsługi wwożonych maszyn.
Mówiąc o rezultatach wprowadzenia dekretu nr 6 minister podkreślił, że od 1 lipca 2012 r. do
1 października 2013 r. w obszarach wiejskich i na terytorium małych miast zostało utworzonych 14 tys. podmiotów prawnych (+12%). Na terytorium dużych miast wzrost biznesu wyniósł 6,2%. Wśród podmiotów spoza dużych miast rośnie ilość spółek komercyjnych, natomiast w miastach - ilość indywidualnych przedsiębiorców. Zostało stworzonych ok. 80 tys. nowych miejsc pracy. W 2012 r. preferencje podatkowe wyniosły 7,65 mln USD, do budżetu wpłynęło ponad 14 mln USD. Z powyższych danych wynika, że spółki przekazały do budżetu więcej środków, niż wartościowo wyniosły preferencje - w przeciwieństwie do wielu przedsiębiorstw państwowych.
Dekret sprzyjał również wzrostowi inwestycji: wielkość BIZ w środki trwałe wyniosła 306,01 tys. USD, w tym 218,58 tys. USD w transport ciężarowy.
Wwiezione środki do transportu ciężarowego wykorzystywane były głownie do przewozów. Skutkiem tego odnotowano wzrost eksportu usług oraz wpływów podatkowych na obszarach, gdzie zarejestrowane są owe przedsiębiorstwa. Za 8 miesięcy 2013 r. wzrost eksportu usług transportowych wyniósł 13% do 711 mln USD, tj. 15% eksportu usług RB ogółem. Saldo usług rekompensuje ujemne saldo towarów.
Białoruś przedłużyła zakaz eksportu surowca garbarskiego.
Rozporządzenie rządu RB nr 933 z dnia 24 października 2013 r. o przedłużeniu czasowego zakazu eksportu surowca garbarskiego (kod CN 4101) poza terytorium RB obowiązuje do 20 grudnia 2013 r. Wcześniejsze rozporządzenie obowiązywało w terminie od 20 czerwca do
1 listopada 2013 r. Nowe rozporządzenie wchodzi w życie z dniem jego opublikowania.
W celu uniknięcia deficytu surowca garbarskiego na Białorusi zostały wprowadzone cła eksportowe- ukaz nr 40 z dnia 1 lutego 2011 r. „O ustaleniu stawek ceł wywozowych na surowce garbarskie". Stawka cła eksportowego na surowe skóry i skórki bydlęce wynosi 500 EUR za 1 tonę.
9.
Zmiana stawek celnych przy imporcie soku jabłkowego i paliwa lotniczego
W dniu 25 października br. na oficjalnej stronie Unii Celnej zostały opublikowane:
· Rozporządzenie Rady Euro-Azjatyckiej Komisji Gospodarczej (Rosja, Białoruś, Kazachstan) nr 75, na mocy którego od dnia 1 grudnia br. do 30 listopada 2014 r. okresowo wyzerowaniu ulega stawka celna przy imporcie do Unii Celnej poszczególnych soków jabłkowych zagęszczonych klasyfikowanych w taryfie ТН ВЭД ТС pod kodami: 2009 79 190 2 oraz 2009 79 300 1.
Nowa stawka: 0% od wartości celnej
Obecna stawka: 10% od wartości celnej, ale nie mniej niż 0,05 EUR/litr
Oryginalna treść dokumentu: http://www.tks.ru/news/law/2013/10/25/0005
· Rozporządzenie Rady Euro-Azjatyckiej Komisji Gospodarczej (Rosja, Białoruś, Kazachstan) nr 74, na mocy którego od dn. 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2016 r. okresowo wyzerowaniu ulega stawka celna przy imporcie do Unii Celnej (w tym Białorusi) benzyny lotniczej klasyfikowanych w taryfie ТН ВЭД ТС pod kodem: 2710 12 310 0.
Nowa stawka: 0% od wartości celnej
Obecna stawka: 5% od wartości celnej,
Oryginalna treść dokumentu: http://www.tks.ru/news/law/2013/10/25/0004
Informacja własna WPHI w Minsku
10.
Kwoty importowe na import mięsa do Białorusi w roku 2014.
W dniu 30 października 2013 r. zostało opublikowane Rozporządzenie Kolegium Euro-Azjatyckiej Komisji Gospodarczej (Rosja, Białoruś, Kazachstan) nr 242, na mocy którego ustalone zostały kwoty importowe na mięso obowiązujące w roku 2014.
Treść Rozporządzenia zawierające wielkość kwot wwozowych znajduje się pod poniższym linkiem:
http://www.tks.ru/news/law/2013/10/30/0008
W porównaniu z kontyngentami obowiązującymi w roku 2013 znacznemu zmniejszeniu uległa kwota na mięso wieprzowe świeże, chłodzone i mrożone oraz trimming wieprzowy (zmniejszona z 47,2 tys. ton do 20 tys. ton). Trzeci punkt Rozporządzenia zawiera jednak zapis mówiący, że w przypadku wykorzystania 70% kwoty na import do Białorusi w I półroczu 2014 na wieprzowinę (kod TN VED TS 0203) zostanie ona zwiększona do 40 tys. ton.
Rozporządzenie zacznie obowiązywać po upływie 10 dni od daty publikacji.
11.
Korekta stawek celnych przy imporcie do RB niektórych rodzajów serów
W dniu 6 listopada 2013 r. zostało opublikowane Rozporządzenie Kolegium Euro-Azjatyckiej Komisji Gospodarczej (Rosja, Białoruś, Kazachstan) nr 247, na mocy którego po upływie 30 dni od daty publikacji częściowej redukcji ulega stawka celna przy imporcie do Unii Celnej poszczególnych rodzajów serów klasyfikowanych w taryfie ТН ВЭД ТС pod kodami:
| Kod TN VED TS | Obecna stawka celna | Nowa stawka celna |
| 0406 20 100 0 | 20%, ale nie mniej niż 0,40 EUR/kg | 18,3%, ale nie mniej niż 0,37 EUR/kg |
| 0406 20 900 0 | 20%, ale nie mniej niż 0,43 EUR/kg | 18,3%, ale nie mniej niż 0,37 EUR/kg |
| 0406 90 320 9 | 25%, ale nie mniej niż 0,40 EUR/kg | 21,7%, ale nie mniej niż 0,43 EUR/kg |
| 0406 90 990 9 | 20%, ale nie mniej niż 0,32 EUR/kg | 18,8%, ale nie mniej niż 0,38 EUR/kg |
Oryginalna treść dokumentu: http://www.tks.ru/news/law/2013/11/06/0001
Gosatomnadzor Białorusi wydał licencję na budowę I-go bloku białoruskiej elektrowni atomowej
Departament ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Radiacyjnego Ministerstwa ds. Sytuacji Nadzwyczajnych RB (Gosatomnadzor) wydał dyrekcji elektrowni atomowej specjalne zezwolenie (licencję) na budowę instalacji atomowej pierwszego bloku.
Białoruś buduje elektrownię atomową składającą się z dwóch bloków energetycznych o ogólnej mocy do 2,4 tys. MW. Generalnym projektantem i wykonawcą jest konsorcjum dwóch spółek OAO „NIAEP" z Nizhniy Novgorod i ZAO „Atomstroyeksport" z Moskwy.
13.
Rosja jest gotowa do uchylenia cła eksportowego na ropę naftową i benzynę dla Białorusi od 2015 r. - I wicepremier RG I. Shuvalov
Rosja jest gotowa do handlu ropą naftową oraz produktami ropopochodnymi z Białorusią bez ceł eksportowych od 2015 r. jednak pod warunkiem, że Mińsk zniesie wszystkie wynegocjowane odstępstwa i ulgi w handlu z Rosją w ramach UC.
Białoruska strona potwierdziła gotowość podpisania dokumentów, które uchyliłyby ww. odstępstwa w handlu. Na razie jednak trudno powiedzieć czy jest to możliwe, ponieważ Kazachstan aktualnie nie jest przygotowany do takiego scenariusza i potrzebuje dłuższych terminów.
Prezydent Rosji powiedział, że Rosja jest gotowa do uchylenia odstępstw w handlu ropą
i produktami ropopochodnymi w ramach UC mimo strat budżetu, jeśli partnerzy również je uchylą.
14.
Państwa członkowskie mają wspólne zdanie nt. umowy o Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej
Uczestnicy narady Najwyższej Euroazjatyckiej Rady Gospodarczej, która odbyła się 24 października br. w Mińsku doszli do porozumienia oraz rozwiązali wszystkie kwestie sporne dot. projektu umowy o Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej. Jednocześnie były rozpatrywane kwestie dot. ustawy „O konkurencji", o przepływie środków narkotyzujących i substancji psychotropowych, o wykonaniu budżetu Euroazjatyckiej Rady Gospodarczej.
Podjęte decyzje świadczą o dążeniu państw UC i WOG do dalszego pogłębienia procesów integracyjnych.
Zostały omówione kwestie dot. współpracy państw członkowskich UC z Armenią, która wyraziła chęć uczestniczenia w UC oraz z Ukrainą, która zamierza podpisać umowę stowarzyszeniową z UE. Są to ważne kwestie, które będą miały wpływ na rozwój stosunków handlowych i gospodarczych w całym regionie.
Sukces projektu integracyjnego wzbudza zainteresowanie ustanowieniem strefy wolnego handlu między Unią Celną a Wietnamem, Nową Zelandią, państwami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu oraz Indiami i Izraelem.
15.
Likwidacja Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej przyspieszy dalszą integrację
w WNP
Podczas narady Najwyższej Euroazjatyckiej Rady Gospodarczej prezydent Kazachstanu N. Nazarbayev zaproponował likwidację Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej (Rosja, Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, Tadżykistan).
Zdaniem ekspertów, likwidacja Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej będzie kolejnym etapem tworzenia Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej Rosji, Białorusi i Kazachstanu, który jest zaplanowany na 2015 r. Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza powołana została, jako etap przygotowawczy Unii Celnej. Cele dwóch stowarzyszeń są podobne, jednak nie identyczne.
Nazarbayev zaproponował też rozszerzenie UC Rosji, Białorusi i Kazachstanu poprzez przyłączenie Kirgizji i Tadżykistanu, jako obserwatorów. Stan taki będzie sprzyjał pogłębieniu procesów integracji euroazjatyckiej oraz powstaniu Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej.
Zdaniem ekspertów, perspektywy wejścia do UC członków EaWG po jej likwidacji należy jeszcze rozważyć. Automatyczne przyjęcie wszystkich członków EaWG w najbliższym czasie nie jest możliwe. Proces przyłączenia Kirgizji trwa, ale jest dość skomplikowany.
Armenia, która nie jest członkiem EaWG, ale uczestniczy w niektórych projektach Wspólnoty, zdaniem Nazarbayeva, jest bliższa do przyłączenia się do UC.
Jednocześnie Nazarbayev zaproponował rozważenie kandydatury Turcji jako potencjalnego członka UC. Prezydent Kazachstanu podkreślił, że z taką prośbą zwrócił się do niego wcześniej prezydent Turcji.
Prezydent Rosji poinformował o planach Indii w zakresie współpracy z UC. Rzekomo premier Indii wyraził chęć podpisania umowy o strefie wolnego handlu.
16.
Białoruś planuje wprowadzenie przymusowego podziału spółek z powodu naruszania ustawodawstwa antymonopolowego
Białoruś planuje wprowadzenie przymusowego podziału (restrukturyzacji) spółek/przedsiębiorstw zajmujących dominujące pozycje na rynku, z powodu naruszania ustawodawstwa antymonopolowego.
Uchwalenie ustawy antymonopolowej jest spowodowane wejściem w życie podpisanego przez uczestników WOG porozumienia o wspólnych zasadach i regułach konkurencji z dnia 1 stycznia 2012 r. Obecnie obowiązująca ustawa z 1992 r. o przeciwdziałaniu działalności monopolowej
i rozwoju konkurencji w redakcji 2002 r. nie może być zharmonizowana i zostanie uchylona
z powodu przyjęcia nowego aktu prawnego. Projekt ustawy ustala zakaz działalności monopolowej oraz rozszerza uprawnienia organu antymonopolowego.
Szereg przepisów z obowiązującej ustawy zostanie skorygowanych. Wejdzie w życie zakaz uchwalania aktów prawnych oraz działań organów administracyjnych ograniczających konkurencję. Zaproponowany został zakaz ograniczenia swobodnego przepływu towarów oraz innych ograniczeń dot. praw podmiotów prawnych w zakresie sprzedaży, zakupu, wymiany towarów, udzielenia preferencji rządowych z wyjątkiem przewidzianych w ustawodawstwie. Również będzie obowiązywał zakaz łączenia funkcji w organów administracyjnych
i w podmiotach gospodarczych.
Projekt ustawy wprowadza kryteria określenia podmiotów gospodarczych dominujących na rynku: za taką spółkę może być uznana firma zajmująca na rynku ponad 35%. Również status dominujący może być nadany spółce w przypadku jej udziału w rynku, który stanowi mniej niż 35%, w przypadku, jeśli jej dominującą pozycję ustali organ antymonopolowy, przy założeniu, że firma ma wpływ na cenę towaru i warunki obrotu nim. Pozycja podmiotu nie może być uznana za dominującą, jeśli jego udział w rynku stanowi mniej niż 15%.
Ustawa będzie dotyczyła również rynku usług finansowych, co będzie sprzyjało wykrywaniu przypadków braku wyboru organizacji ubezpieczeniowej przez kredytobiorcę.
Projekt ustawy wprowadza przepis o podziale podmiotu prawnego zajmującego dominującą pozycję, w przypadku systematycznego prowadzenia działalności monopolistycznej lub nierzetelnej konkurencji.
17.
Szczyt euroazjatyckiej trójki w Mińsku
Rosja zgadza się na stopniowe uchylenie odstępstw w handlu z państwami UC. Prezydent Kazachstanu podkreślił mający miejsce brak równouprawnień, bariery w UC, skomplikowany dostęp wyrobów z Kazachstanu i Białorusi na rosyjski rynek. Kazachstan nie może tranzytem przez Rosję dostarczać energii elektrycznej na Białoruś. Mówiąc o Euroazjatyckiej Komisji Gospodarczej Nazarbaev podkreślił, że rosyjscy członkowie Komisji biorą udział w naradach rządu RF i dostają odpowiednie wskazówki, chociaż zgodnie z umową Komisja i jej członkowie nie podlegają żadnemu rządowi.
Zdaniem ekspertów, obecnie obserwowana jest gra, w której każda ze stron chcę uzyskać krótkoterminowe korzyści: Białoruś - stara się o tanie nośniki energetyczne, Rosja - zaspokaja ambicje polityczne. Umowa o utworzeniu Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej (projekt dokumentu prezydenci Rosji, Białorusi i Kazachstanu zamierzają parafować już w maju 2014 r.) będzie przewidywała ustaloną politykę gospodarczą w podstawowych dziedzinach. Trudno sobie wyobrazić, jak prezydent Łukashenko przyzwyczajony do dyrygowania własnym rządem i NB RB, będzie podlegał normom zachowań gospodarczych ustalonych przez ponadpaństwowe organy - chociaż prezydent RB powiedział, że „nie należy bać się przekazania dodatkowych pełnomocnictw do poziomu ponadpaństwowego", a „suwerenność nie jest ikoną".
18.
Głównymi konsumentami importu w RB są duże przedsiębiorstwa przemysłowe
Głównymi konsumentami importu Białorusi nie są „fani zakupów", ale duże przedsiębiorstwa przemysłowe. Mimo prowadzenia polityki antyimportowej, duża ilość przedsiębiorstw w br. zwiększyła zakupy towarów i surowców za granicą. Udział towarów konsumpcyjnych w imporcie wynosi obecnie zaledwie 16,5%, udział towarów pośrednich (surowce energetyczne, metalurgia, duże maszyny) - 70%.
Przemysł naftowy jest zarówno głównym importerem, jak i głównym sprawcą ujemnego salda zagranicznego. Nie biorąc pod uwagę surowej ropy naftowej, w br. Białoruś 2-krotnie zwiększyła import produktów ropopochodnych w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Trzykrotny wzrost importu odnotowano w sferze produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, gazu i wody. Import wyniósł 410 mln USD, eksport - 6,5 mln USD. Duży udział w imporcie ma
transport - ponad 10% importu ogółem. W br. odnotowano 3-krotny wzrost importu samochodów ciężarowych, wzrost importu lokomotyw kolejowych i samochodów osobowych, 1,5-krotny wzrost importu silników elektrycznych i generatorów. Ujemne saldo branży wynosi 2,8 mld USD.
Przemysł aktywnie rozwija import. W znacznym stopniu wzrosły zakupy z importu agregatów prądotwórczych, armatury do rur, metali żelaznych, odpadów z olejów roślinnych, części zamiennych i akcesoriów do pojazdów samochodowych i ciągników.
Rolnictwo, mimo że zajmuje niewielką część wolumenu towarów sprowadzanych z zagranicy, jednak importuje więcej niż eksportuje. W okresie styczeń-sierpień 2013 r. gospodarstwa rolne zwiększyły zakupy z zagranicy o 27%, natomiast eksport zmalał o 2%. O 50 mln USD więcej
w br. wydanych było na zakup maszyn rolniczych z importu.
Opracowanie WPHI w Mińsku
na podstawie PRIME-TASS III dek. października / I dek. listopada 2013
