Indeks biznesu PKPP Lewiatan znowu w dół

2011-12-12

W listopadzie br. spadł Indeks Biznesu PKPP Lewiatan - roczny o dwa punkty do 46 pkt, a kwartalny o trzy punkty do 45 pkt. To najniższy poziom od początku roku, co oznacza oczekiwanie osłabienia koniunktury w ostatnim kwartale.

Wynika to z rosnącej niepewności rozwoju sytuacji gospodarczej na świecie w związku kryzysem zadłużeniowym w strefie euro, ale także z obserwowanego już osłabienia dynamiki popytu wewnętrznego. Wprawdzie ostatnie dane dotyczące dynamiki sprzedaży detalicznej, produkcji sprzedanej przemysłu, czy dynamiki inwestycji jeszcze nie wyglądają pesymistycznie, to jednak mamy wyraźny spadkowy trend spożycia ogółem w ostatnim kwartale, a obecnie znaczne spowolnienie wzrostu w budownictwie oraz wyhamowanie dynamiki eksportu.

Malejące przyrosty zatrudnienia oraz wysokie bezrobocie zapewne przełożą się na ograniczenie podwyżek płac i dalsze obniżenie tempa wzrostu konsumpcji. Nie można się też spodziewać, by wobec pesymistycznych przewidywań koniunktury światowej przedsiębiorstwa utrzymały aktualne tempo wydatków inwestycyjnych. Pocieszający jest jednak przyspieszający mimo kryzysu na świecie napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich do Polski.

Indeks Biznesu Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych jest wskaźnikiem koniunktury gospodarczej w kraju, obliczanym i publikowanym miesięcznie od początku 2003 r. Powstaje na podstawie prognoz czołówki ekonomistów polskich oceniających koniunkturę na bieżący kwartał, półrocze i cały rok. Liczony jest w skali 100-punktowej, w której 50 odpowiada prognozie wzrostu gospodarczego w granicach 4 % PKB rocznie.

Indeks kwartalny, półroczny i roczny
Indeks Biznesu PKPP Lewiatan w listopadzie utrzymał tendencję spadkową i uległ kolejnej redukcji, indeks roczny o dwa punkty do 46 pkt, a indeks kwartalny o trzy punkty do 45 pkt.. Indeksy znalazły się na najniższym poziomie od początku tego roku, co oznacza, że osłabienie koniunktury w ostatnim kwartale uważane jest za prawie pewne. Możemy jednak ciągle oczekiwać dobrego tempa wzrostu PKB za cały mijający rok. W pierwszej fazie nadchodzące spowolnienie nie będzie odczuwalne zbyt dotkliwie z powodu dobrej kondycji tak sektora przedsiębiorstw jak i banków, oraz deficytu budżetowego znajdującego się w pełni pod kontrolą.

Indeksy szczegółowe
Przedstawiają wpływ poszczególnych czynników na oczekiwany poziom koniunktury. Dotyczą popytu globalnego, finansów, sytuacji makro-ekonomicznej i politycznej.

Indeks popytu globalnego (ocenia konsumpcję krajową, eksport, inwestycje krajowe i zagraniczne).
Indeksy popytu, które maleją już od kilku miesięcy, uległy kolejnej obniżce: indeks kwartalny aż o pięć punktów, a roczny o dwa punkty, odpowiednio do 44 pkt i 49 pkt. Wprawdzie aktualne wyniki sprzedaży detalicznej, produkcji sprzedanej przemysłu, czy dynamiki inwestycji jeszcze nie wskazują istotnego spowolnienia, jednak tendencje spożycia ogółem w trzecim kwartale, obecnie w zakresie dynamiki produkcji budowlanej, czy eksportu wyraźnie to sygnalizują. Przedsiębiorstwa notują spadek zamówień tak krajowych jak i zagranicznych. Malejące przyrosty zatrudnienia oraz wysokie bezrobocie zapewne przełożą się na ograniczenie podwyżek płac, które ciągle jeszcze rosną, i dalsze obniżenie tempa wzrostu konsumpcji. Nie można się też spodziewać, by wobec pesymistycznych przewidywań koniunktury światowej, a co za tym idzie eksportu, przedsiębiorstwa utrzymały aktualne tempo wydatków inwestycyjnych. Pocieszający jest jednak przyspieszający mimo kryzysu na świecie napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich do Polski.

Indeks finansów (ocenia rentowność i płynność finansową przedsiębiorstw, zmiany realnej podaży kredytu oraz stopy procentowej).
Indeksy finansów zarówno kwartalny jak i roczny od kilku miesięcy w zasadzie nie ulegają większym zmianom pozostając lekko poniżej połowy skali, obecnie na poziomie 46-47 pkt. Ostanie dane za trzeci kwartał potwierdziły bardzo dobrą kondycję finansową przedsiębiorstw, zarówno pod względem płynności jak i rentowności. Podobnie w bardzo dobrej kondycji znajduje się sektor bankowy, który za trzy kwartały wykazał rekordowe zyski i wydaje się odporny na zawirowania rynków międzynarodowych. Niestety już teraz widzimy wyraźne wyhamowanie akcji kredytowej, tak z segmencie ludności jak i sektora przedsiębiorstw, gdzie po prawie dwuletniej stagnacji dopiero co nastąpiło ożywienie inwestycyjne, które jednak z pewnością wkrótce wyhamuje wobec rosnącej niepewności w gospodarce i na rynkach finansowych. Do zaciągania kredytu nie zachęca też wysoka stopa procentowa, utrzymywana na tym poziomie z powodu słabego złotego.

Indeks makroekonomiczny (obejmuje inflację, deficyt finansów publicznych, stopę bezrobocia, oraz stopień konkurencyjności gospodarki).
Indeks makroekonomiczny kwartalny uległ niewielkiej poprawie o jeden punkt do 43 pkt., a indeks roczny stracił trzy punkty do najniższego od roku poziomu 40 pkt. W tym sezonie niewiele udało się zredukować bezrobocie, a teraz wobec pogarszania się perspektyw gospodarki światowej możemy spodziewać się już tylko jego wzrostu. Inflacja utrzymuje się uporczywie powyżej celu inflacyjnego, a bardzo wysoki wzrost cen producenta źle wróży na przyszłość. Wprawdzie deficyt handlowy pozostaje na stosunkowo niewysokim poziomie, ale deficyt na rachunku bieżącym bije kolejne rekordy. Jedynie deficyt budżetowy udaje się utrzymać poniżej założeń planu, jednak stosunkowo duży dług publiczny może stać się poważnym kłopotem w warunkach wzrostu niepewności i zawirowań na rynkach finansowych. W obecnej sytuacji gospodarki światowej utrzymanie ratingu finansowego wymaga spełnienia zaostrzonych rygorów stabilności.

Indeks polityczny (ocenia wpływ czynników politycznych).
Indeks wpływu czynników politycznych poszybował znowu do góry: indeks kwartalny o całe trzy punkty do 58 pkt., a indeks roczny o dwa punky do 55 pkt. Widzimy uspokojenie sytuacji na scenie politycznej po okresie niepewności związanej z wyborami, oraz dyskusją nad kształtem przyszłorocznego budżetu.

EKSPERCI, których prognozy uwzględnia Indeks Biznesu PKPP: Tadeusz Chrościcki, Maja Goettig, Ryszard Kokoszczyński, Maciej Krzak, Stanisław Kubielas, Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek, Mateusz Szczurek, Bohdan Wyżnikiewicz.

Pełny raport

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan