Opinia projektu dot. przygotowania zawodowego dorosłych

2009-02-05

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan docenia szybkość z jaką przygotowano przedmiotowy projekt aktu wykonawczego do tego ważnego, z punktu widzenia polityki rynku pracy, instrumentu jakim jest przygotowanie zawodowe dorosłych. Instrument ten, przewidziany w ostatniej nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ma szansę przyczynić się do polepszenia efektywności polityki rynku pracy.

Wsparcie zawodowego przygotowania dorosłych stanowi kluczowy element realizacji aktywnej polityki rynku pracy i powinien być dalej rozwijany. Uważamy, że to właśnie zakład pracy jest najlepszym miejscem na zdobycie praktycznych kwalifikacji zawodowych, a w konsekwencji poprawienie swojego potencjału na rynku pracy. Przy dobrze zaplanowanym wykorzystaniu tego instrumentu przez powiatowe urzędy pracy, może on być efektywnym narzędziem aktywizacji zawodowej.

Aby zapewnić pożądane wykorzystanie tego mechanizmu proponujemy zwiększenie zakresu konsultacji z partnerami społecznymi w ramach opracowywania diagnoz potrzeb i rocznych planów realizacji. Dzięki temu opracowania te nosiłyby walor większej wiedzy dotyczącej lokalnego rynku pracy i jego uwarunkowań. Ponadto, co jest z tym związane, wskazujemy na konieczność korzystania przez powiatowe urzędy pracy z diagnozy potrzeb pracodawców na danym obszarze, opracowywanej przez starostów. Bez tego komponentu planowanie działań w zakresie przygotowania zawodowego dorosłych będzie nieskuteczne. Proponujemy zatem wprowadzenie stosownego zapisu do § 2 projektu rozporządzenia.

Na poparcie zasługuje wprowadzenie możliwości wyboru instytucji szkoleniowej do dostarczenia wiedzy teoretycznej niezbędnej do wykonywania zadań zawodowych. Zapis ten na pewno przyczyni się do poprawienia jakości wiedzy teoretycznej koniecznej do wykonywania zawodu, także w zakresie jej aktualności. Proponujemy ponadto wpisać w § 6 ust. 2 możliwość wydawania certyfikatu zamiast przeprowadzania egzaminu. Na pewno w określonych przypadkach przygotowania zawodowego, szczególnie w zakresie prostych umiejętności, taka możliwość sprzyjałaby efektywności projektowanego mechanizmu.

Wskazujemy także na nieprecyzyjny zapis § 7 ust. 1 projektu, który w przedłożonym brzmieniu dotyczy jedynie wiedzy teoretycznej niezbędnej do wykonywania zadań zawodowych w instytucji szkoleniowej. Wydaje się, że intencją było dostarczenie wiedzy teoretycznej przez instytucję szkoleniową, jednak nie wynika to jednoznacznie z obecnego zapisu.
Uważamy również, że kryteria wyboru instytucji szkoleniowej, wskazane w § 7 ust. 3 powinny być zastosowane obligatoryjnie, natomiast powinna istnieć możliwość dodania jakichś kryteriów fakultatywnych.

Popieramy natomiast w pełni zapis w § 7 ust. 2 wskazujący na prymat najwyższej jakości kształcenia nad jego taniością. Jednak w kontekście zapisów ustawy – Prawo zamówień publicznych w art. 91 trudno sobie wyobrazić inną realizację w praktyce tego zapisu jak stosowanie kryterium cenowego jako kryterium głównego. Za złamanie przepisów dotyczących zamówień publicznych przewidziana jest bowiem sankcja karna.

Chcemy też zwrócić uwagę na zapis § 9 ust. 3 przedmiotowego rozporządzenia, dotyczący elementów dołączanych do umowy. Uważamy, że powinny one nosić nazwę załączników i wtedy dopiero mogłyby stanowić integralną część umowy. Sugerujemy także wyłączenie z listy tych załączników listy uczestników takiego przygotowania i wprowadzenie jej jako elementu dołączanego do umowy, ale nie będącego formalnie jej treścią. W innym bowiem przypadku, każde losowe zdarzenie z udziałem osób na liście, będzie pociągało za sobą konieczność aneksowania umowy.

Wskazujemy ponadto na konieczność zawarcia jasnego zapisu w § 10 rozporządzenia, że koszty opracowania programu przygotowania zawodowego dorosłych są dla pracodawcy kosztami kwalifikowanymi do poniesienia w rozumieniu art. 53i ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zwracamy także uwagę, że w § 10 ust. 5 pkt 2) nie wskazano, że sprawdziany okresowe są fakultatywne. Obecny zapis powoduje, że są obligatoryjne, a to nie wynika z żadnego zapisu.

Nasze wątpliwości budzi również wyłączenie w § 12 możliwości realizacji programu przygotowania zawodowego dorosłych w niedzielę. Brakuje nam uzasadnienia tego zapisu, gdyż w naszej opinii wydaje się on zbyteczny. Program przygotowania zawodowego mógłby być lepiej zaplanowany w firmach, zwłaszcza pracujących w ruchu ciągłym, gdyby można było go realizować również w niedziele.

Uważamy też, iż § 14 stawia strony umowy w skrajnie nierównej pozycji. Prawo rozwiązania umowy powinno przysługiwać wszystkim stronom umowy, a nie tylko stronie publicznej. Tym bardziej dziwi natychmiastowy skutek proponowanego rozwiązania, które nie przewiduje wzajemnego rozliczenia stron umowy z poniesionych kosztów.
Jeśli ten instrument ma zachęcić pracodawców do przygotowania zawodowego dorosłych powinien traktować pracodawców po partnersku. Przypominamy, że to także w interesie publicznym jest szkolenie tych osób przez pracodawców.

W przedłożonej propozycji, w tym także w zakresie dotyczącym umowy, brakuje mechanizmu finansowego rozliczenia między stronami w sytuacji gdy pracodawca poniesie określone koszty przyjęcia osoby przygotowywanej, a ona nie będzie stawiać się na zajęciach. Wprowadzenie odpowiedniego zapisu wydaje się konieczne dla prawidłowego funkcjonowania rozporządzenia w praktyce i uniknięcia sporów dotyczących kosztów.

Zwracamy ponadto uwagę na zapis § 25 projektu rozporządzenia. Przewidywana w nim konieczność posiadania kwalifikacji instruktora praktycznej nauki zawodu stoi w sprzeczności z założeniami zmniejszania biurokratyzacji procesu nauki oraz z zapisami nowelizacji ustawy o systemie oświaty. W uchwalonej przez Sejm nowelizacji (dr. 1343) w art. 7 ust 1d dopuszczono możliwość prowadzenia zajęć w szkołach zawodowych przez osoby posiadające przygotowanie zawodowe uznane jedynie przez dyrektora szkoły lub placówki za odpowiednie do prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego. Skoro zatem w placówkach oświatowych istnieje możliwość prowadzenia zajęć przez praktyków z odpowiednią wiedzą, dlaczego w mniej wymagającym przypadku przygotowania zawodowego dorosłych narzuca się konieczność posiadania uprawnień instruktora. Taka propozycja stoi w jawnej sprzeczności z intencjami nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Liczymy, że przedstawione uwagi przyczynią się do zmiany przedłożonej propozycji tak aby mechanizm refundacji zachęcał środowisko przedsiębiorców do ponoszenia bardzo ważnej i odpowiedzialnej funkcji szkolenia zawodowego dorosłych. Od kilku lat postulowane jest zwiększenie zaangażowania biznesu w kształcenie zawodowe. Tak sformułowana propozycja do tego się nie przyczyni.


Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
Warszawa, dnia 29 stycznia 2009 r.