Opinia do rozporządzenia MEN ws. praktycznej nauki zawodu

2009-10-01

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan dostrzega konieczność wprowadzenia proponowanych zmian w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. Nr 113 poz. 988).

W naszej opinii zmiany te są w pełni uzasadnione potrzebą uszczegółowienia dotychczasowych przepisów, precyzyjnego i jednoznacznego ich określenia oraz dostosowania przepisów do zmian wprowadzonych w ustawie o systemie oświaty. Wykreślenie niektórych punktów jest w uzasadnione względami formalnymi.

Popieramy w szczególności zmiany w § 10 ust. 5 rozporządzenia dotyczące wzmocnienia kwalifikacji zawodowych instruktorów praktycznej nauki zawodu przy jednoczesnym zniesieniu wymogu posiadania przez nich świadectwa dojrzałości. Zapis ten spowoduje wzrost liczby osób w zakładach pracy uprawnionych do pełnienia funkcji instruktora praktycznej nauki zawodu, przy zagwarantowaniu odpowiedniego poziomu prowadzonych zajęć. Osoby te bowiem będą musiały wylegitymować się świadectwem ukończenia odpowiedniej szkoły – techniku, liceum zawodowego, liceum ogólnokształcącego. Tym samym rozszerzenie grupy osób mogących być instruktorami praktycznej nauki zawodu nie będzie miało wpływu na poziom zajęć, a znacząco zwiększy do nich dostęp.

Ponadto uważamy za istotne uwzględnienie potrzeby przekształcania systemów nauczania w systemy uczenia się, co powinno być odzwierciedlone w nazwach i stwierdzeniach zawartych w rozporządzeniu. Dlatego proponujemy operowanie nazwą KSZTAŁCENIE PRAKTYCZNE zamiast PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU.
Naszym zdaniem kształcenie praktyczne powinno być zorientowane na osiągnięcie przez uczącego się określonej kwalifikacji zawodowej.

Proponujemy również zmiany następujących nazw zawartych w rozporządzeniu:
• „kształtowane umiejętności” zamiast „nabywane umiejętności”,
• „przyswojona wiedza” zamiast „zdobyta wiedza”,
• „program kształcenia” zamiast „program nauczania”.

Istotnym brakiem przedmiotowego rozporządzenia jest niestety brak jakichkolwiek zapisów w treści o systemie kształcenia modułowego, zbliżającego proces edukacyjny do rzeczywistego procesu pracy i łatwiejszego dostosowania możliwości edukacyjnych do zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje. Brak ten, w kontekście opracowywania przez Ministerstwo reformy kształcenia zawodowego, będzie tym bardziej zauważalny im bardziej reforma będzie postępować. Mamy nadzieję, że wtedy zaproponowane zostaną stosowne zmiany do przedmiotowego rozporządzenia.

Pragniemy ponadto zwrócić uwagę na sygnalizowaną nam potrzebę informowania przez Ministerstwo organów prowadzących szkoły zawodowe o zapewnieniu w swoich budżetach środków finansowych na przeprowadzanie praktycznej nauki zawodu.

PKPP Lewiatan wskazuje także, iż w projekcie rozporządzenia nie podniesiono problemu braku definicji lub innego określenia, pozwalającego na identyfikację zawodów „pokrewnych”. Po zmianach dokonanych w 2003 r. w przedmiotowym rozporządzeniu powstała pewna niespójność ponieważ :
- w par.10 ust.4 rozporządzenia użyto określenia „…w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego będą nauczać…”
- w par.10 ust.5 tegoż samego rozporządzenia używa się określenia „…tytuł zawodowy w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać…”.

Wnioskując z treści rozporządzenia, w obydwu przypadkach chodzi o kwalifikacje zawodowe wymagane od instruktorów praktycznej nauki zawodu.
W naszej opinii określenie „zawodów pokrewnych” przeniesiono z okresu innego stanu prawnego, kiedy funkcjonowały listy zawodów pokrewnych. W obecnej sytuacji takie listy nie istnieją, co w praktyce powoduje problemy ze stwierdzeniem pokrewieństwa zawodów i ustaleniem, czy posiadane przez pracodawcę lub zatrudnionego pracownika kwalifikacje są właściwe dla zawodu, w którym ma być prowadzone przygotowanie zawodowe.
Problem ten ma szczególne znaczenie na etapie zawierania umów o pracę w celu przygotowania zawodowego oraz w trybie rozpatrywania przez jednostki samorządu terytorialnego wniosków o przyznanie dofinansowania kosztów szkolenia w kwestii, czy został spełniony obowiązek posiadania stosownych kwalifikacji zawodowych przez osobę prowadzącą przygotowanie zawodowe.

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
Warszawa, dnia 25 września 2009 r.