Czy polskie gospodarstwa domowe będą zmuszone do rezygnacji z ciepła sieciowego po 2013 roku?

2009-11-05

Polska jest przedstawiana przez Komisję Europejską jako pozytywny przykład kraju, w którym ok. 70% ciepła w miastach dostarczane jest ze scentralizowanych systemów ciepłowniczych, bardziej przyjaznych środowisku niż ciepło z indywidualnych pieców grzewczych. Obecnie cena ciepła sieciowego w Polsce jest niższa średnio o ok. 8% od ciepła wytwarzanego w źródłach indywidualnych, co zachęca odbiorców do przyłączania się do komunalnych sieci ciepłowniczych.

Problem w tym, że ciepło sieciowe objęte jest Europejskim Systemem Handlu Uprawnieniami do Emisji CO2 (ETS), tj. rodzajem podatku węglowego.

Korzystne relacje cenowe na rzecz ciepła komunalnego ulegną w Polsce gwałtownemu odwróceniu w przypadku wprowadzenia proponowanych przez Komisję Europejską nowych zasad ETS na lata 2013 – 2020. KE proponuje, aby część uprawnień do emisji CO2 ciepłownie otrzymywały bezpłatnie, ale jedynie do poziomu wyznaczonego przez 10% najlepszych europejskich ciepłowni gazowych tzw. benchmark non-fuel specific. Niestety, polskie ciepłownie pracują na węglu i większość uprawnień będą zmuszone kupić.

Jeśli zaakceptowane zostaną propozycje KE, to w 2013 roku nastąpi w Polsce skokowy wzrost cen ciepła sieciowego o ok. 22%, w efekcie czego cena ciepła z kotłowni indywidualnych opalanych węglem będzie o 12% niższa niż ciepła scentralizowanego, nawet w przypadku konieczności pokrycia przez odbiorcę pełnego kosztu instalacji układu indywidualnego. W kolejnych latach, aż do 2027 roku, dysproporcja ta będzie się pogłębiać z powodu rosnących obciążeń ciepła komunalnego zakupem uprawnień do emisji CO2

Należy liczyć się z tym, że część odbiorców ciepła zdecyduje się w tej sytuacji na odłączenie od sieci i przechodzenie na indywidualne systemy ogrzewania, które nie podlegają już wymaganiom dyrektywy ETS. Źródła te są jednak odpowiedzialne za tzw. „niską emisję”. W rezultacie dojdzie do zwiększenia emisji gazów cieplarnianych zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE posiadających rozwinięte scentralizowane systemy ciepłownicze. Z przeprowadzonych przez PKPP Lewiatan szacunkowych obliczeń wynika, że skutkiem przejścia na układ ogrzewnictwa indywidualnego będzie wzrost emisji CO2/MWh o około 25% oraz SO2/MWh o 220%.

Nasze analizy potwierdzają zatem niezgodność idei benchmarku typu non-fuel-specific z celem dyrektywy ETS. Benchmark typu fuel-specific nie generuje tego typu zagrożeń, a gwarantuje osiągnięcie celów dyrektywy ETS.

Proponujemy więc, aby w ramach prowadzonych prac nad wdrożeniem benchmarków przyjęto metodę uwzględniającą poszczególne rodzaje paliw wykorzystywane w systemach ciepłowniczych i jednostkach wysokosprawnej kogeneracji.

Takie stanowisko przesłaliśmy do polskich negocjatorów dyrektywy EU ETS. Prace nad nią prowadzone są w procesie komitologii. Najbliższe spotkanie interesariuszy odbędzie się 5 i 6 listopada 2009.

Pełne stanowisko