Opinia PKPP Lewiatan ws. projektów ustaw zdrowotnych

2008-01-11

Poniżej przedstawiamy opinię PKPP Lewiatan ws. projektów ustaw dotyczących zmian w systemie ochrony zdrowia.

I. Projekt ustawy o zakładach opieki zdrowotnej

Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan uważa, że projekt ustawy o zakładach opieki zdrowotnej może być ważną propozycją legislacyjną. Porządkuje on przepisy regulujące zasady funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej zwiększając ich czytelność, a należy zwrócić uwagę, że obowiązująca ustawa o zakładach opieki zdrowotnej była wielokrotnie nowelizowana w wyniku czego stała się niespójna.

Projekt ten ułatwia przekształcenia, łączenie, likwidację publicznych zakładów opieki zdrowotnej, zbywanie majątku (poprzez przetargi publiczne), tworzenie w miejsce publicznych samodzielnych zakładów - zakładów publicznych, działających w formie spółek z o. o. lub spółek akcyjnych. Przekształcenie zakładu w spółkę mogłoby odbywać się wyłącznie dobrowolnie i bez konieczności podejmowania decyzji o likwidacji poprzedniego zakładu, ale wszelkie zobowiązania przekształcanego zakładu przejmowałby nowy podmiot. Jednakże kapitał prywatny może mieć opory z wchodzeniem do takich spółek, gdzie ponad 50% udziałów mają organy władzy publicznej. Natomiast pracownicy, choć udziały dostawaliby nieodplatnie - mogą przez długi czas zachowywać rezerwę, szczególnie tam, gdzie istnieją duże zobowiązania wobec wierzycieli i tylko w niewielu zakładach będą chcieli skorzystać z przepisów tej ustawy. Niemniej jednak możliwość zwiększenia przychodów poprzez sprzedaż usług na rynku komercyjnym może być motywacją dla pracowników do tego, aby przejmować udziały w spółkach.

Regulacja ta nie powinna wywoływać wielu sporów, ale nie należy oczekiwać również, aby jej skutki były szybko odczuwalne. Również nie należy oczekiwać, że będą one głównie w postaci wzrostu przychodów publicznych zakładów opieki zdrowotnej przekształcanych w spółki. Tylko nieliczne zakłady są na tyle przygotowane, aby skorzystać z przepisów tego projektu i przekształcać się w spółki jeszcze w tym roku.

Nie należy oczekiwać, że przekształcenia najbardziej zadłużonych zakładów na podstawie przepisów tego projektu będą następować od razu po uchwaleniu proponowanego projektu.

Do pozytywnych efektów wprowadzenia tego projektu zaliczamy zwiększenie odpowiedzialności finansowej organów założycielskich i samych spółek za wyniki finansowe publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz stworzenie motywacji do pozyskiwania przychodów na rynku prywatnym. Przy czym należy podkreślić, że im wcześniej w życie wejdą przepisy tego projekty, tym szybciej efekty te wystąpią .

II. Projekt ustawy o ochronie indywidualnych i zbiorowych praw pacjenta oraz Rzeczniku Praw Pacjenta

Projekt porządkuje i ujednolica dotychczasowe przepisy określające prawa pacjenta, ale wprowadza też nowe rozwiązania, takie jak prawo do odszkodowania, gdy z przyczyn pozaprawnych ktoś odmówił udzielenia świadczeń. Przedstawiony projekt przewiduje również powołanie instytucji Rzecznika Praw Pacjenta.

Zmiany w nim zaproponowane mają istotne znaczenie nie tylko dla przeciętnego pacjenta, ale również dla podmiotów dostarczających usług medycznych. W świetle proponowanych rozwiązań uznaje się bowiem, że prawa pacjenta są ważniejsze aniżeli, np. prawo do wolności gospodarczej, czy też prawo do zrzeszania się.

Projekt ten przewiduje ponadto wysokie kary za naruszenie praw zbiorowych pacjentów, co stanowić ma formę ochrony pacjenta przed nieformalnymi zmowami monopolistycznymi i przed odmową przyjęć z powodu protestów, bądź strajków nie mających podstaw prawnych.

III. Projekt ustawy o prywatnych uzupełniających ubezpieczeniach zdrowotnych

Jest to projekt zawierający daleko idące zmiany, ze skutkami bardzo poważnymi dla funkcjonowania systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego i dla budżetu. Skutki takiej regulacji – podobnie jak projektu ustawy o zakładach opieki zdrowotnej - będą widoczne dopiero w dłuższej perspektywie czasowej.

Projekt ten - w celu zmniejszenia cenowej bariery dostępu do ubezpieczeń równoległych dla osób starszych - przewiduje dopłaty budżetowe do składki osób starszych kupujących takie polisy, ale dopiero po wielu latach posiadania takie polisy. Dla wszystkich zakupujących takie ubezpieczenia planuje się ulgi podatkowe.

W projekcie tym przewidziano ponadto, że w przypadku korzystania przez ubezpieczonego ze świadczeń, które finansuje Narodowy Fundusz Zdrowia, NFZ miałby przekazywać określony ustawą odsetek stawki za dane świadczenie do funduszu, w którym ubezpieczony wykupił równolegle ubezpieczenie.

Projekt ten wywoła istotne skutki finansowe zarówno dla Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i dla budżetu państwa. W związku z tym uważamy, iż wymaga on szczególnie rozważnej, merytorycznej dyskusji.


Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan
11 stycznia 2008 roku