Stanowisko Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych dotyczące sprawozdania komisji: ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa, samorządu terytorialnego i polityki regionalnej oraz małych i średnich przedsiębiorstw (druk nr 2558) o rządowym p

2001-02-28

Stanowisko Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych dotyczące sprawozdania komisji: ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa, samorządu terytorialnego i polityki regionalnej oraz małych i średnich przedsiębiorstw (druk nr 2558) o rządowym projekcie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (druk nr 1887).

STANOWISKO
POLSKIEJ KONFEDERACJI PRACODAWCÓW PRYWATNYCH
DOTYCZĄCE SPRAWOZDANIA KOMISJI: OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I
LEŚNICTWA, SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO I POLITYKI REGIONALNEJ ORAZ MAŁYCH I
ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW (druk nr 2558) o rządowym projekcie ustawy o
opakowaniach i odpadach opakowaniowych (druk nr 1887).

Uwagi ogólne.

Celem ustawy jest, zgodnie z załączonym do projektu uzasadnieniem,
stworzenie mechanizmów, które wspólnie z rozwiązaniami zawartymi w innych
ustawach (projekty ustaw: o ochronie środowiska, o odpadach, o obowiązkach
przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o
opłacie produktowej i opłacie depozytowej) zapewnią ochronę środowiska
przed odpadami opakowaniowymi. Zgodnie z art. 1 projektu, zakres
przedmiotowy ustawy obejmuje wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania
ze względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby postępowania z
odpadami opakowaniowymi zapewniające ochronę życia i zdrowia ludzi oraz
ochronę środowiska. Należy podkreślić, iż dotychczasowa regulacja prawna w
tym zakresie była szczątkowa i obejmowała jedynie przepisy ustawy z dnia
27 czerwca 1997 r. o odpadach (Dz. U. Nr 96, poz. 592 z późn. zm.)
dotyczące oznaczania opakowań i organizacji obrotu opakowaniami po
substancjach trujących.
Wnioskodawcy w obszernym uzasadnieniu projektu podkreślają dostosowawczy
cel ustawy oraz korzyści z niej płynące z punktu widzenia ochrony
środowiska.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych wyraża pogląd, iż projekt
ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w sposób właściwy
implementuje zalecenia zawarte w Dyrektywie o opakowaniach i odpadach
opakowaniowych (NR 94/62/EC), a zawarte w nim rozwiązania odpowiadają
wewnętrznym regulacjom państw członkowskich w analogicznym zakresie.
Projekt, jako całość, zasługuje zdaniem Konfederacji na aprobatę, niemniej
pragniemy zgłosić do niego kilka, w naszej ocenie bardzo istotnych, uwag
szczegółowych, a co za tym idzie, propozycji poprawek. Pragniemy zauważyć,
iż takie same propozycje poprawek zawarte są we wnioskach mniejszości,
zgłoszonych podczas pierwszego czytania i załączonych w sprawozdaniu
trzech Komisji (wniosek nr 1 i 2 oraz, co do zasady, wniosek nr 4).

Uwagi szczegółowe.

1. Art. 5 ust. 3 i 4. Zawarte w art. 5 ust. 3 delegacje ustawowe dla
Ministra właściwego do spraw środowiska przyznają temu organowi
kompetencje do określania w drodze rozporządzeń wymagań dotyczących
opakowań ze względu na zalecaną metodę odzysku (art. 5 ust. 3 pkt 1) oraz
wymagań dotyczących opakowań wielokrotnego użytku (art. 5 ust. 3 pkt 2). Z
kolei w art. 5 ust. 4 zawarta jest delegacja ustawowa dla Ministra
właściwego do spraw środowiska, dająca mu możliwość ustanawiania, w drodze
rozporządzenia, ograniczeń lub zakazów stosowania określonych substancji i
materiałów, używanych do produkcji opakowań, nie spełniających wymagań
określonych w ust. 1 omawianego artykułu. Zdaniem Konfederacji, delegacje
te budzą zastrzeżenia z punktu widzenia ich zgodności z art. 22
Konstytucji, stanowiącym sprecyzowanie zasady wolności działalności
gospodarczej (art. 20 Konstytucji). Zgodnie z art. 22, ograniczenie
wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy
i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Uważamy, iż delegacje dla
Ministra właściwego do spraw środowiska zawarte w art. 5 projektu zostały
sformułowane tak szeroko, że wydawane na ich podstawie przepisy będą w
istocie stanowiły ograniczenie wolności działalności gospodarczej, a co za
tym idzie, będą niezgodne z Konstytucją.
Po wtóre, kwestie mające być regulowane rozporządzeniami o których mowa,
są, zgodnie z art. 1 projektu, zastrzeżone dla materii ustawowej.
Po trzecie wreszcie, pragniemy zwrócić uwagę, iż zalecenia wspomnianej w
uwagach ogólnych Dyrektywy NR 94/62/EC nie wymagają wydania przepisów
przewidzianych przedmiotowymi rozporządzeniami.
Z Powyższych powodów wnosimy o wykreślenie ust. 3 i 4 omawianego przepisu
z projektu.

2. Art. 13. Przepis ten nakłada na sprzedawców detalicznych napojów
konsumpcyjnych w opakowaniach jednorazowych obowiązek posiadania w ofercie
handlowej tych samych produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku.
Przepis ten budzi poważne zastrzeżenia Konfederacji. Producenci napojów
nie mają bowiem w naszym kraju obowiązku oferowania do sprzedaży produktów
w opakowaniach wielorazowego użytku. Niewielu producentów może się taką
ofertą poszczycić. Szczególnie mniejsi, krajowi producenci oferują napoje
wyłącznie w opakowaniach jednorazowych. Powodem jest fakt, że popyt na
napoje w opakowaniach zwrotnych jest niewielki, a ich produkcja, w związku
z tym, nieopłacalna. W tej sytuacji, wywiązanie się sprzedawców
detalicznych z nałożonego obowiązku będzie możliwe tylko przy założeniu,
iż będą oni stosować praktyki dyskryminujące małych, krajowych
producentów, a faworyzujące koncerny międzynarodowe, które mogą sobie
pozwolić do włączenie do oferty nieopłacalnych napojów w opakowaniach
zwrotnych.
W związku z powyższym, naszym zdaniem art. 13 projektu budzi wątpliwości z
punktu widzenia jego zgodności zasadą równości wobec prawa, wyrażoną w 32
Konstytucji.
Ponadto, omawiany przepis, jako ograniczający wolność działalności
gospodarczej, wydaje się być niezgodny z art. 22 Konstytucji. Mówi on o
tym, iż ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne
tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Naszym zdaniem, przesłanka ważnego interesu publicznego w tym przypadku
nie występuje.
Na marginesie pragniemy dodać, iż nałożenie na sprzedawców detalicznych
napojów konsumpcyjnych obowiązku o którym mowa w art. 13 projektu nie
wynika z wymogów prawa unijnego.
W związku z argumentami przytoczonymi powyżej, Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych wnosi o wykreślenie art. 13 z projektu, a co
najmniej jego zmianę, tak, aby obowiązek dotyczył nie "tych samych", ale
"analogicznych" produktów. Pragniemy jednak podkreślić, iż to drugie
rozwiązanie stanowić będzie pewnego rodzaju półśrodek, dlatego z powodów o
których wyżej, wnosimy w pierwszym rzędzie o wykreślenie z projektu
omawianego przepisu.