Nowe szanse na dialog społeczny. Stanowisko PKPP w sprawie ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno - gospodarczych.
2001-08-03
Nowe szanse na dialog społeczny. Stanowisko PKPP w sprawie ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno - gospodarczych.
Dotychczasowa działalność Komisji Trójstronnej nie zadowalała nikogo: anipartnerów społecznych, ani strony rządowej. Podstawą prawną jej
działalności była uchwała Rady Ministrów, a w jej skład weszły
organizacje, które podpisały w 1993 roku "Pakt o przedsiębiorstwie
państwowym w trakcie przekształcania". Kryterium doboru członków Komisji
było więc historyczne, przy czym wspomniane organizacje - partnerzy
dialogu społecznego, reprezentowały niemal wyłącznie sektor publiczny.
Zmiany społeczno-gospodarcze, owocujące szybkim rozwojem sektora
prywatnego, sprawiły wkrótce, że duża część gospodarki nie miała swoich
reprezentantów w dialogu społecznym. Tymczasem, by mogli być przyjęci nowi
członkowie Komisji potrzebna była zgoda wszystkich dotychczasowych jej
członków. Tej zaś nigdy nie było.
Przyjęta ustawa sprawia, że dyskusja o sprawach najważniejszych dla
gospodarki i pracodawców odbywać się będzie w reprezentatywnym gronie. Co
najistotniejsze, strona pracodawców będzie składać się także z
przedstawicieli sektora prywatnego, czyli tej części gospodarki, która
tworzy jej wzrost i decyduje o gospodarczym sukcesie Polski.
Równolegle do rozwoju gospodarki dokonywała się decentralizacja państwa,
przypieczętowana reformą administracyjną. Kształtowanie regionalnej
polityki społecznej i gospodarczej w dużej części znalazło się w rękach
lokalnych władz. Komisja Trójstronna, działająca jedynie na szczeblu
centralnym nie zapewniała wprowadzenia mechanizmów konsultacji z
partnerami społecznymi w regionach.
Dlatego Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych z satysfakcją
przyjmuje projekt ustawy o Trójstronnej Komisji ds.
Społeczno-Gospodarczych. Zarówno zmiana podstawy prawnej jej działania -
ustawa, a nie uchwała - jak i rozszerzenie jej kompetencji pokazują, że
dialog społeczny ma szanse stać się skuteczny.
Projekt wprowadza jasne kryteria reprezentatywności organizacji
wchodzących w skład Komisji. Jej członkami staną się związki zawodowe,
zrzeszające co najmniej 300 tysięcy pracowników i organizacje pracodawców,
których członkowie zatrudniają nie mniej niż 300 tysięcy pracowników.
Podmioty te muszą być organizacjami ogólnokrajowymi, zaś ich struktura
obejmować co najmniej 50 procent sekcji wg Polskiej Klasyfikacji
Działalności (PKD). Zapewnia to reprezentatywność członków Komisji i
umożliwia włączenie do jej prac wszystkich tych podmiotów dialogu
społecznego, które spełnią kryteria, zapobiegając jednocześnie dominacji
pracodawców lub związków zawodowych jednej branży, czy jednego sektora.
Ustawa stwarza możliwość powołania instytucji dialogu społecznego na
poziomie regionalnym - czyli Komisji działających w poszczególnych
województwach. Ze strony rządu - w ich pracach będą uczestniczyć wojewoda
i marszałek województwa. Zakres ich kompetencji będzie podobny do
obowiązującego w ogólnopolskiej Trójstronnej Komisji. Ważne decyzje
dotyczące polityki regionalnej w zakresie spraw społeczno-gospodarczych
mogą być konsultowane z partnerami dialogu społecznego, którzy w ten
sposób będą mieli wpływ na jej kształtowanie.
Ustawa rozszerza kompetencje Trójstronnej Komisji. Między innymi nakłada
na rząd obowiązek zgodnego z ustalonym terminarzem, przedstawiania Komisji
prognozy wielkości makroekonomicznych oraz propozycji wskaźnika zmian
wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, przedkładania do zaopiniowania
projektów rządowych rozporządzeń i ustaw, dotyczących systemu ubezpieczeń
emerytalnych i rentowych, czy założeń i projektu budżetu na rok następny.
Komisja zajmie się również każdą kwestią dotyczącą systemu społecznego i
gospodarczego, którą zaproponuje jeden z jej członków. Z zawartego w
ustawie zakresu kompetencji Komisji wynika, że przedmiotem jej prac będą
między innymi kierunki polityki podatkowej, ustalenia dotyczące finansów
publicznych, ubezpieczeń społecznych, prywatyzacji i restrukturyzacji
gospodarki.
Doświadczenia funkcjonowania dotychczasowej Komisji znalazły wyraz w
zapisach uniemożliwiających zerwanie obrad Komisji i blokowanie ustaleń
między partnerami dialogu w przypadku, gdy jeden z jej członków opuści
prace Komisji. Podjęte wówczas uchwały wyrażają stanowisko Komisji, pod
warunkiem, że podjęli je reprezentanci zarówno pracodawców, jak i związków
zawodowych, a stanowisko zostało uchwalone jednogłośnie.
Zgodnie z propozycjami zawartymi w ustawie, w pracach Komisji biorą udział
z głosem doradczym, przedstawiciele Narodowego Banku Polskiego oraz
Głównego Urzędu Statystycznego. Pozwoli to lepiej koordynować politykę
finansową państwa, wprowadzając do konsultacji między partnerami dialogu
reprezentantów instytucji odpowiedzialnych za politykę pieniężną oraz
badanie gospodarki państwa. W pracach Komisji wezmą także udział
przedstawiciele samorządu terytorialnego. To kolejny element pozwalający
na sprawniejsze funkcjonowanie tej instytucji i pełniejszy zakres
problemów w niej rozpatrywanych.
Pracom Komisji przewodniczyć będzie minister wyznaczony premier, co
zapewni odpowiednio wysoką rangę dialogu społecznego i dopełnianie ustaleń
w niej osiągniętych. Obecność przedstawicieli sektora prywatnego w pracach
Komisji sprawi, że wkrótce znajdą się oni także w instytucjach nadzoru nad
finansami publicznymi takich, jak ZUS, czy PFRON. Byłby to kolejny krok ku
równowadze stron dialogu społecznego
Według Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, ustawa stwarza nowe
perspektywy dialogu społecznego w Polsce.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
Warszawa, 1 sierpnia 2001r.
