Uwagi Konfederacji Lewiatan do projektu z dnia 10 kwietnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa
2018-04-24
Uwagi ogólne
1. Zaproponowane w projekcie z dnia 10 kwietnia 2018 r. ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa [dalej: Projekt] zmiany w zakresie wydawania interpretacji prawa podatkowego, wprowadzają nową, nieistniejącą do tej pory instytucję wniosku grupowego o wydanie interpretacji indywidualnej, będącą swego rodzaju hybrydą pomiędzy interpretacją przepisów prawa podatkowego, opinią zabezpieczającą a porozumieniem cenowym. Konstrukcja ta wymaga od wnioskodawców przedstawienia szeregu informacji, które w chwili składania wniosku mogą nie być ostatecznie uzgodnione pomiędzy podmiotami składającymi wniosek. Uwzględniając długi maksymalny okres oczekiwania na wydanie interpretacji oraz możliwości jego wydłużenia przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nowa instytucja może się okazać niedostępna dla podatnika, będzie martwa lub co najmniej niezwykle rzadko wykorzystywana.
2. Zgodnie z uzasadnieniem Projektu celem wprowadzenia wniosku grupowego jest uregulowanie sytuacji, w której podatnicy uczestniczący w różnego rodzaju łańcuchach restrukturyzacyjnych, służących optymalizacji podatkowej, opisują we wniosku stan faktyczny z perspektywy jednego podatnika, pomijając powiązania z innymi uczestnikami takiego łańcucha. Pomimo określenia przez projektodawcę sytuacji, które mają zostać wyeliminowane, przedstawione rozwiązanie dotknie wszystkich podatników, utrudni otrzymanie ochrony także tym, którzy nie mają na celu restrukturyzacji i agresywnej optymalizacji podatkowej, a przykładowo dokonują transakcji z różnymi podmiotami, w tym potencjalnie z podmiotami z grupy kapitałowej. Przykładem takiej transakcji, dla której trudno będzie podatnikowi wystąpić o ochronę wynikającą z indywidualnej interpretacji podatkowej jest sprzedaż przez instytucję finansową instrumentów finansowych do nieograniczonej liczby odbiorców (wśród nich mogą znaleźć się podmioty powiązane kapitałowo, które na moment składania wniosku o interpretację nie są bliżej określone) lub sprzedaż produktów podmiotom niepowiązanym przez platformę internetową udostępnianą przez podmiot powiązany. Jak rozumiemy, w takiej sytuacji, podatnik będzie zmuszony wystąpić z co najmniej dwoma wnioskami o interpretację - pierwszym dla transakcji, które potencjalnie mogą być zawierane z udziałem podmiotów powiązanych oraz drugim dla transakcji z pozostałymi podmiotami. Instytucja interpretacji podatkowych jest mocno zakorzeniona w polskim systemie podatkowym, i bez wątpienia jej głównym celem jest wyjaśnianie mało klarownych norm prawnych, a nie jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, używanie ich jako narzędzia do „zatwierdzania" optymalizacji podatkowych. W ocenie Konfederacji Lewiatan skutek, który zamierza osiągnąć projektodawca, może zostać osiągnięty poprzez wykorzystanie innych narzędzi, np. poprzez analizę informacji z deklaracji CIT/TP, dokumentacji cen transferowych, klauzulą obejścia prawa, JPK, STIR, czy w przyszłości wykorzystując raportowanie schematów optymalizacyjnych.
Postulujemy odstąpienie od proponowanych zmian mających na celu ograniczenie dostępności interpretacji indywidualnych, które są bardzo istotnym narzędziem służącym zabezpieczeniu się podatników przez ryzykiem podatkowym wynikającym ze skomplikowanych i niejasnych przepisów podatkowych. W ocenie Konfederacji Lewiatan zaproponowane rozwiązania są nieproporcjonalne i zbyt daleko idące. W praktyce doprowadzą do likwidacji jednego z najważniejszych narzędzi służących ochronie podatników.
W przypadku nieuwzględniania postulatu należy ograniczyć stosowanie przepisu dotyczącego wniosków grupowych do określonej grupy transakcji lub innych czynności, ściśle określonych (katalog zamknięty) takich jak restrukturyzacja działalności; prowadzenie działalności przez zagraniczną spółkę osobową; transakcje dotyczące znaków towarowych; transakcji dokonywanych w ramach podatkowych grup kapitałowych - co w sposób precyzyjny realizowałoby cel projektodawcy, jakim jest ograniczenie stosowania interpretacji indywidualnych przez podatników dążących do nadużycia prawa podatkowego.
Projektowane przepisy nie powinny mieć zastosowania także do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Ograniczenie dostępności interpretacji indywidualnych dla najmniejszych firm stoi w sprzeczności z deklaracjami wprowadzania ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej i szczególnego, „łagodniejszego" traktowania najmniejszych firm.
3. Zaproponowane regulacje nie dotyczą wyłącznie przyszłych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych. Projekt ma bezpośredni wpływ na toczące się aktualnie postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnych oraz na dotychczas wydane interpretacje, które zgodnie z Projektem będą podlegały ponownej weryfikacji. Takie podejście spowoduje istotny wzrost niepewności dalszego prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce i występowanie przez podatników z ponownymi wnioskami w sytuacjach, gdy wnioski o interpretację mogłyby dotyczyć transakcji, w które potencjalnie mogły być zaangażowane podmioty z grupy kapitałowej. W ocenie Konfederacji Lewiatan jest to naruszenie praw nabytych podatnika oraz zasady ochrony interesów w toku wynikających z funkcji ochronnej interpretacji.
Uwzględniając powyższe, w szczególności potrzebę zapewnienia stabilności prowadzenia działalności gospodarczej w stabilnym otoczeniu podatkowym, w przypadku nieodstąpienia od wprowadzenia komentowanych przepisów, postulujemy aby dotyczyły one wyłącznie nowych wniosków o interpretację, bez konieczności „odświeżania" już istniejących stanowisk organów podatkowych oraz ponownej weryfikacji stanu ochrony wynikającej z wydanych interpretacji indywidualnych.
