Uwagi Rady OZE do zmiany ustawy o OZE i niektórych innych ustaw
2017-07-13
Proponowane przez Ministerstwo Energii zmiany w dużym stopniu przyczynią się do ustabilizowania warunków uczestniczenia wytwórców w systemie aukcyjnym wytwarzania energii elektrycznej w instalacjach odnawialnych źródeł energii.
1. Z zadowoleniem przyjmujemy propozycje Ministerstwa Energii w zakresie kalkulacji pomocy publicznej (art. 1 pkt 4). Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie obliczania wartości pomocy publicznej dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii w instalacji odnawialnego źródła energii (Dz. U. z 2016 r. poz. 1962), cena ofertowa w aukcji dla instalacji, które uzyskały (bądź zamierzały uzyskać) pomoc inwestycyjną, świadectwa pochodzenia lub inną pomoc operacyjną, musiała zostać odpowiednio obniżona, aby nie przekroczyć (wraz ze wsparciem przysługującym w ramach systemu aukcyjnego) maksymalnej dozwolonej pomocy publicznej. W aukcjach przeprowadzonych w grudniu 2016 roku spowodowało to, iż instalacje, które uzyskały wcześniej wsparcie w postaci preferencyjnych pożyczek lub dofinansowań były w stanie zaoferować niższą cenę do aukcji (nie tracąc na tym finansowo). Proponowane przepisy regulują tę kwestię na rzecz odzwierciedlenia faktycznej konkurencyjności w zakresie kosztów wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, a nowe podejście do kalkulacji pomocy publicznej jest zdecydowanie bardziej klarowne i jednoznaczne dla wytwórców zamierzających przystąpić do aukcji niż w świetle obowiązujących przepisów.
2. Korzystne zmiany odnoszą się również do doprecyzowania przepisów dotyczących obowiązku umarzania świadectw pochodzenia wydanych dla energii elektrycznej z biogazu rolniczego (art. 1 pkt 11). Proponowana modyfikacja przyczyni się do uniknięcia niepożądanego zjawiska wzrostu cen świadectw pochodzenia biogazu rolniczego ponad wysokość jednostkowej opłaty zastępczej.
3. W art. 1 pkt 15 zamieszczono zapowiadane przez Ministerstwo Energii przepisy w zakresie wprowadzenia dla wytwórców, będących przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, energii elektrycznej z biogazu i instalacji hydroenergetycznych w mikroinstalacjach i małych instalacjach odnawialnych źródeł energii, możliwości sprzedaży nadwyżek wyprodukowanej energii elektrycznej do sprzedawcy zobowiązanego po stałej cenie zakupu wynoszącej 80% ceny referencyjnej lub sprzedaży do podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany wraz z prawem wytwórcy do pokrycia ujemnego salda. Zaproponowany mechanizm wsparcia zapewni lepsze dopasowanie do uwarunkowań funkcjonowania oraz potrzeb wytwórców w najmniejszych instalacjach oraz wprowadzi uproszczone rozwiązania systemowe, które wpłyną korzystnie na realizację dodatkowych celów środowiskowych i gospodarczych, takich jak poprawa bilansu wodnego, minimalizacja kosztów zewnętrznych oraz zagospodarowanie odpadów. Korzystne zmiany odnoszą się do definicji mikroinstalacji oraz małej instalacji odnawialnego źródła energii, które są zgodne z Rozporządzeniem Komisji UE nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r., uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (GBER), w myśl którego pomoc operacyjna na propagowanie wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w instalacjach działających na małą skalę nie wymaga stosowania procedury przetargowej (art. 43 GBER).
4. Projekt w sposób znaczący zmienia kształt systemu aukcyjnego (art. 1 pkt 16 - 29). Zmiany te są odzwierciedleniem oczekiwań branży i niejasności wynikających z aktualnego sformułowania „technologicznie neutralnych" koszyków aukcyjnych. Propozycje przyczynią się do jednoznacznego wyjaśnienia sytuacji wytwórców energii elektrycznej, a w szczególności tych produkujących energię w elektrowniach wodnych, w zakresie zasadności udziału w aukcji w odpowiednim koszyku aukcyjnym. Korzystne przepisy w zakresie wymaganego zabezpieczenia ofert zakładają wzrost wartości wymaganego zabezpieczenia w stosunku do nowych i zmodernizowanych instalacji do 60 zł za 1 kW mocy zainstalowanej w danej instalacji. Wpłynie to pozytywnie na weryfikację projektów oraz poprawę wskaźnika realizacji instalacji, które uzyskały wsparcie w ramach systemu aukcyjnego. Dodatkowo, projekt uwzględnia katalog uwarunkowań, w których na korzyść wytwórcy zalicza się sytuacje, w których instalacja odnawialnego źródła energii pozostawała w gotowości do wytwarzania energii, jednak nastąpiło ograniczenie wytworzenia energii albo do jej wytworzenia nie doszło w następstwie okoliczności, na które wytwórca nie ma wpływu, znacznie zmniejszając ryzyko inwestycyjne w zakresie potencjalnych kar dotyczących niedotrzymania deklarowanego wolumenu produkcji energii elektrycznej. Jednakże niezrozumiałym jest wydzielenie jednego koszyka technologicznego dla farm wiatrowych na lądzie oraz dla instalacji fotowoltaicznych. Technologie te są czołowymi i najtańszymi technologiami odnawialnych źródeł energii w Europie i na świecie. Odpowiedni miks technologiczny tych technologii może doprowadzić do stabilizacji systemu elektroenergetycznego. Konkurencja tych dwóch technologii w jednym koszyku wydaje się niewłaściwym rozwiązaniem, które może w konsekwencji doprowadzić do znacznego wzrostu bezpośrednich i pośrednich kosztów wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych.
5. Propozycja dotycząca publikacji harmonogramu aukcji, który określa maksymalną ilość i wartość energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii planowaną do sprzedaży w drodze aukcji, w trzech kolejnych latach kalendarzowych, podlegającego dodatkowo konsultacjom publicznym, jest naszym zdaniem krokiem we właściwym kierunku, ale wymaga doprecyzowania. Bodźcem inwestycyjnym dla rozwoju projektów jest ilość i wartość energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii planowana do sprzedaży w drodze aukcji w danym koszyku technologicznym.
6. Proponowane w art. 2 zmiany do ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych rozwiązują niektóre problemy branży energetyki wiatrowej w zakresie definicji elektrowni wiatrowej, a w konsekwencji sposobu naliczania podatku od nieruchomości, który w świetle obowiązujących przepisów przyczynił się do pogorszenia sytuacji wielu inwestorów. Dodatkowo, dzięki uchyleniu zapisu o trzyletnim terminie uzyskania pozwolenia na użytkowanie, przepisy te powinny pozwolić instalacjom, które już otrzymały pozwolenia na budowę przystąpić z mniejszym ryzykiem do aukcji. Jednakże należy mieć na uwadze, iż zgodnie art. 7 ust. 2a ustawy - Prawo Energetyczne zmienionym na mocy ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii nie może być dłuższy niż 48 miesięcy. Przy czym termin ten w umowach o przyłączenie zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. 4 maja 2015 r., na podstawie których nie zrealizowano przyłączenia do sieci do dnia wejścia w życie ww. ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii, tj. 1 lipca 2016 r., należało dostosować do wymagań określonych w art. 7 ust. 2a ustawy - Prawo energetyczne. Jednocześnie w odniesieniu do ww. umów przyłączeniowych termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii nie mógł być dłuższy niż 48 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy o OZE, tj. 4 maja 2015 r. Natomiast niedostarczenie po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej we wskazanym w umowie o przyłączenie terminie może stanowić podstawę do wypowiedzenia tejże umowy, Tym samym należy wskazać, iż proponowana zmiana ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych nie jest wystarczająca dla stabilizacji rynku w zakresie znacznej większości projektów kwalifikujących się do uczestnictwa w aukcji, bowiem przewidywany dla nich wolumen w aukcji w 2017 r., o ile aukcja w danym koszyku zostanie zorganizowana, niesie ze sobą poważne ryzyko tzw. underbiddingu z powodu możliwej utraty istotnego prawa projektowego, czym jest umowa o przyłączenie do sieci.
