Rada Ministrów przyjęła Projekt założeń do projektu ustawy o prawach konsumentów

2013-07-31

24.06.2013 roku Rada Ministrów przyjęła projekt założeń do projektu ustawy  o prawach konsumentów i zmianie ustawy - Kodeks Cywilny oraz innych ustaw (projekt). Ustawa będzie implementacją dyrektywy 2011/83 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów[i] (dyrektywa). Państwa członkowskie zobowiązane są do przyjęcia przepisów wdrażających dyrektywę do porządków krajowych do 13 grudnia 2013r.

11 stycznia 2013 roku Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło pierwotną wersję założeń do projektu ustawy. Został on poddany konsultacjom społecznym, w których czynny udział brała, między innymi, Konfederacja Lewiatan. 12 kwietnia 2013 roku przedstawiono kolejną wersję założeń, uwzględniającą postulaty podniesione podczas konsultacji.

Niestety, Ministerstwo Sprawiedliwości pominęło kilka istotnych kwestii, które zostały podniesione przez przedsiębiorców.

Nie uwzględniono propozycji Konfederacji Lewiatan dotyczącej art. 3 ust. dyrektywy. Zezwala on państwom członkowskim na wyłączenie zastosowania dyrektywy do umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, w których wysokość płatności, której ma dokonać konsument nie przekracza 50 Euro. Wymieniona kwota jest wartością maksymalną, a państwa członkowskie zostały uprawnione do oznaczenia swojego własnego pułapu, w kwocie nie wyższej od podanej. W pierwotnym projekcie, ustawodawca krajowy, zaproponował kwotę 10 Euro. Zdaniem Konfederacji Lewiatan jest to bardzo niski pułap. Dla porównania, warto wskazać, że przepisów jeszcze przed przyjęciem dyrektywy, w wielu  krajach członkowskich obowiązywały zdecydowanie wyższe wartości transakcji minimalnych. Przykładami takich krajów są między innymi: Bułgaria (61 Euro), Portugalia (60 Euro), a nawet Litwa (58 Euro). Zbliżone wartości, do tych zaproponowanych przez krajowego ustawodawcę, posiadały tylko Słowenia (12 Euro) i Estonia (15 Euro), jednakże granica ta była już kilka lat temu ustanowiona na wyższym poziomie.

Konfederacja Lewiatan wnosiła o podniesienie wysokości płatności do 50 Euro. Postulowała także o jasne wskazanie, że chodzi tu nie o wartość całej umowy, ale o cenę pojedynczych towarów lub usług (z możliwością wyłączenia tej zasady - gdy przedmioty umowy są ze sobą powiązane). Ustawodawca zdecydował, jednak, o utrzymaniu pułapu 10 Euro, liczonego od kwoty całej transakcji.

Ministerstwo Sprawiedliwości nie odniosło się do uwag Konfederacji Lewiatan dotyczących prawidłowego implementowania art. 14 ust. 2. Zgodnie z tym artykułem, konsument odpowiada za wszelkie zmniejszenie wartości towarów wynikające z obchodzenia się z towarami w sposób inny niż konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania towarów. Lewiatan zauważył potrzebę uściślenia tego zagadnienia, poprzez nawiązanie do motywu 47 preambuły, gdzie wskazano, że konsument będzie musiał „obchodzić się z towarami i sprawdzać je tylko w taki sam sposób, w jaki mógłby to zrobić w sklepie". Lewiatan wskazał, że korzystanie z rzeczy w większym zakresie powinno wyłączać możliwość odstąpienia od umowy.

Potwierdzanie umów zawieranych przez telefon

Ministerstwo Sprawiedliwości nie uwzględniło również uwag Konfederacji Lewiatan, dotyczących implementacji art. 8 ust.6 dyrektywy. W przypadku umów zawieranych przez telefon art. 8 ust. 6 dyrektywy zezwala państwom członkowskim na nałożenie na przedsiębiorców obowiązku potwierdzenia oferty złożonej konsumentowi, którą ten będzie związany dopiero z chwilą podpisania oferty lub przesłania pisemnej zgody. Lewiatan zauważył, że nie ma konieczności formułowania takiego wymogu, ponieważ ust. 7 tego przepisu zobowiązuje przedsiębiorcę do potwierdzenia zawarcia umowy „najpóźniej w chwili dostarczenia towarów lub przed rozpoczęciem świadczenia usług".

Na marginesie warto zaznaczyć, że Ministerstwo Sprawiedliwości wzięło pod uwagę zdanie organizacji konsumenckich i postanowiło wykorzystać możliwość, jaką oferuje art. 5 ust. 4 dyrektywy. Zgodnie z nim, państwa członkowskie mogą przyjąć lub utrzymać w mocy dodatkowe wymogi w zakresie informacji przed zawarciem umowy w przypadku umów innych niż umowy zawierane na odległość lub umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa. Ministerstwo Sprawiedliwości zakłada wprowadzenie w tym miejscu przepisu, odpowiadającego przepisowi art. 3 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Zakres przedmiotowych informacji określa ust. 1 tego artykułu. Zgodnie z założeniami, sprzedawca dokonujący sprzedaży w Rzeczypospolitej Polskiej, będzie musiał udzielić kupującemu jasnych, zrozumiałych i niewprowadzających w błąd informacji, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego, a w szczególności: nazwę towaru, określenie producenta lub importera, znak zgodności wymagany przez odrębne przepisy, informacje o dopuszczeniu do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej oraz, stosownie do rodzaju towaru, określenie jego energochłonności, a także inne dane wskazane w odrębnych przepisach.

Poza przedstawionymi wyżej postulatami i propozycjami zmian w projekcie założeń, Konfederacja Lewiatan przedstawiła szereg innych uwag. Zostały one ujęte w stanowisku z dnia 22 lutego 2013 roku, przesłanym w odpowiedzi na konsultacje Ministerstwa Sprawiedliwości.

[i] Dyrektywa 2011/83 z dnia 25 października 2011 r.  w sprawie praw konsumentów, zmieniającą dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.