Jednorazowy dodatek pieniężny dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne - stanowisko
2015-10-06
W nawiązaniu do pisma z dnia 15 września 2015 roku, otrzymanego w dniu 18 września 2015 r., znak: DUS.5000.15.2015EW.PW, dotyczącego projektu ustawy o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r., przekazaliśmy stanowisko Konfederacji Lewiatan do konsultowanego projektu.
Konfederacja Lewiatan jest przeciwna wprowadzaniu ustawą dodatkowego jednorazowego zasiłku w formie przedstawionej w projekcie. Postulujemy, aby utrzymać zasady wzrostu wysokości emerytur i rent na takiej zasadzie jak w obowiązujących na dzień dzisiejszy przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. na poziomie inflacji w gospodarstwach emeryckich i 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzednim. Wprowadzenie dodatku do tych świadczeń stanowi wyłom od zapisanej w ustawie zasady, iż wartość świadczeń jest podnoszona wyłącznie w celu zachowania ich wartości nabywczej. Wprowadzenie jednorazowego dodatku doprowadzi do sytuacji, w której świadczenia osób otrzymujących świadczenia poniżej 2000 zł miesięcznie wzrosną w ujęciu rocznym o większą kwotę niż wynikałoby to z mechanizmu służącego zachowaniu ich wartości nabywczej (od 350 zł do 100 zł więcej). W ocenie Konfederacji Lewiatan, biorąc pod uwagę fakt, iż system emerytalno-rentowy w Polsce jest deficytowy, państwa polskiego nie stać na wypłatę szczególnych dodatków, co w istocie oznaczać będzie podniesienie wartości świadczeń ponad limity określone w obowiązującej ustawie. Koszt wprowadzenia jednorazowego wydatku w roku 2016 został oszacowany na 1,4 mld złotych. Należy jednak przede wszystkim zwrócić uwagę na to, że istotniejsze od wysokości wydatków na dodatek w przyszłym roku, jest to, że jednorazowym dodatkiem, tworzy się wyłom w systemie, który może skutkować większymi kosztami dla systemu w przyszłych latach. W ocenie Konfederacji Lewiatan rolą ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego jest dbałość o stabilność systemu ubezpieczeń społecznych. W tym kontekście nie powinien on proponować rozwiązań, które mogą tej stabilności zagrażać.
W konsultowanym projekcie ustawy założono, że jednorazowy dodatek będzie przyznany osobom otrzymującym emerytury, rencisty, świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w wysokości poniżej 2000 zł. Pomimo powołania się na wyniki badania sytuacji materialnej gospodarstw domowych, nie wyjaśniono dlaczego akurat tej grupie przyznano jednorazowy dodatek. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z uzasadnieniem ustawy dodatek otrzyma aż 6,5 mln osób, 60% emerytów i rencistów z FUS, 100% otrzymujących zasiłki i świadczenia przedemerytalne, 100% emerytów i rencistów KRUS.
Trudno zatem zgodzić się z argumentem, że jest to świadczenie przyznane najbardziej potrzebującym. Tym bardziej, że próg przyznawania środków został ustalony kilkakrotnie wyżej niż progi otrzymania pomocy określone np. dla świadczeń z pomocy społecznej - dla osoby samotnie gospodarującej kryterium dochodowe wynosi 634 zł, a dla świadczeń rodzinnych 574,00 zł na osobę w rodzinie.
Należy zatem zwrócić uwagę, że świadczenia te nie trafią wyłącznie do osób najbardziej potrzebujących, czyli proponowana regulacja nie spełnia zasady gospodarności w dysponowaniu finansami publicznymi.
