Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci szerokopasmowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 323 - UROBEK V7_1350-2.PPN)
2016-04-19
Konieczność stworzenia przyjaznego otoczenia prawnego oraz związanego z nim procesu usuwania „barier inwestycyjnych" dla inwestycji szerokopasmowych jest od wielu lat identyfikowana na szczeblu rządowym, jako jeden z kluczowych czynników decydujących o tym, że Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w UE, jeśli chodzi o rozwój sieci szerokopasmowych - szczególnie stacjonarnych.
Przedstawiając opinię do procedowanego projektu należy podkreślić, że celem nowelizacji jest:
o usunięcie barier inwestycyjnych, zidentyfikowanych i przyjętych w ramach „Memorandum szerokopasmowego", a także
o implementacja do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej.
Przede wszystkim, proponowane przepisy mają zmniejszyć obciążenia na etapie przygotowania inwestycji i przyspieszyć budowę sieci telekomunikacyjnych, co jest niezbędne, aby Polska zbliżyła się do europejskich liderów w zakresie dostępności i jakości szerokopasmowego dostępu do Internetu, a polscy operatorzy telekomunikacyjni byli w stanie zbudować i utrzymać nowoczesne sieci na obszarze całego kraju - także na obszarach wiejskich i małych miejscowości.
Mimo, że eliminacja obszarów pozbawionych dostępu do szybkiego Internetu, jest jednym z kluczowych dla rozwoju kraju zagadnień, dotychczasowe prace nie przynosiły wystarczających efektów.
Przedstawiony zakres nowelizacji nie odnosi się do wielu z identyfikowanych realnych blokerów rozwoju nowoczesnych sieci (w szczególności związanych z budową mobilnych sieci szerokopasmowych nowej generacji), co będzie mieć negatywny wpływ na dostęp do szerokopasmowego dostępu do Internetu przez mieszkańców obszarów tzw. „białych plam". Ponadto, w większości rozwiązania przewidziane w dyrektywie funkcjonują już w obrocie prawnym, dlatego nie należy się spodziewać, że nowe regulacje w sposób istotny wyzwolą potencjał inwestycyjny polskiego sektora telekomunikacyjnego.
Biorąc powyższe pod uwagę zachęcamy do podjęcia dyskusji na temat faktycznej efektywności wprowadzanych regulacji oraz możliwych do wystąpienia i przewidywanych już w stanowiskach przedkładanych przez sektor telekomunikacyjny problemów praktycznych. Taki „audyt przepisów" pozwoliłby jeszcze wypracować rozwiązania najbardziej optymalne, tak, aby maksymalnie wykorzystać szanse, jakie daje aktualna nowelizacja.
Analizując tę kwestię, trzeba mieć na uwadze, że wśród zidentyfikowanych 5 filarów „silnej polskiej gospodarki" przynajmniej 3 (reindustrializacja, rozwój innowacyjnych firm, rozwój społeczny i regionalny) są silnie i bezpośrednio warunkowane dostępnością szybkich łączy, nie tylko w dużych miastach, ale w całym kraju. Telekomunikacja, jako tzw. technologia ogólnego przeznaczania jest, bowiem jednym z podstawowych narzędzi nowoczesnej gospodarki, bez którego, m.in. z prozaicznego powodu braku szybkiej łączności nie rozwiną się innowacyjne firmy (także start-upy) w małych polskich miejscowościach.
Wśród uwag szczegółowych do projektu ustawy należy wymienić przede wszystkim:
1. Uwzględnienie uwag przedstawianych przez Konfederację Lewiatan zarówno na etapie prac rządowych jak i parlamentarnych, które zostały uznane za niezasadne bez możliwości przeprowadzenia uszczegółowionej dyskusji merytorycznej lub bez przedstawienia jakiegokolwiek odniesienia do nich.
W tym zakresie wszystkie dotychczasowe uwagi pozostają aktualne.
2. Dalsze upraszczanie i skracanie czasu trwania procedur niezbędnych do podjęcia i prowadzenia inwestycji w rozbudowę szybkich sieci szerokopasmowych.
3. Dostosowanie stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg zarządzanych przez samorządy, do stawek pobieranych przez GDDKiA, co było już przedmiotem projektu założeń ustawy, a także było przedmiotem jednego z projektów poselskich w Sejmie poprzedniej kadencji. W obu z tych przypadków trafnie zdiagnozowano zasadność i celowość wprowadzenia takich zmian. Pełne merytoryczne uzasadnienie dla takiego działania stanowi również materiał przekazany przez Ministra Cyfryzacji do Komisji Cyfryzacji i Nowych Technologii pt. Informacja Ministra Cyfryzacji o wysokości opłat za zajęcie pasa drogowego dla inwestycji telekomunikacyjnych i ich wpływie na utrzymanie regionalnych sieci szerokopasmowych realizowanych przez samorządy województw, który zostanie rozpatrzony w dniu 28 kwietnia br. Bardzo trafnie zdiagnozowano w nim podstawowe problemy, wskazując m.in., że:
· Samorządy przy uchwalaniu wysokości stawek powinny uwzględniać kategorię drogi. Należałoby więc przyjąć, że stawki za umieszczenie infrastruktury w pasie dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych powinny być niższe, niż dla dróg krajowych i autostrad. Niestety, JST w praktyce pomijają tę dyspozycję artykułu 40 ust. 9 ustawy o drogach publicznych. Rzeczywisty brak stosowania tego czynnika przez jednostki samorządu terytorialnego zarządzającego drogami należącymi do tylko jednej kategorii, ograniczył realizację planów prawodawcy. Ministerstwo Cyfryzacji stoi na stanowisku, że za drogi samorządowe, w tym gruntowe, nie powinna być pobierana opłata nawet 10-krotnie wyższa, niż za drogi najwyższej kategorii, czyli krajowe.
· Wskazany powyżej problem dotyka wszystkie sieci szerokopasmowe, w tym wybudowane w ramach perspektywy finansowej na lata 2007-2013 oraz planowane w ramach perspektywy 2014-2020.
· Dodatkowo, samorządy mogą podnosić stawki opłat za zajęcie pasa drogowego po przyznaniu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu dotacji i podpisaniu umowy o dofinansowanie, co może skutkować wycofaniem się przedsiębiorcy z realizacji projektu.
· Tym samym, dodatkowe opłaty mogą wynieść łącznie nawet 80 zł miesięcznie na jednego abonenta przy akceptowalnym przez niego poziomie opłaty za internet w wysokości 50 zł. Należy także wskazać, że 39% obywateli naszego kraju żyje na obszarach, gdzie gęstość zaludnienia jest niższa niż 100 osób na km². W takich warunkach prywatne inwestycje telekomunikacyjne są często nieopłacalne. W zależności od obszaru koszt podłączenia jednego gospodarstwa domowego może wynosić poniżej 1 000 zł, a na innych nawet ponad 10 000 zł.
· W tym miejscu należy stanowczo podkreślić, że mimo trudnej sytuacji finansowej samorządów, windowanie stawek za zajęcie pasa drogowego grozi istotnym ograniczeniem skali inwestycji w infrastrukturę techniczną, w tym telekomunikacyjną, bez których rozwój regionów nie będzie możliwy.
· W związku z powyższym inwestycje w infrastrukturę telekomunikacyjną powinny być traktowane tak samo przez samorządy, jak budowa wodociągów i kanalizacji, dla których przyjmowane są preferencyjne stawki za zajęcie pasa drogowego pod te urządzenia (poniżej 20zł/m²/rok).
4. Konieczność urealnienia terminów rozpatrywania spraw przez Prezesa UKE poprzez zagrożenie przekroczenia ustalonych terminów karą finansową na wzór rozwiązań stosowanych w specustawach oraz z przypadku pozwolenia na budowę czy zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.
5. Konieczność przeredagowania przepisu przejściowego w art. 14, w zakresie kosztów przełożenia infrastruktury spowodowanego inwestycją drogową tak, aby nie wpływał na istniejące prawa i obowiązki inwestorów, w szczególności poprzez wskazanie, że w zakresie infrastruktury umieszczonej w pasie drogi na podstawie zezwolenia wydanego przed wejściem w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe (bez wskazywania art. 39 ust. 5 ustawy o drogach publicznych).
6. Konieczność doprecyzowania zasad dostępu do budynków w celu realizacji nowoczesnych sieci przewodowych, w szczególności poprzez:
a. Ograniczenie możliwości uzależniania udzielenia dostępu do budynku od spełnienia świadczeń dodatkowych poprzez dodanie przepisu, wprost uniemożliwiającego takie działania.
b. Usunięcie w art. 30 ust. 1 pkt 1 zwrotu:, „jeżeli powielenie takiej infrastruktury byłoby ekonomicznie nieopłacalne lub technicznie niemożliwe.", który w praktyce budzi istotne wątpliwości interpretacyjne oraz jest zbędną formalnością w przypadku udzielania dostępu do instalacji budynkowej, która została zrealizowana w celu jej dalszego udostępniania.
c. W art. 30 należy usunąć projektowany ust. 1d, który jest zbędną formalizacją postępowania w zakresie dostępu do budynku, a w praktyce spowoduje znaczne utrudnienia w stosowaniu przepisu. W praktyce bowiem, należy się spodziewać, że postępowania odszkodowawcze będą wszczynane w każdym przypadku, w którym dostęp został przyznany w wyniku decyzji Prezesa UKE. Przepis ten nie był przedmiotem konsultacji społecznych.
d. Doprecyzowanie art. 31 ust. 1 w zakresie umożliwienia realizacji instalacji w budynku na żądanie użytkownika, poprzez wskazanie, że nie można zabraniać, w przypadku wniosku użytkownika końcowego instalacji, utrzymania lub wymiany przyłącza telekomunikacyjnego lub instalacji telekomunikacyjnej. Aktualny przepis ogranicza się do nieprecyzyjnego pojęcia „zewnętrznej instalacji telekomunikacyjnej".
7. Doprecyzowanie nowelizowanych przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego
a. W art. 28b ust. 6 należy wykreślić zwrot: „albo w przypadku braku technicznych możliwości sporządzenia tej kopii, informację o miejscu i terminie zapoznania się z planem sytuacyjnym.". Brak precyzyjnego określenia zakresu pojęciowego sformułowania "brak technicznych możliwości sporządzenia kopii", może powodować rozbieżne interpretacje zakresu tego zwrotu przez różne starostwa, w szczególności zmuszając gestorów sieci do osobistego stawiennictwa, w siedzibie urzędu prowadzącego koordynację, niejednokrotnie znacznie oddalonego od siedziby przedsiębiorstwa. Jednocześnie pokreślić należy, że elektroniczny format przekazywania dokumentacji powinien być standardem na obecnym etapie cyfryzacji administracji, szczególnie uwzględniając cele Państwa w tym zakresie.
b. W art. 28e ust. 3 proponujemy przedłużenie terminu do 120 dni, co zapewni odpowiednią elastyczność zarówno dla podmiotu zobowiązanego do zaopiniowania inicjalnej bazy danych, jak i dla starosty decydującego ostatecznie o przedłużeniu terminu,
8. Ujednolicenie zasad dostępu do sieci szerokopasmowych finansowanych lub współfinansowanych ze środków publicznych poprzez odpowiednią zmianę art. 27 megaustawy, w wyniku, której obowiązek udzielania dostępu ciążyłby na wszystkich podmiotach, które do budowy swoich sieci wykorzystały środki publiczne (w tym UE), niezależnie od podstawy ich przyznania (regionalna pomoc inwestycyjna, notyfikacja indywidualna, rozporządzenie wielosektorowe).
9. Doprecyzowaniu projektowanych zapisów, tak by eliminować wątpliwości interpretacyjne powstające w toku szczegółowej wykładni przepisów.
Konfederacja Lewiatan, 19 kwietnia 2016 r.
KL/169/68/AK/2016
