Praktyczna nauka zawodu - uwagi do projektu rozporządzenia

Rozwój rynku pracy i konkurencyjności naszej gospodarki bezpośrednio związany jest z kwestią podnoszenia kwalifikacji pracowników. Niezwykle ważną kwestią w perspektywie stabilnego i długoterminowego rozwoju jest kształcenie zawodowe budowane w ramach  dualnego systemu kształcenia, z wykorzystaniem środków i doświadczeń pracodawców. Rozwój szkolnictwa zawodowego w tej formule służy rozwojowi kapitału ludzkiego i zapewnia młodym właściwe warunki do podwyższania kwalifikacji ogólnych i zawodowych oraz  przekwalifikowania.

Odnośnie projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji, chcemy zwrócić uwagę na następujące elementy:

1.       w § 8.1 projektu nie przewiduje się wyraźnego podziału w zakresie roli i kompetencji szkoły, opiekuna, praktyki i pracodawcy. Wprowadzanie takiej regulacji mogłoby rozwiać szereg pojawiających się wątpliwości.

2.       zasadne wydaje się być wprowadzenie mechanizmów pozwalających na finansowanie uprawnień pedagogicznych dla pracodawców np. w formie dotacji celowej na realizację kursów nadających uprawnienia pedagogiczne. Brak uprawnień pedagogicznych uniemożliwia kształcenie młodzieży przez pracodawców, blokuje system kształcenia dualnego.

3.       w proponowanym rozporządzeniu brak wyraźnego rozróżnienia zapisów odnoszących się do szkoły branżowej I stopnia i zajęć praktycznych oraz praktyk zawodowych w technikum.

4.       zasadne wydaje się wprowadzenie rozwiązań umożliwiających realizację praktyk zawodowych również w okresie ferii zimowych z uwagi na chociażby zimowy sezon w turystyce i zawód np. technik obsługi ruchu turystycznego (§ 4 pkt 5).

Niezależnie od prac nad projektem rozporządzenia, pragniemy zwrócić uwagę na problemy jakie napotykają firmy realizujące programy kształcenia zawodowego dla całych klas, które przygotowują pracowników dla firm działających w całym regionie. Pracodawcy napotykają problemy przy refundowaniu ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom oraz składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanych wynagrodzeń.

Brak refundacji wynagrodzeń wynika wyłącznie z faktu zawarcia z pracownikami młodocianymi umówi o pracę na czas określony, czyli na okres prowadzenia przygotowania zawodowego w miejscu pracy, a nie umów na czas nieokreślony. Wymóg ten pojawia się w przepisach wykonawczych, tj. rozporządzaniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014 w sprawie refundowania ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom.  

Regulacje kodeksu pracy i wydane na ich podstawie rozporządzenie dopuszczają zatrudnianie młodocianych w celu przygotowania zawodowego również na postawie umowy o pracę na czas określony. Jeżeli dualny system kształcenia branżowego miałby zacząć efektywnie funkcjonować w większej skali, koniczne jest dopuszczenie możliwości refundacji wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony  w celu przygotowania zawodowego. Bez tego wiele firm nie podejmuje trudu organizacji przygotowania zawodowego młodocianych w miejscu pracy, a te które się tego podejmują ograniczają działalność wyłącznie do swoich własnych potrzeb zatrudnieniowych, nie uwzględniając zapotrzebowania na pracowników w regionie i branży.