Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - uwagi

2017-07-27

Uwagi do projektów rozporządzeń do przyjętej w dniu 20 lipca 2017 r. ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw.

I. projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

• § 3 ust.  7. W oświadczeniu, o którym mowa w ust. 6, podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamieszcza informację o adresie zamieszkania cudzoziemca w okresie jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
  Wymaga wyjaśnienia dlaczego w rozporządzeniu pojawia się „adres zamieszkania" skoro w ustawie jest mowa o „adresie zakwaterowania". Powstaje również pytanie o skutki zmiany adresu zamieszkania w trackie wykonywania pracy na terytorium RP.
• § 5 ust. 2 - reguluje kwestie  wzoru oświadczenia podmiotu działającego jako agencja pracy tymczasowej o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w charakterze pracownika tymczasowego.
  Wskazane wydaje się doprecyzowanie w rozporządzeniu czy pozostanie możliwość elektronicznej rejestracji oświadczeń.
• § 7 ust. 1 pkt 12 -  podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, składając wniosek o wydanie zezwolenia na pracę, przedstawia dokument sporządzony przez pracodawcę użytkownika, potwierdzający uzgodnienie w zakresie skierowania cudzoziemca przez agencję pracy tymczasowej - w przypadku gdy podmiotem powierzającym pracę jest ta agencja.

Zwracamy uwagę, iż wbrew wyraźnemu brzmieniu przepisu niektóre urzędy wojewódzkie wymagają dostarczenia umowy zawartej pomiędzy pracodawcą użytkownikiem a agencją. Żądanie dostarczenia umowy jest nieuzasadnione i nieproporcjonalne w stosunku do celów, jakim ma służyć dokument sporządzony przez pracodawcę użytkownika. Kwestia ta wymaga jednoocznego rozstrzygnięcia i zmiany praktyki urzędów wojewódzkich, która wydłuża i utrudnia otrzymanie zezwolenia.

• § 7 ust. 1 pkt 14 - dokumenty potwierdzające spełnienie przez cudzoziemca wymagań podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, określonych w informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w przypadku wniosku o zezwolenie typu A - jeżeli informacja starosty była wymagana.
  W naszej opinii brakuje precyzyjnego określenia jakie to mają być dokumenty. Wskazane jest doprecyzowanie, nawet przykładowo, o jakich dokumentach jest mowa w przepisie.  
• § 7 ust. 3 pkt 2 - Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, składając oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w celu wpisu do ewidencji oświadczeń, przedstawia:
  2) kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek, a w przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania - kopię innego ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość. W przypadku, gdy cudzoziemiec nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca.

Uważamy, że niecelowe jest, aby "przedstawiać" kopię wszystkich wypełnionych stron paszportu cudzoziemca. Wątpliwości budzi celowość określonego w pkt 2) obowiązku, w sytuacji, gdy zgodnie z przepisem ustępu 10 w tym samym paragrafie nie zostawiamy kopii dokumentu w urzędzie jako załącznika. Celowym zatem jest nadanie następującego brzmienia omawianemu  punktowi: 2) kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca.

W takiej sytuacji można zaproponować zmianę ustępu 10 i pozostawianie kopii jednej strony paszportu w urzędzie. 

• załącznik nr 11 pkt 4.3 - w naszej opinii pkt 4.3 numer wpisu podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia powinien zostać wykreślony ponieważ pkt 4 obejmuje informacje  dotyczące podmiotu będącego pracodawcą użytkownikiem;
• załącznik 11 pkt 6.2 - wydaje się, iż w podpunktach brakuje  informacji o ruchu bezwizowym jak to ma miejsce w obecnych regulacjach czyli podpunkt d);
• załącznik 12 - pod pkt 1.6 jest oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w charakterze pracownika tymczasowego podczas gdy załącznik dotyczy powierzania pracy przez inne podmioty niż  agencje pracy tymczasowej.

Ponadto warto rozważyć opracowanie wzoru informacji pracodawcy o rozpoczęciu pracy przez cudzoziemca na podstawie zarejestrowanego oświadczenia lub jej niepodjęciu (wymóg art. 88z ust. 13). Warto taki wzór również wprowadzić co przyśpieszy pracę urzędu.  Przy braku wzoru urząd będzie otrzymywał od każdego pracodawcy informacje o różnej treści i inaczej sporządzone co utrudni i spowolni pracę urzędu.

 

II.  projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej  zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydania zezwoleń na pracę cudzoziemca

Proponujemy dodanie w §3 rozporządzenia nowego punktu 4) dotyczącego cudzoziemca wykonującego pracę kierowcy samochodów ciężarowych oraz cudzoziemca wykonującego pracę  kierowcy ciągników siodłowych.

Uzasadnienie:

Transport drogowy jest jedną z ważniejszych branż w sektorze usług. W ubiegłym roku z tytułu handlu usługami z zagranicą polskie firmy osiągnęły przychód 50 mld zł. Bezpośredni udział sektora transportu i gospodarki magazynowej w PKB wzrósł w latach 2004-2014 z 5,4% do 6,5%. Dynamiczny wzrost znaczenia sektora dla gospodarki został osiągnięty w głównej mierze dzięki bardzo szybkiej ekspansji polskich przedsiębiorców zajmujących się drogowym przewozem rzeczy na rynki europejskie oraz wzrostowi tempa wymiany handlowej pomiędzy Polską i innymi krajami Unii Europejskiej. 

Branża napotyka jednak na poważną barierę rozwojową - brak kierowców. Według raportu PwC „Rynek pracy kierowców w Polsce" obecnie niedobór ten wynosi ok. 100 000 osób i będzie się pogłębiał w kolejnych latach.

Ze względu na znaczenie gospodarcze transportu zatrzymanie rozwoju tej branży spowodowane niedoborem kierowców będzie także miało negatywny wpływ na bilans płatniczy Polski, zarówno przyczyniając się bezpośrednio do pogorszenia bilansu usług, jak i ograniczając możliwości eksportu towarów przez krajowe firmy. Utrzymanie lub powiększanie się skali niedoboru kierowców może grozić także poważnymi zaburzeniami w logistyce, handlu, budownictwie oraz w wybranych branżach przemysłowych, które są szczególnie uzależnione od sprawnego działania transportu drogowego. Branża towarowego transportu drogowego ma także istotne znaczenie dla kondycji polskich przedsiębiorców leasingowych stanowiących istotny element sektora finansowego.

Jedną z metod radzenia sobie przedsiębiorców z deficytem kadrowym jest zatrudnianie cudzoziemców. W ostatnich latach znacząco wzrosła liczba obcokrajowców pracujących dla polskich firm transportowych. Tylko w 2016 r. liczba ukraińskich i białoruskich kierowców podwoiła się w stosunku roku poprzedniego. Liczba zatrudnionych kierowców - cudzoziemców w ubiegłym roku przekroczyła 20 000 osób. 

Problemem zarówno dla przedsiębiorców, jak i cudzoziemców zainteresowanych pracą w Polsce, jest złożoność i długotrwałość procedur administracyjnych, koniecznych do zalegalizowania pobytu i pracy kierowcy na terenie Polski. Poza dokumentami związanymi z legalizacją zatrudnienia i pobytu, kierowcy muszą jeszcze ubiegać się o dodatkowe dokumenty poświadczające ich kwalifikacje zawodowe (świadectwo kierowcy wydawane na podstawie przepisów wspólnotowych). Zniwelowanie chociaż jednego obowiązku dokumentacyjnego, przy ewidentnym deficycie chętnych do pracy w zawodzie, będzie z korzyścią nie tylko dla przedsiębiorców, ale również urzędów.

Niezależnie od powyższego pragnę  podkreślić, iż Konfederacja Lewiatan liczy na skorzystanie przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z przyznanego mu nową ustawą uprawnienia do  określenia, w drodze rozporządzenia, zawodów, w których cudzoziemcy będący obywatelami państw innych, niż 6 państw wskazanych dla systemu „oświadczeniowego" i pracy sezonowej, będą mogli wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy (art. 90 ust. 11).

Obecnie wszystkie sektory gospodarki przewidują dalszy wzrost zatrudnienia. Jednocześnie w większości sektorów za coraz większą, poważniejszą barierę w rozwoju, wskazuje się niedobór pracowników. Obecnie koniunktura gospodarcza jest oceniania przez przedsiębiorców pozytywnie, ale gotowość do podjęcia inwestycji wstrzymuje w wielu przypadkach brak pewności pozyskania pracowników. Jednym z kluczowych elementów w tej sytuacji jest usprawnienie i przyśpieszenie procedur zatrudniania cudzoziemców na terytorium RP.