W zamówieniach publicznych konieczne zmiany

2013-11-07

Poselski projekt nowelizacji Prawa zamówień publicznych został bardzo dobrze oceniony w ramach konsultacji społecznych i uzyskał pozytywną opinię biura analiz Sejmu. Konfederacja Lewiatan uważa, że może poprawić sytuację na rynku zamówień publicznych.

Zaproponowane w nim zwiększenie obowiązków Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych i Rady Ministrów w zakresie upowszechniania przykładowych wzorów umów i innych dokumentów stosowanych w zamówieniach publicznych (w art.7, 154 i 156a ustawy Prawo zamówień publicznych) ma na celu upowszechnianie dobrych praktyk. Profesjonalizacja zespołów zajmujących się zamówieniami publicznymi w instytucjach publicznych przebiega zbyt wolno. UZP nie wdrożył programu tworzenia wzorców (opis przedmiotu zamówienia, kryteria oceny, warunki umowy, itp.) dla najbardziej typowych zamówień publicznych. Niepowodzenia przy budowie dróg czy niska jakość przetargów na odbiór i przetwarzanie odpadów pokazały jak bardzo potrzebne są takie wzorce.

Wprowadzenie w projekcie nowelizacji Prawa zamówień publicznych (w art.8) obowiązku ujawnienia informacji niezbędnych do oceny czy wykonawca spełnia warunki udziału w postępowaniu ma umożliwić wzajemną weryfikację wykonawców przez konkurentów. Jawność w procesie wyboru wykonawcy pozwala ograniczyć przypadki łamania zasad uczciwej konkurencji.

Doprecyzowanie (w art.24) przesłanek wykluczenia wykonawcy z rynku zamówień publicznych na 3 lata (szkoda nie mniejsza niż 10% wartości zamówienia, stwierdzona orzeczeniem sądowym, nie naprawiona w terminie wskazanym przez zamawiającego) ma z kolei ograniczyć możliwości szantażowania wykonawcy przez zamawiającego. UZP nie wykonał wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości uznającego, że obecne warunki wykluczenia są niezgodne z prawem europejskim.

W celu ograniczenia procederu handlu referencjami uzależnia się (w art.26) możliwość powołania się wykonawcy na doświadczenie i zasoby innej firmy od złożenia przez nią zobowiązania o oddaniu do dyspozycji wykonawcy niezbędnych zasobów na potrzeby zrealizowania zamówienia. Tolerowany handel referencjami prowadzi do obniżenia jakości i przynosi szkody zamawiającym, firmom systematycznie inwestującym w rozbudowę potencjału, społeczeństwu.
Zamawiający mają być upoważnieni (w art.29) do wprowadzenia wymogu, aby wykonawcy i podwykonawcy zatrudniali osoby wykonujące zamówienie na podstawie umowy o pracę, jeżeli takie wymaganie jest uzasadnione charakterem zamówienia, tzn. praca jest wykonywana w miejscu i w czasie wskazanym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem. Celem tej propozycji jest ograniczenie nieuczciwej konkurencji ze strony przedsiębiorców zatrudniających pracowników na podstawie umów cywilnych, które są tańsze, w sytuacjach, kiedy charakter pracy, wymaga zawarcia umowy o pracę. Obecnie instytucje publiczne tolerują łamanie prawa i przyczyniają się do zastępowania umów o pracę umowami cywilnymi.

Chodzi także o doprecyzowanie obowiązku (w art.90) sprawdzenia czy oferowana cena nie jest rażąco niska. Ciężar wykazania, że cena nie jest rażąco niska spoczywa na wykonawcy, który taką ofertę złożył, zarówno wobec zamawiającego, jak i wobec konkurentów, jeżeli dojdzie do postępowania odwoławczego przed krajowa Izbą Odwoławczą. Akceptowanie ofert z nierealistycznymi cenami psuje rynek zamówień publicznych i przynosi szkody społeczne.

Ważne jest również wzmocnienie (w art.91) obowiązku uwzględniania kosztów w całym okresie korzystania z przedmiotu zamówienia. Pomijanie kosztów eksploatacji prowadzi do zwiększenia wydatków publicznych w długim czasie i uniemożliwia wykorzystanie postępu technicznego w zamówieniach publicznych.
Istotne jest też wprowadzenie (w art.142) obowiązku uwzględniania w umowach zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy odpowiedniej zmiany wysokości wynagrodzenia w razie zmian: stawki podatku od towarów i usług, wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, wysokości składek na ubezpieczenia społeczne.

Konfederacja Lewiatan