Podsumowanie przebiegu prac legislacyjnych nad nową ustawą o prawach konsumenta

2014-06-18

Prace nad opracowaniem nowej ustawy o prawach konsumenta dobiegły końca. 17 czerwca nowa ustawa została podpisana przez Prezydenta. Ustawa wejdzie w życie dopiero za pół roku, jednak już dziś przedstawiamy przegląd najważniejszych zmian w ustawie, jakie zaszły w toku prac legislacyjnych.

Art. 2 pkt 4
- Definicja trwałego nośnika - w trakcie prac nad projektem udało się doprecyzować tę definicję. Dzięki zamianie pierwotnie użytego sformułowania „urządzenie" na „materiał lub narzędzie" za trwały nośnik będą mogły zostać uznane także nowoczesne systemy przechowywania danych (dane w chmurze, zasoby teleinformatyczne). Zdaniem Konfederacji Lewiatan, jest to bardzo ważna zmiana, gdyż w obecnym środowisku gospodarczym wielu przedsiębiorców, oferujących usługi masowe (energia, telekomunikacja, bankowość, ubezpieczenia etc.), dysponuje tzw. wirtualnymi biurami obsługi klientów, gdzie klienci posiadają własne konta, na których gromadzone są wszystkie podstawowe informacje o zakresie świadczonych dla nich usług.

Art. 8
- W artykule określającym obowiązki informacyjne przedsiębiorcy przy umowach innych niż umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, przesunięto, na korzyść przedsiębiorcy, moment, z którym należy wskazać informacje konsumentowi. Ustalono, że przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi informacje najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, a nie, jak w pierwotnej wersji - najpóźniej w chwili złożenia propozycji zawarcia umowy z konsumentem. Dzięki temu, przedsiębiorca - przy pierwszym kontakcie z klientem - będzie mógł skupić się na przedstawieniu mu kluczowych aspektów swojej oferty, bez potrzeby przekazywania szerokiego wachlarza informacji, których natłok mógłby zniechęcić konsumenta do zawarcia umowy.

Art. 10
- W artykule określono moment, w którym przedsiębiorca powinien uzyskać zgodę konsumenta na każdą dodatkową płatność wykraczającą poza uzgodnione wynagrodzenie
za główne obowiązki umowne przedsiębiorcy. Przyjęcie, że powinno to mieć miejsce najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, było niezwykle istotne z punktu widzenia przedsiębiorców. Dzięki temu, przedsiębiorcy, zapoznając się wcześniej dokładnie z oczekiwaniami konsumenta, będą mogli przedstawić im dokładne koszty związane z zawarciem umowy. Wyeliminuje to ryzyko pomyłek przy wskazywaniu kosztów na wcześniejszym, mniej zaawansowanym etapie negocjacji umowy.

Art. 11
- Doprecyzowano pojęcie „opłaty wyższej niż za zwykłe połączenie telefoniczne". Ustalono, że opłata dla konsumenta za połączenie z numerem przedsiębiorcy, przeznaczonym do kontaktu w sprawie zawartej umowy nie może być wyższa niż opłata za zwykłe połączenie telefoniczne - zgodnie z pakietem taryfowym dostawcy usług, z którego korzysta konsument. Takie rozwiązanie pozwoli na uniknięcie problemów interpretacyjnych i nadużyć zarówno po stronie przedsiębiorców, jak i konsumentów.

Art. 12
- W artykule określającym obowiązki informacyjne przedsiębiorcy, przy umowach zawieranych na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa, dokonano takiej samej zmiany w brzmieniu przepisów, określających moment przekazania konsumentowi wymaganych ustawą informacji, jak w art. 8. Korzyści płynące z takiego rozwiązania będą pokrywały się z tymi, które przedstawiono odnośnie do art. 8.

- Omawiany artykuł wprowadzał też, między innymi, obowiązek wskazania konsumentowi numeru telefonu do kontaktu z przedsiębiorcą. Zdaniem Konfederacji Lewiatan była to niewymuszona dyrektywą, nadmierna ingerencja w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej i kształtowania modeli biznesowych. Ostatecznie przyjęto, że przedsiębiorca będzie zobowiązany do podania adresu przedsiębiorstwa i adresu poczty elektronicznej, a numeru telefonu tylko w takim przypadku, jeśli będzie on dostępny. Dzięki temu, to przedsiębiorca będzie mógł zdecydować jaką formę kontaktu udostępnia i preferuje w kontaktach z konsumentem.

Art. 38 pkt 12
- Uchwalony przepis ten ustanawia wyłączenie możliwości odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość w odniesieniu do umów o świadczenie usług związanych, między innymi, z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi. Pierwotny projekt odnosił się, w tym zakresie, jedynie do usług związanych z wypoczynkiem. Poszerzenie katalogu umów, w przypadku których nie przysługuje prawo do odstąpienia od nich, stanowiące również jego doprecyzowanie, wyłączy prawo do odstąpienia od umowy w przypadku zakupu biletów na wydarzenia sportowe, kulturalne i rozrywkowe na odległość. Zmiany, które udało się wprowadzić, wyłączające możliwość zwrotu biletu na takie wydarzenia, zapobiegną ewentualnemu sparaliżowaniu działalności podmiotów, które je organizują, co w konsekwencji mogłoby przyczynić się do zniechęcenia do wykorzystywania Internetu jako kanału ich dystrybucji.

Art. 44 pkt 1
-Definicja konsumenta - udało się utrzymać zbliżoną do aktualnej definicję konsumenta. Dzięki temu przedsiębiorca będzie w stanie, tak jak do tej pory, w sposób jasny i nieskomplikowany rozstrzygnąć, czy ma do czynienia z konsumentem, czy też nie. Prawidłowe poczynienie takich ustaleń jest dla przedsiębiorcy niezwykle ważne, gdyż zawieranie umów z konsumentami wiąże się z wypełnieniem szeregu dodatkowych obowiązków informacyjnych.

Art. 44 pkt 9
- Z treści zaproponowanego, nowego art. 5461 usunięto konieczność wskazywania przez sprzedawcę kraju pochodzenia sprzedawanego towaru. Ze względu na to, iż obecnie produkcja towarów jest rozproszona w różnych państwach, ustalenie kraju pochodzenia konkretnego towaru może okazać się bardzo trudne. Kryteria wykorzystywane do oznaczenia kraju pochodzenia produktów (np. na potrzeby ustalania ceł) są złożone i nie są zwykle znane nawet dobrze poinformowanemu konsumentowi. Usunięcie tego obowiązku będzie dużym ułatwieniem dla sprzedawców.

Art. 55
- Wydłużono zaproponowane vacatio legis z 3 miesięcy do 6. Dzięki temu przedsiębiorcy dostali więcej czasu na przystosowanie swoich wewnętrznych procedur do zmian wprowadzonych przedmiotową ustawą.

Opracowała: Joanna Krawczyk

Konfederacja Lewiatan