Uwagi do ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów

2015-08-26

Uwagi Konfederacji Lewiatan do ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1043).

A.     Propozycja zmiany art. 1 pkt. 3) lit. c):

W nawiązaniu do posiedzenia podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia  rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3662), które odbyło się w dniu 22 lipca 2015 r. i dyskusji dotyczącej projektowanego art. 1 pkt. 3) lit c), czyli wprowadzanego do art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nowego pkt. 4), zgadzamy się z uwagami przedstawionymi przez sejmowe Biuro Legislacyjne, że przepis w proponowanym kształcie należy uznać jako zbyt niedookreślony i pozostawiający organowi administracji publicznej, jakim jest Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zbyt dużą swobodę w  decyzjach. W tym kontekście poddajemy pod rozwagę jego doprecyzowanie w następujący sposób:

„Art. 24 pkt. 4) proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają potrzebom tych konsumentów ustalonym z uwzględnieniem dostępnych przedsiębiorcy informacji w zakresie cech tych konsumentów lub proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich poziomu skomplikowania."

Uzasadnienie: 

Propozycja ma na celu doprecyzowanie przepisu zwiększając pewność prawną przedsiębiorców i zmniejszając uznaniowość Prezesa UOKiK. Obecnie, przepis ten, mający w powiązaniu z art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów charakter administracyjno-karny, jest sformułowany tak ogólnie, że bardzo trudno odczytać dyspozycję normy w nim zawartej. Tymczasem, adresaci normy prawnej muszą decydować o swoim postępowaniu w oparciu o pełną znajomość przesłanek. Innymi słowy, zachowania uznawane przez prawo za niedozwolone powinny być stypizowane w możliwie precyzyjny sposób. Zaproponowana zmiana pozwoli przedsiębiorcom na obiektywne i rzetelne sprawdzenie i zbadanie, jaki sposób dystrybucji usługi będzie dostosowany do potrzeb konsumentów.

B.      Propozycja zmiany art. 1 pkt. 16 lit. b):

Poddajemy pod rozwagę zmianę projektowanego art. 89 ust. 6 i nadanie mu następującego brzmienia:

„Art. 89 ust. 6. Sąd ochrony konkurencji i konsumentów rozpoznaje odwołanie w terminie 1 miesiąca od dnia przekazania odwołania przez Prezesa Urzędu.

Uzasadnienie: 

Pozytywnie należy ocenić wprowadzenie konkretnego terminu na rozpatrzenie przez SOKiK odwołania przedsiębiorcy od decyzji tymczasowej. W przypadku odwołania Prezes UOKiK obowiązany będzie przekazać odwołanie wraz z aktami sprawy do SOKiKu w terminie 10 dni od jego wniesienia. W porównaniu z pierwotną wersją projektu jest to więc krok w bardzo dobrym kierunku, ale nie jest to rozwiązanie optymalne. Należy pamiętać, że w praktyce decyzja tymczasowa może stanowić bardzo daleko idącą ingerencję w swobodę działalności gospodarczej, np. poprzez zablokowanie reklamy, czy konkretnej usługi, zaś terminy dla organów i sądów mają charakter instrukcyjny. Stąd zasadnym wydaje się skrócenie terminu na rozpoznanie sprawy przez SOKiK do 1 miesiąca.

C.      Propozycja zmiany art. 1 pkt. 17 w zakresie art. 99f:

Proponujemy w art. 99f pozostawienie terminu przedawnienia z obecnie obowiązującego
art. 479³⁹ KPC, a więc 6 miesięcznego, w miejsce proponowanego 3-letniego, nadając art. 99f następujące brzmienie:

„Art. 99f. Nie wszczyna się postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania, upłynęło 6 miesięcy".

Uzasadnienie:

Propozycja ta jest zgodna z głównym celem i uzasadnieniem ustawy, który stawia na szybkość działania organów, sądów, przedsiębiorców. Jeżeli wprowadzane postępowanie administracyjne w sprawach klauzul (w miejsce obecnego postępowania sądowego) miałoby być szybsze, należy za nieuzasadnione uznać aż 6-krotne wydłużenie okresu przedawnienia (z 6-ciu miesięcy do 3 lat) nawet dla postanowień, które w dacie decyzji zostały już dawno usunięte. „Ściganie" klauzul, które były stosowane ponad 3 lata temu nie leży już w interesie publicznym. Będzie to odbywało się kosztem zwalczania wciąż istniejących praktyk ograniczających konkurencje. Ponadto przepisy o przedawnieniu zawsze mają gwarantować pewność obrotu i sytuacji prawnej wszystkich uczestników rynku, tym bardziej, iż wykładnia umów konsumenckich również ewoluuje w czasie i przedsiębiorcy dostosowują swoje umowy wraz z rozwojem rynku, nowymi możliwościami przedsiębiorców, czy też zmianą powszechnych oczekiwań konsumentów. Dlatego dzisiejsze działanie przedsiębiorców, dzisiaj uznane przez wszystkich za normalną praktykę i akceptowalne klauzule, za 2-3 lata mogą się okazać niewłaściwe z uwagi na rozwój, zwłaszcza w sektorach i usługach innowacyjnych.
Przy projektowaniu ustawy, nadrzędnym celem było przygotowanie Prezesowi narzędzi służących natychmiastowemu eliminowaniu określonych obecnych zachowań, a nie „historycznych", tym bardziej nie należy sankcjonować ewentualnej opieszałości działania organu administracji, co jest sprzeczne z samym sensem proponowanej ustawy. Dlatego proponujemy powtórzenie terminu przedawnienia określonego w art. 479³⁹ KPC w nowym modelu eliminowania niedozwolonych klauzul.

 

Konfederacja Lewiatan, Warszawa, 26.08.2015 r.

KL/481/190/2431/AK/2015