Uwagi do zmiany ustawy o rachunkowości

2016-05-16

Konfederacja Lewiatan pragnie wskazać, iż zmiany przygotowywane w Dyrektywie 2014/95/UE dotyczącej ujawniania informacji niefinansowych, implementowanej projektem ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, znacznie wykraczają poza obszar obecnie obowiązujących w Polsce wymogów w zakresie sprawozdawczości niefinansowej. Obecnie kwestia raportowania danych pozafinansowych regulowana jest w art. 49 ustawy o rachunkowości, który wskazuje, że sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń, a w szczególności informacje o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego w przypadku jednostek, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regulowanych.

Sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmować wskaźniki finansowe i nie-finansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia.

 

Propozycje wykraczające poza implementację Dyrektywy 2014/95/UE:

W projekcie nowelizacji w art. 1 pkt 2 zaproponowano zmianę art. 26 ust. 3 ustawy o rachunkowości, polegającą na wyłączeniu domniemań (co do terminów i częstotliwości) tam określonych wobec składników (środków trwałych) określonych w art. 26 ust. 1 pkt 3:

- tym samym inwentaryzacja  środków, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt. 3, a więc „środków trwałych do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe - drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników" będzie możliwa tylko na ostatni dzień każdego roku obrotowego;

- wg Projektodawcy, uzasadnieniem tej zmiany, są wnioski zgłaszane przez NIK w wynikach kontroli pt. „Prawidłowość prowadzenia rachunkowości i sporządzania sprawozdań finansowych w wybranych jednostkach budżetowych".

Uwagi do zaproponowanej zmiany dotyczącej zasad inwentaryzacji:

Odnośnie zaproponowanej zmiany dotyczącej inwentaryzacji, Konfederacja Lewiatan pragnie podkreślić, iż:

·         wnioski NIK zostały sformułowane jedynie na gruncie działania jednostek budżetowych, których skala i lokalny zakres działania, a także środki podlegające inwentaryzacji są inne niż komercyjnych podmiotów działających na terenie całego kraju;

·         wg NIK postanowienia art. 26 ust. 3 pkt 1 budzą wątpliwości interpretacyjne, bowiem zastosowanie wykładni gramatycznej i celowościowej prowadzić może do różnych wniosków;

·         tak postawiona teza NIK powinna zostać poddana oddzielnie szerokim dyskusjom i konsultacjom społecznym i eksperckim;

·         zmiana ta nie powinna być procedowana w projekcie, który ma za cel implementację dyrektywy o zakresie zupełnie odmiennym, a dotyczącym raportowania informacji niefinansowych;

·         wprowadzenie zmiany przedstawionej przez Projektodawcę może budzić istotne problemy praktyczne i dostosowawcze, zwłaszcza wobec podmiotów dysponujących rozległą infrastrukturą, do której dostęp jest znacznie utrudniony;

·         zweryfikowanie bardzo dużej ilości składników majątkowych na ostatni dzień roku obrotowego i ujęcie wyników inwentaryzacji na ostatni dzień roku obrotowego nie będzie fizycznie i logistyczne możliwe;

·         ponadto koszty przeprowadzenia takiej inwentaryzacji mogą być bardzo wysokie.

  

Podsumowanie

W ocenie Konfederacji Lewiatan procedowana nowelizacja powinna jedynie implementować zapisy Dyrektywy 2014/95/UE, a kwestie związane z inwentaryzacją wyłączone z tej nowelizacji i poddane oddzielnym szerokim dyskusjom i konsultacjom społecznym i eksperckim.