Wprowadzenie nowych zapisów ustawy o rachunkowości spowoduje utrudnienia w inwentaryzacji
2016-08-22
Stanowisko Konfederacji Lewiatan do projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości (dot. projektu w wersji z dnia 1 sierpnia 2016 r.)
I. Propozycje wykraczające poza implementację Dyrektywy 2014/95/UE:
Jak wskazywaliśmy w poprzednim stanowisku, w projekcie nowelizacji w art. 1 pkt 2 zaproponowano zmianę art. 26 ust. 3 ustawy o rachunkowości, polegającą na wyłączeniu domniemań (co do terminów i częstotliwości) tam określonych wobec składników (środków trwałych) określonych w art. 26 ust. 1
pkt 3:
- tym samym inwentaryzacja środków, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt. 3, a więc „środków trwałych do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych, a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych, a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe - drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników" będzie możliwa tylko na ostatni dzień każdego roku obrotowego;
- wg Projektodawcy, uzasadnieniem tej zmiany, są wnioski zgłaszane przez NIK w wynikach kontroli pt. „Prawidłowość prowadzenia rachunkowości i sporządzania sprawozdań finansowych w wybranych jednostkach budżetowych".
Zwracamy uwagę, że pomimo sygnalizowanych problemów związanych z ww. zmianą, nowy projekt nadal wprowadza wprowadzenie do wyliczenia: Termin i częstotliwość inwentaryzacji, określone w ust. 1 pkt 1 i 2, uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację: (...)".
Dodatkowo, zgodnie z uzasadnieniem projektu (str. 27 projektu z dnia 1 sierpnia br.) „projektowane nowe brzmienie ma charakter doprecyzowujący, sanujący rozwiązania stosowane w praktyce. Proponowane zapisy nie zmieniają dotychczasowych interpretacji tego przepisu, zatem nie zmieniają stanu prawnego."
W opinii Konfederacji Lewiatan nie odpowiada to aktualnemu stanowi faktycznemu i prawnemu. Naszym zdaniem wprowadzenie takich zapisów spowoduje poważne utrudnienia w inwentaryzacji w dużych przedsiębiorstwach, a nawet może ją uniemożliwić, co w sposób oczywisty jest istotnym obciążeniem, podczas gdy Ministerstwo zapewniało, że nie będzie wdrażać w tej ustawie rozwiązań obciążających przedsiębiorców. Dla porównania, w załączeniu przesyłamy tabelkę wskazującą wpływ tych zmian na przedsiębiorcę infrastrukturalnego.
II. Uwagi do zaproponowanej zmiany dotyczącej zasad inwentaryzacji:
Odnośnie zaproponowanej zmiany dotyczącej inwentaryzacji, Konfederacja Lewiatan pragnie ponownie podkreślić, iż:
· wnioski NIK zostały sformułowane jedynie na gruncie działania jednostek budżetowych, których skala i lokalny zakres działania, a także środki podlegające inwentaryzacji są inne niż komercyjnych podmiotów działających na terenie całego kraju;
· wg NIK postanowienia art. 26 ust. 3 pkt 1 budzą wątpliwości interpretacyjne, bowiem zastosowanie wykładni gramatycznej i celowościowej prowadzić może do różnych wniosków - tak postawiona teza NIK powinna zostać poddana oddzielnie szerokim dyskusjom i konsultacjom społecznym i eksperckim;
· zmiana ta nie powinna być procedowana w projekcie, który ma za cel implementację dyrektywy o zakresie zupełnie odmiennym, a dotyczącym raportowania informacji niefinansowych;
· wprowadzenie zmiany przedstawionej przez Projektodawcę może budzić istotne problemy praktyczne i dostosowawcze, zwłaszcza wobec podmiotów dysponujących rozległą infrastrukturą, do której dostęp jest znacznie utrudniony;
· zweryfikowanie bardzo dużej ilości składników majątkowych na ostatni dzień roku obrotowego i ujęcie wyników inwentaryzacji na ostatni dzień roku obrotowego nie będzie fizycznie i logistyczne możliwe;
· ponadto koszty przeprowadzenia takiej inwentaryzacji mogą być bardzo wysokie.
III. Podsumowanie
W ocenie Konfederacji Lewiatan procedowana nowelizacja powinna jedynie implementować zapisy Dyrektywy 2014/95/UE, a kwestie związane z inwentaryzacją wyłączone z tej nowelizacji i poddane oddzielnym szerokim dyskusjom i konsultacjom społecznym i eksperckim.
Konfederacja Lewiatan,
Warszawa, 19 sierpnia 2016 r.
KL/348/170/1725/ADP/2016