Zmiana ustawy - Prawo geologiczne i górnicze - uwagi
2017-10-13
W odpowiedzi na pismo DP-ZPUE.0230.7.5.2017.MK z dnia 15 września 2017r., dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw, zgłosiliśmy następujące uwagi:
1. art. 1 pkt 2 projektu - art. 6 ust. 1 pkt 16b i pkt 16c ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (dalej zamiennie „PGG")
Propozycja zmian w pkt 16b:
„16b) wtłaczaniem wód do górotworu - jest wprowadzanie wód z odwodnień wyrobisk górniczych, wód złożowych, w tym wód służących wspomaganiu wydobycia w procesie wydobywania węglowodorów, wykorzystanych wód leczniczych, wód termalnych, solanek, oraz wód z podziemnych magazynów gazu polegające na ich wtłaczaniu otworami wiertniczymi do formacji geologicznych izolowanych od użytkowych poziomów wodonośnych;
po ust. 1 dodaje się pkt 16c:
„16c) metody wspomagania wydobycia węglowodorów - proces mający na celu zwiększenie odzysku węglowodorów ze złoża, który obejmuje metody wtórne, polegające na dostarczeniu do złoża dodatkowej energii poprzez zatłaczanie gazu bądź wody oraz metody trzecie, zmieniające własności fizyczne skały i płynów złożowych obejmujące metody termiczne, chemiczne, mieszanie płynów w złożu, zastosowanie rozpuszczalników, bakterii lub inne techniki zwane inaczej metodami ulepszonymi;"
Uzasadnienie:
Istnieje konieczność uwzględnienia w przepisach ustawy - Prawo geologiczne i górnicze regulacji dotyczących nie tylko możliwości zatłaczania wód złożowych, wód z bezzbiornikowych magazynów gazu czy wód morskich, lecz również wód nawadniających w celu wspomagania wydobycia węglowodorów. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą polegającą na wydobywaniu węglowodorów ze złóż w ramach racjonalnej gospodarki złożem niejednokrotnie podejmują działania polegające na wprowadzeniu wtórnych metod wydobycia. Celem tych działań jest utrzymanie, a nawet zwiększenie ilości wydobywanych węglowodorów. Jedną z takich metod jest nawadnianie złoża. Wprowadzenie stosownej regulacji ma na celu doprecyzowanie istniejących przepisów prawa. Pozwoli to na uniknięcie wątpliwości interpretacyjnych.
Koniecznym jest również wprowadzenie w art. 6 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze definicji metod wspomagania wydobycia, mających ogromny wpływ na racjonalną eksploatację złoża węglowodorów i uzyskanie możliwie wysokiego stopnia sczerpania zasobów złoża węglowodorów. Brak zastosowania tych metod w trakcie procesu eksploatacji złoża uniemożliwia sczerpanie znaczącej części zasobów geologicznych.
2. art. 1 pkt 40 projektu - art. 89a i art. 90 PGG
Propozycja zmiany:
„Art. 89a. Do sporządzania dokumentacji geologiczno - inwestycyjnej złoża węglowodorów stosuje się wymagania określone w art. 89 ust. 1, 2 i 5. W dokumentacji tej określa się również sposób zagospodarowania złoża węglowodorów, zasoby wydobywane, w uzasadnionych przypadkach z uwzględnieniem metod wspomagania wydobycia, a także optymalny wariant racjonalnego wykorzystania zasobów tego złoża, w szczególności przez kompleksowe i racjonalne wykorzystanie kopaliny głównej i kopalin towarzyszących oraz technologii eksploatacji, w tym zapewniającej wdrożenie metod wspomagania wydobycia i ograniczenie ujemnych wpływów na środowisko.";
Propozycja dodania w art. 90 ust. 3 w brzmieniu:
„3. Dokumentacji hydrogeologicznej nie sporządza się w zakresie w jakim, dokumentacja o której mowa w art. 89a uwzględnia metody wspomagania wydobycia w procesie wydobywania węglowodorów".
Uzasadnienie:
Jednocześnie, w związku z propozycją dodania możliwości zatłaczania wód, proponuje się by w dokumentacji geologiczno - inwestycyjnej złoża węglowodorów, w części inwestycyjnej wskazane zostały planowane metody wspomagania wydobycia.
Wprowadzenie tej zmiany powinno również dotyczyć koncesji udzielanych na dotychczasowych przepisach. Proponuje się, by w przepisach przejściowych uwzględnić planowane metody wspomagania wydobycia w dodatkach do projektów zagospodarowania złoża.
Należy podnieść rangę procesów wspomagania wydobycia. Wprowadzone uzupełnienie powinno wymóc na operatorach troskę o odpowiednio wczesne zaplanowanie metod wspomagania wydobycia i uzyskiwanie możliwie wysokiego stopnia sczerpania złoża.
3. art. 1 pkt 47 projektu - art. 161 ust. 3 pkt 1 PGG
Propozycja zmiany:
„1) złóż kopalin, o których mowa w art. 10 ust. 1, oraz warunków hydrogeologicznych w związku z projektowaniem odwodnień tych złóż, wtłaczaniem wód pochodzących z takich odwodnień do górotworu, wtłaczaniem wód z podziemnych magazynów gazu a także w związku z wtłaczaniem do górotworu, powstałych przy wydobywaniu tych kopalin, wód złożowych, w tym wód służących wspomaganiu wydobycia w procesie wydobywania węglowodorów;"
Uzasadnienie:
Brak jest kompetencji do zatwierdzania dokumentacji hydrogeologicznej dla tego rodzaju wód służących intensyfikacji wydobycia. Z tego powodu, przy uwzględnieniu uwag wskazanych w pkt 1 i 2 konieczna jest także zmiana art. 161 ust. 3 pkt 1 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze.
4. art. 1 pkt 3 projektu - art. 10 ust. 1 PGG
Ustawa obejmuje prawem własności górniczej nowe kopaliny jakimi są gazy szlachetne oraz pierwiastki ziem rzadkich. Nie ma jednak w projekcie propozycji definicji tych kopalin, co może budzić wątpliwości interpretacyjne. Precyzyjne określenie zakresu przedmiotowego jest o tyle istotne, że dla gazów szlachetnych przewidziano odpowiednie stosowanie przepisów ustawy dotyczące węglowodorów.
5. art. 1 pkt 4 projektu - art. 23 ust. 1a PGG
Proponowane brzmienie art. 23 ust. 1a ustawy Prawo geologiczne i górnicze niesie za sobą daleko idące skutki dla koncesjonariusza. Uzgodnienie, jako jedna z administracyjnych form współdziałania organów ma, w przeciwieństwie do opinii, charakter wiążący, tj. brak uzgodnienia uniemożliwia wydanie pozytywnej decyzji inwestycyjnej, co z kolei skutkuje daleko idącymi konsekwencjami dla koncesjonariusza w postaci niemożności eksploatacji kopaliny w fazie wydobywczej koncesji
i ekonomicznej utraty dotychczas zainwestowanych środków finansowych.
Z uwagi na doniosłość skutków prawnych, sugerujemy zatem uzupełnienie projektowanego zapisu o jednoznaczne wskazanie możliwości zażalenia odmowy uzgodnienia, bądź też ewentualnie, zmianę formy współdziałania na opinię, która nie jest wiążąca dla organu wydającego decyzję inwestycyjną.
6. art. 1 pkt 5 projektu - art. 29 PGG
W uzasadnieniu do projektu wskazano, że należy doprecyzować przesłanki odmowy udzielenie koncesji. Wprowadzony w art. 29 PGG „interes surowcowy państwa" jest również zwrotem nieostrym, który w przyszłości może powodować wątpliwości interpretacyjne. Obecnie Polska nie posiada polityki surowcowej, na podstawie której możliwe byłoby dookreślenie i doprecyzowanie przesłanki odmowy udzielenia koncesji. Uwzględnianie tej zmiany jest obecnie przedwczesne, gdyż nie prowadzi do konkretyzacji przesłanek. Przepis art. 29 ma zasadniczy charakter przy obligatoryjnej odmowie udzielenia koncesji. Przesłanki odmowy powinny być formułowane precyzyjnie, nie pozostawiając wątpliwości interpretacyjnych. Zaproponowane przez projektodawcę brzmienie przepisu art. 29 będzie powodowało możliwość dowolnego postępowania organów administracji publicznej w procesie udzielania koncesji.
7. art. 1 pkt 6 projektu - art. 38 w ust. 1 w pkt 6 PGG
Propozycja uchylenia tego przepisu.
W ocenie branży projektowany przepis stanowiący, że w przypadku utraty użytkowania górniczego, bez względu na przyczynę koncesja z mocy prawa wygasa jest zbyt restrykcyjny. Propozycja pozostawia duże pole uznaniowości do konstruowania umów użytkowania górniczego w sposób bardziej restrykcyjny, powodujący możliwość wypowiedzenia umowy po stronie organów. Obecnie przedsiębiorcy nie mają realnego wpływu na kształt i treść prawa użytkowania górniczego.
Przesłanka ta nie powinna obejmować przypadku utraty umowy użytkowania górniczego z przyczyn niezależnych od przedsiębiorcy, który m.in. nie powinien ponosić konsekwencji przewlekłości lub innej nieprawidłowości działania organu administracji publicznej.
8. art. 1 pkt 7 dotyczący art. 49a ust. 13 PGG
Zmiana w zakresie art. 49a ust. 13 PGG wprowadzająca niezaskarżalność opinii organów pociąga za sobą daleko idące ryzyko błędnych rozstrzygnięć w tym zakresie, które z kolei uniemożliwiają prowadzenie działalności określonej w PGG. Dotychczasowe doświadczenia prowadzonych postępowań wskazują, iż organy opiniujące, dokonujące weryfikacji wniosku o przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego często nie posiadają pełnych danych, co pociąga za sobą z kolei ryzyko błędnej oceny stanu faktycznego. Możliwość zażalenia na opinię wydaną w sprawie umożliwiało wnioskodawcy ustosunkowanie się do ewentualnych podstaw negatywnej oceny i przedstawienie stosownych argumentów oraz dowodów w tej sprawie, celem ponownej oceny sprawy przez organ opiniujący i dawało prawną możliwość zmiany rozstrzygnięcia w tym zakresie.
Proponujemy zatem wykreślenie zapisu o niezaskarżalności opinii organów.
9. art. 1 pkt 8 dotyczący art. 49b ust. 1 PGG
Obecne literalne brzmienie art. 49b ust. 1 PGG wymaga ponownego przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego w razie jakiejkolwiek zmiany danych, a taką jest również wykreślenie osoby wchodzącej dotychczas w skład osób zarządzających bądź kontrolnych wnioskodawcą z odpowiedniego rejestru. W naszej ocenie wykreślenie danej osoby z rejestru osób reprezentujących/kontrolnych wnioskodawcę (bez powoływania w jego miejsce nowego przedstawiciela) nie powinno skutkować koniecznością przeprowadzania ponownego postępowania kwalifikacyjnego.
Proponujemy uszczegółowienie zapisu art. 49b ust. 1 PGG poprzez wskazanie, iż obowiązek określony w tym przepisie nie dotyczy zmiany polegającej na rezygnacji bądź odwołaniu osoby, o której mowa w art. 49a ust.7 pkt. 5 PGG.
Sugerujemy również rozważenie braku konieczności utrzymywania odrębnego rejestru, o którym mowa art. 49c ust. 3 PGG z uwagi na projektowane zmiany polegające na wykreśleniu art. 49a ust. 16 ust. 2 PGG i likwidację konieczności legitymowania się przez wnioskodawcę w ramach postępowania kwalifikacyjnego doświadczeniem w zakresie poszukiwania, rozpoznawania lub wydobywania kopalin.
10. art. 1 pkt 9 projektu dotyczący art. 49d PGG
W art. 49d PGG sugerujemy dodanie odniesienia, iż decyzja o uzyskaniu pozytywnej oceny z postępowania kwalifikacyjnego uprawnia również do prowadzenia wydobycia węglowodorów w fazie wydobywczej przez podmioty, na rzecz których nastąpiło uprzednio przekształcenie dotychczasowych koncesji poszukiwawczo-rozpoznawczych w koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie oraz wydobywanie węglowodorów. Dotychczasowa praktyka organów wskazuje, iż od podmiotów, które otrzymały pozytywną ocenę w ramach postępowania kwalifikacyjnego prowadzonego w toku postępowania o przekształcenie dotychczasowych koncesji poszukiwawczo-rozpoznawczych w koncesje łączną na poszukiwanie i rozpoznawanie oraz wydobywanie węglowodorów wymagane jest przeprowadzenie ponownego postępowania kwalifikacyjnego przed przystąpieniem do fazy wydobywczej i związany z tym wymóg wykazania się doświadczeniem w poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin. Z uwagi na projektowaną likwidację tego obowiązku, wskazane jest, aby art. 49d PGG wskazywał na możliwość przejścia do fazy wydobywczej przez koncesjonariusza bez potrzeby ponownego postępowania kwalifikacyjnego.
11. art. 1 pkt 23 lit a, c i d projektu dotyczący art. 49za PGG
Propozycja zmiany:
„4. W przypadku gdy przedsiębiorca uzyskał decyzje zatwierdzające dokumentacje geologiczno-inwestycyjne złoża węglowodorów dla kolejnych złóż węglowodorów w oparciu o prace wykonane w czasie trwania fazy poszukiwania i rozpoznawania, przystąpienie do wydobywania węglowodorów z tych złóż wymaga uzyskania decyzji inwestycyjnej dla tego złoża. (...)
5. Granice obszarów górniczych określone w decyzjach inwestycyjnych lub ich zmianach wydanych w oparciu o dokumentacje geologiczno-inwestycyjne złoża węglowodorów lub dodatki do takich dokumentacji zatwierdzonych w oparciu o prace wykonane w czasie trwania fazy poszukiwania i rozpoznawania, po zakończeniu fazy poszukiwania i rozpoznawania zastępują granice przestrzeni wyznaczonej w koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż. (...)
7. W przypadku udokumentowania złoża węglowodorów położonego w przestrzeni co najmniej dwóch przylegających do siebie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywania węglowodorów ze złóż, udzielonych na rzecz jednego przedsiębiorcy lub stron umowy o współpracy, organ koncesyjny może wydać jedną decyzję inwestycyjną dla tego złoża, która określa warunki wykonywania fazy wydobywania dla wszystkich koncesji, w przestrzeni których położone jest udokumentowane złoże.
8. W przypadku udokumentowania złoża węglowodorów położonego w przestrzeni co najmniej dwóch przylegających do siebie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywania węglowodorów ze złóż oraz koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów, udzielonych na rzecz jednego przedsiębiorcy lub stron umowy o współpracy, organ może wydać jedną decyzję inwestycyjną dla tego złoża, która określa warunki wykonywania fazy wydobywania dla wszystkich koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów, w przestrzeni których położone jest udokumentowane złoże, oraz z urzędu wyłącza udokumentowany obszar złoża z przestrzeni i koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów i uwzględnia odpowiednio zmianę przestrzeni w koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywania węglowodorów ze złóż."
Uzasadnienie:
Proponowana zmiana w art. 49za ust. 4 wyeliminuje wątpliwości związane z możliwością uzyskania decyzji inwestycyjnej, w sytuacji gdy dokumentacja geologiczno-inwestycyjna złoża węglowodorów zostanie zatwierdzona po zakończeniu fazy poszukiwawczo-rozpoznawczej.
Sytuacja taka powinna być także uwzględniona w art. 49za ust. 5.
W art. 49za ust. 7 wprowadza się rozwiązanie związane z uzyskiwaniem decyzji inwestycyjnej w przypadku udokumentowania złoża, którego granice obejmują obszar zlokalizowany na dwóch koncesjach łącznych. W ocenie branży zaproponowany przepis tylko w części spełnia jej oczekiwania. Konieczne jest rozszerzenie przepisu o przypadek kiedy zostanie udokumentowane złoże na koncesji łącznej i poszukiwawczo-rozpoznawczej. W takiej sytuacji, ponieważ w koncesji na poszukiwanie
i rozpoznawanie nie ma decyzji inwestycyjnej, to należałoby wyciąć obszar udokumentowanego złoża z tej koncesji i przyłączyć do koncesji łącznych.
12. art. 1 pkt 27 lit b projektu -Art. 49zg ustawy PGG
Propozycja zmiany:
„1a. Do zmian przestrzeni koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż, a także koncesji na wydobywanie węglowodorów ze złóż nie stosuje się procedur, o których mowa w art. 49e ust. 1, również w przypadku powiększenia obszaru górniczego, wyznaczonego odpowiednio w decyzji inwestycyjnej lub w koncesji na wydobywanie węglowodorów ze złóż, związanego ze zmianą granic złoża, będącego przedmiotem eksploatacji, określonego w dokumentacji geologiczno-inwestycyjnej złoża węglowodorów.
1b. Zmiana koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż, a także koncesji na wydobywanie węglowodorów ze złóż, w przypadku, o którym mowa w ust. 1a, może nastąpić na wniosek przedsiębiorcy, jeżeli obszar, którego wniosek dotyczy nie jest objęty aktualnym ogłoszeniem, o którym mowa w art. 49f ust. 1, albo nie zostało wszczęte postępowanie przetargowe dotyczące tego obszaru, albo nie został złożony wniosek, o którym mowa w art. 49e ust. 1, albo obszar nie jest objęty inną koncesją na działalność polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu lub wydobywaniu węglowodorów. W przypadku gdy obszar jest objęty inną koncesją, zmiana może nastąpić za zgodą przedsiębiorcy na rzecz, którego udzielono tę inną koncesję.
1c. Wniosek, o którym mowa w ust. 1b, może zostać złożony do organu koncesyjnego w terminie 3 lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji zatwierdzającej dokumentację geologiczno-inwestycyjną złoża węglowodorów.";
Uzasadnienie:
Z uwagi na brzmienie art. 49za ust. 5 PGG, zgodnie z którym granice obszarów górniczych określone w decyzjach inwestycyjnych lub ich zmianach po zakończeniu fazy poszukiwania i rozpoznawania zastępują granice przestrzeni wyznaczonej w koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż, zaś art. 49 zg ust. 1 stanowi o tym, że nie stosuje się procedur określonych w art. 49e tylko w sytuacji gdy zmiany koncesji nie dotyczą zwiększenia przestrzeni, koniecznym jest doprecyzowanie, iż te ograniczenia nie dotyczą zmian w obszarach górniczych (i jednocześnie przestrzeni) w zakresie w jakim przedsiębiorca udokumentował złoże. Jednocześnie proponuje się uzupełnić możliwość zwiększenia przestrzeni koncesji o obszar sąsiadujący w zakresie w jakim wyraża na to zgodę podmiot trzeci.
Dodatkowo rozważenia wymaga rozszerzenie możliwości zmiany koncesji bez zachowania procedur, o których mowa w art. 49c ust. 1 PGG również w przypadku, jeżeli obszar objęty jest inną koncesją, która jednakże należny do tego samego operatora lub jednej ze stron umowy o współpracy. Zapis taki uzasadniony jest racjonalną gospodarką złożową oraz uproszczeniem administracyjnym prowadzonej działalności koncesyjnej.
Z uwagi na fakt, iż możliwość zagospodarowania złoża np. ze względu na rozwój technologii wydobyć i związane z tym obniżenie kosztów eksploatacji może powstać w okresie późniejszym niż okres 3 lat od dnia zatwierdzenia dokumentacji geologiczno- inwestycyjnej złoża, nie jest zasadne by ograniczać możliwość dokonywania zmian w takiej koncesji jedynie do okresu 3 lat. W sytuacji gdy na danym obszarze wydano by innemu podmiotowi koncesję, wystarczające jest by uzależnić możliwość udzielenia koncesji od jego zgody. Poza tym art. 29 PGG daje podstawę w takiej sytuacji do odmowy udzielenia kolejnej koncesji (tutaj zmiany) takiej koncesji.
13. art. 1 pkt 36 lit b - art. 80 ust.4 i 7 pkt 2
W projekcie zaproponowano dodanie nowej przesłanki dla odmowy zatwierdzenia projektów robót geologicznych, których wykonywanie nie wymaga uzyskania koncesji. Przesłanka ta jest bardzo ocenna i nieostra, gdyż prace poszukiwawczo-rozpoznawcze są realizowane na koszt i ryzyko przedsiębiorcy. To przedsiębiorca, przy wykorzystaniu profesjonalnej kadry określa zakres i rodzaj wykonywanych prac. Przy ciągłym rozwoju i dostępności nowych technologii wykonywania prac nie jest jasne na podstawie jakich kryteriów organ będzie decydował, że metodyka prac nie jest adekwatna do celów wykonywania robót.
Dodatkowo należy zmienić art. 80 ust. 4 w taki sposób aby kopie kopii projektu robót geologicznych mogły być przedkładane w wersji elektronicznej.
14. art. 1 pkt 37 lit b - art. 80a PGG
Propozycja zmiany:
W art. 80a po ust. 2 dodaje się ustęp 2a-2c w brzmieniu:
„2a. Dodatek do projektu robót geologicznych wykonywanych w celu poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, o których mowa w art. 10 ust. 1, dołącza się do wniosku o zmianę koncesji.
2b. Dodatek do projektu robót geologicznych wykonywanych w celu poszukiwania i rozpoznawania złóż węglowodorów zatwierdza, w drodze decyzji, organ koncesyjny, wyłącznie w przypadku, gdy zmiany projektu nie mają bezpośredniego wpływu na warunki określone w koncesji.
2c. Za zmiany projektu nie imające bezpośredniego wpływu na warunki określone w koncesji uznaje się:
1)zmiany głębokości otworu wiertniczego, o ile mieści się to w granicach umowy o ustanowieniu użytkowania górniczego.
2)zmiany zaplanowanej kolejności planowanych robót geologicznych;.
3) zmiany lokalizacji robót geologicznych w granicach dotychczasowej nieruchomości
4) zmiany zakresu badań laboratoryjnych"
5) Zmiany ilości poboru próbek geologicznych oraz rdzeni.
2d. Stroną postępowania o zatwierdzenie dodatku jest przedsiębiorca, a w sytuacji zmiany lokalizacji wierceń, właściciel nieruchomości na której nowa lokalizacja jest projektowana."
„3. Do postępowania w sprawie zatwierdzenia dodatku do projektu robót geologicznych, o których mowa w ust. 2 i 2b przepisy art. 80 ust. 2-5 oraz 7 i 8 stosuje się odpowiednio.
Uzasadnienie:
Wg projektu przypadku istotnych zmian projektu, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji, mających bezpośredni wpływ na warunki określone w koncesji, organ koncesyjny nie będzie zatwierdzał dodatku do projektu robót W ocenie branży przyjęte rozwiązanie w sposób znaczący utrudnia prowadzenie działalności poszukiwawczo-rozpoznawczej złóż węglowodorów, bowiem każda nawet najmniejsza zmiana projektu obliguje przedsiębiorcę do zmiany koncesji. Dlatego proponujemy rozwiązania pozwalające na prowadzenie robót w oparciu o zatwierdzony dodatek oraz ograniczenie liczby stron takiego postępowania i możliwości wzruszania decyzji o zmianie koncesji. W tym celu proponujemy wprowadzenie przypadków, w których nie będzie wymagana zmiana koncesji.
W momencie planowania głębokości otworów wiertniczych przedsiębiorca nie ma pełnych danych pozwalających na precyzyjne jej określenie. Dopiero po pierwszym etapie prac - wykonaniu badań geofizycznych - można tego dokonać i wprowadzić odpowiednie korekty. Dokonywanie tego w procedurze zmiany koncesji znacząco spowalnia jednak działalność poszukiwawczo-rozpoznawczą oraz stanowi zbędną biurokrację - zarówno dla organów administracji geologicznej, jak też dla przedsiębiorcy (np. poprzez konieczność wprowadzania ciągłych aneksów do planów ruchu).
Wyniki osiągnięte na jednym otworze mogą spowodować decyzję o zmianie kolejności dalszych wierceń lub nawet o rezygnacji z niektórych z nich. Należy pamiętać, że w środowisku przyrodniczym nie wszystko można przewidzieć i dlatego też harmonogram prac winien być traktowany elastycznie i dopasowywany przez przedsiębiorcę w miarę postępu prac i uzyskiwania kolejnych wyników.
Dodatkowo w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych w art. 80a ust. 3 należy doprecyzować, że odesłanie do procedury zatwierdzania dodatku dotyczy tylko procedury zatwierdzania dodatku odrębną decyzją czyli - w sytuacji projektów robót bez koncesyjnych oraz proponowanych dodatków do projektów robót dla węglowodorów.
15. art. 1 pkt 38 pkt c projektu - art. 82 ust. 5 ustawy - PGG
Propozycja zmiany brzmienia art. 82 ust. 5 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze:
„5. Przekazywanie:
1) danych geologicznych, o których mowa w ust. 2 pkt. 1, odbywa się nie później niż 60 dni od dnia ich uzyskania;
2) próbek, o których mowa w ust. 2 pkt. 2, odbywa się nie później niż 90 dni od dnia ich uzyskania;
3) wyników badań próbek, o których mowa w ust. 2 pkt. 2, odbywa się nie później niż 30 dni od dnia ich uzyskania."
Uzasadnienie:
Nowelizacja ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., wprowadziła w art. 82 ust. 5 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze terminy, w jakich koncesjonariusz zobligowany jest do przekazywania danych i próbek w ramach bieżącego dokumentowania prac geologicznych, to jest termin 14-dniowy w odniesieniu do danych geologicznych i wyników badań próbek oraz termin 60-dniowy w odniesieniu do próbek. Jednocześnie w wydanym na podstawie zawartej w art. 82a ust. 1 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze delegacji ustawowej rozrządzeniem Ministra Środowiska w sprawie przekazywania informacji z bieżącego dokumentowania przebiegu prac geologicznych z dnia 9 czerwca 2015 r., wprowadzono ściśle sformalizowaną procedurę przekazywania danych i próbek określając zarówno tryb, jak i formę przekazywania. Należy zgodzić się z wielokrotnie podnoszonymi postulatami przedsiębiorców sektora poszukiwawczo- rozpoznawczego, iż wprowadzone terminy nie uwzględniają realiów prowadzenia działalności oraz specyfiki i poziomu skomplikowania prowadzonych prac, których przebieg i wyniki przedsiębiorcy zobligowani są przekazywać w ramach bieżącego dokumentowania. Wskazać należy bowiem, iż zarówno proces przygotowania danych, ich usystematyzowania i skompilowania w sposób odpowiadający wymogom rozporządzenia, jak również proces odpowiedniego przygotowania próbek, nie jest możliwy do zrealizowania w terminach ustawowych. Wskazana regulacja nie uwzględnia przy tym specyfiki działalności prowadzonej w obszarach morskich, gdzie dodatkowe utrudnienie stanowi konieczność organizacji i przeprowadzenia transportu próbek na ląd, co z uwagi na szereg czynników niezależnych od przedsiębiorcy, jak chociażby warunki meteorologiczne, skutkować może przekroczeniem terminów ustawowych.
Podkreślić należy przy tym, iż naruszenie przepisów ustawy w przedmiotowym zakresie, obliguje organ koncesyjny do wszczęcia procedury przewidzianej art. 37 ust. 1 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, niezależnie od tego jakie okoliczności legły u podstaw opóźnienia podmiotu w przekazaniu danych lub próbek. Zasadnym wydaje się zatem określenie dłuższych terminów przekazywania danych i próbek, zarówno bowiem w interesie przedsiębiorców podejmujących działalność w zakresie poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, jak i państwa pozostaje, utrzymanie wysokiego poziomu i należytej staranności w zakresie dokumentowania przebiegu prowadzonych prac geologicznych. Wydaje się również, iż nie ma uzasadnienia do regulowania krótkich terminów do przekazywania informacji geologicznej. Zgodnie bowiem z art. 82 ust. 8 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze od dnia przekazania przez przedsiębiorcę danych geologicznych, próbek i wyników do dnia doręczenia decyzji zatwierdzającej dokumentację geologiczną państwowa służba geologiczna i organ koncesyjny nie udostępniają ich podmiotom trzecim. Dane te podlegają zatem ochronie i w tym okresie może z nich korzystać wyłącznie przedsiębiorca, stąd za krótkimi terminami do przekazania danych nie przemawia szczególny interes Skarbu Państwa. Termin ten powinien zostać ustalony zarówno przy uwzględnieniu interesu Skarbu Państwa - ocenianego także w świetle czasu koniecznego do sporządzenia pełnej, wyczerpującej i rzetelnej dokumentacji - oraz możliwości przedsiębiorcy w zakresie zakończenia takich prac i sporządzenia dokumentacji spełniającej takie kryteria. W przypadku prowadzenie prac przez ich wykonawcę, przedsiębiorca winien mieć odpowiedni czas na weryfikację poprawności i jakości wykonywanej usługi przed ich przekazaniem w celu uniknięcia potrzeby korekty przekazanych już danych.
16. Art. 1 pkt 39 dotyczący art. 85a ust. 6 PGG
Wprowadzenie w art. 85a ust. 6 PGG zmiany polegającej na konieczności uzyskania przez podmiot planujący prace geofizyczne pisemnej zgody przedsiębiorcy, któremu udzielono koncesji na tym terenie w miejsce dotychczasowego powiadomienia, doprowadzić może do zablokowania prowadzenia takich prac przez podmioty nie posiadające koncesji, a tym samym do wypaczenia idei bezkoncesyjnego prowadzenia prac geofizycznych, wprowadzonych w PGG.
Sugerujemy, aby zgoda przedsiębiorcy posiadającego koncesję była wymagana jedynie w przypadku zamiaru prowadzenia prac geofizycznych w bezpośredniej bliskości prac realizowanych przez koncesjonariusza, zgodnie z posiadanym harmonogramem robót. Organ koncesyjny zatwierdzający projekt robót geofizycznych posiada wiedzę w zakresie harmonogramu i miejsca prac prowadzonych przez koncesjonariusza w okresie planowanych prac geofizycznych, a zatem może zażądać od podmiotu składającego do zatwierdzenia projekt robót geofizycznych uzgodnienia prac z koncesjonariuszem w razie ich zlokalizowania w bezpośredniej bliskości, bądź ewentualnie zmiany miejsca prac geofizycznych - w takim wypadku wystarczające byłoby powiadomienie koncesjonariusza o planowanym terminie realizacji prac, zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 85a ust. 6 PGG.
17. art. 1 pkt 52 - art. 205 ust. 3 i 5 ustawy - PGG
Propozycja zmiany brzmienia art. 205 ust. 3 i 5 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze:
„3. Do zmiany oraz przeniesienia koncesji udzielonych na podstawie przepisów dotychczasowych nie stosuje się przepisów w zakresie wykazania się prawem do informacji geologicznej."
„5. Zmiana koncesji na wydobywanie węgla kamiennego, oraz węgla brunatnego, oraz na wydobywanie węglowodór ze złóż, udzielonej przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, 831, 961, 1250 i 1579), w tym również zmiana koncesji uzyskanej przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. poz. 1947, z późn. zm.), jeżeli dotyczy wyłącznie wydłużenia terminu jej obowiązywania i jest uzasadniona racjonalną gospodarką złożem wymaga opinii wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce wykonywania zamierzonej działalności. Przepisu art. 23 ust. 2a pkt 1 ustawy nie stosuje się.";
Uzasadnienie:
Zgodnie z obowiązującym brzmieniem art. 205 ust. 3 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze, przedsiębiorca jest zobowiązany do wykazania się prawem do informacji geologicznej w przypadku ubiegania się o zmianę koncesji (uzyskanych do dnia 31 grudnia 2011 r.) w zakresie powiększenia przestrzeni objętej działalnością lub przedłużenia terminu jej obowiązywania.
W opinii branży przedmiotowy przepis wymaga nowelizacji z uwagi na to, że:
§ Zobowiązywanie przedsiębiorcy do wykazania się prawem do informacji geologicznej złoża, na etapie kiedy zmiana koncesji jest niezbędna do zakończenia wydobycia kopaliny ze złoża może rodzić wątpliwości z punktu widzenia racjonalnej gospodarki złożem. W większości przypadków koszt pozyskania prawa do informacji geologicznej będzie tak wysoki, że przedłużenie koncesji nie będzie opłacalne, a w konsekwencji koncesje te będą wygaszane. W rezultacie krytykowane rozwiązanie może prowadzić do zaniechania dalszej eksploatacji wspomnianych złóż.
§ W takim uregulowaniu można upatrywać naruszenia zasady ochrony praw nabytych.
§ Tym samym zasadne jest zwolnienie przedsiębiorcy z obowiązku wykazywania się prawem do informacji geologicznej (co jest równoważne z ponoszeniem wysokich opłat za informację geologiczną) w przypadku zmian „starych" koncesji w zakresie m.in. podejmowania decyzji o kontynuowaniu działalności gospodarczej polegającej na wydobywaniu kopaliny z już zagospodarowanego złoża.
§ w przypadku zmiany temporalnego zakresu koncesji, przedsiębiorca jest zobligowany do nabycia prawa do korzystania z informacji geologicznej dla całego złoża, w tym dla tej jego części, dla której nie było ono dotychczas wymagane.
Z uwagi na powyższe zastrzeżenia, w opinii przedsiębiorców przepis ustawy - Prawo geologiczne i górnicze dotyczący obowiązku wykazania się prawem do informacji geologicznej nie powinien mieć zastosowania do zmiany oraz przeniesienia koncesji uzyskanych przed dniem wejścia w życie ustawy - Prawo górnicze i geologiczne (tj. przed 1 stycznia 2012 r.).
Ponoszenie tak wysokich kosztów z wyżej opisanego tytułu w znaczący sposób wpłynie na ograniczenie prac poszukiwawczo-rozpoznawczych oraz zagraża utrzymaniu eksploatacji.
Proponuję się tak jak dla branży węglowej wprowadzić, że w przypadku zmiany koncesji na wydobywanie węglowodorów (przedłużenia jej ważności) wymagana jest jedynie opinia gminy, a nie uzgodnienie.
I. DODATKOWE UWAGI DO ROZWAŻENIA W TRAKCIE PRCESU LEGISLACYJNEGO
1. Propozycja zmiany w art. 37 - Prawo geologiczne i górnicze
„Art. 37.1. W przypadku gdy przedsiębiorca narusza wymagania ustawy, w szczególności dotyczące ochrony środowiska lub racjonalnej gospodarki złożem, albo nie wypełnia warunków określonych w koncesji, w tym nie podejmuje określonej nią działalności albo trwale zaprzestaje jej wykonywania, lub wykonuje roboty geologiczne z naruszeniem harmonogramu określonego w projekcie robót geologicznych, lub nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 82 ust. 2, lub wykonuje je niezgodnie z warunkami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 82a ust. 1, organ koncesyjny, w drodze postanowienia, wzywa przedsiębiorcę do usunięcia naruszeń oraz określa termin ich usunięcia. Organ koncesyjny może również określić sposób usunięcia naruszeń. Na postanowienie przysługuje zażalenie." (...)
„3. Organ koncesyjny umarza postępowanie w przypadku, gdy:
1) stwierdzi, że przedsiębiorca nie narusza wymagań, o których mowa w ust. 1;
2) uwzględni w całości zażalenie przedsiębiorcy i uchyli postanowienie, o którym mowa w ust. 1;
3) stwierdzi, że przedsiębiorca naruszył wymagania, o których mowa w ust. 1, z tym że przyczyną ich naruszenia była siła wyższa;
4) stwierdzi, że przedsiębiorca wykonał postanowienie, o którym mowa w ust. 1."
Uzasadnienie:
Cofnięcie koncesji bez odszkodowania jest jedną z najbardziej dotkliwych sankcji wobec przedsiębiorcy. Z tego powodu zastosowanie tego środka powinno być poprzedzone przeprowadzeniem dogłębnej analizy stanu faktycznego. W tym kontekście wskazać należy, iż organ koncesyjny powinien wyznaczyć odpowiedni czas na złożenie przez przedsiębiorcę wyjaśnień, które to wyjaśnienia mogą mieć wpływ na wyznaczenie sposobu lub termin usunięcia naruszeń w postanowieniu wydawanym na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. W obecnym stanie prawnym brak jest możliwości zaskarżenia postanowienia wzywającego do usunięcia naruszeń, które co do zasady arbitralnie określa termin usunięcia naruszeń oraz może określać również sposób ich usunięcia.
2. Propozycja zmiany art. 41 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze
Propozycja dodania w art. 41 ustawy - Prawo geologiczne i górnicze ust. 7 i 8 w brzmieniu:
„7. Nieuregulowany stan prawny nieruchomości objętej wnioskiem o wydanie decyzji na działalność określoną niniejszym Działem nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania.
8. Przez nieuregulowany stan prawny należy rozumieć także sytuację, kiedy dotychczasowy właściciel nie żyje, a spadkobiercy nie wykazali prawa do spadku."
Uzasadnienie:
Proponowana zmiana wynika z konieczności usprawnienia procesu udzielania koncesji. Często lokalizacja prac odbywa się na terenach gdzie nie ma uregulowanych kwestii następców prawnych, co zgodne z Kodeksem postępowania administracyjnego wymaga zawieszenia postępowania i wystąpienia do sądu o ustanowienie pełnomocnika/kuratora. W konsekwencji proces udzielenia lub zmiany koncesji jest nadmiernie wydłużany. Proponowana zmiana jest wzorowana na rozwiązaniach istniejących w systemie prawnym np. w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu.
3. Zmiana art. 2a ust. 3 oraz art. 2b ust. 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r., poz. 803)
Propozycja dodania w art. 2a ust. 3 pkt. 5 brzmieniu:
„Art. 2a. 3.Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą nabycia nieruchomości rolnej:
1) przez:
a) osobę bliską zbywcy,
b) jednostkę samorządu terytorialnego,
c) Skarb Państwa lub działającą na jego rzecz Agencję,
d) osoby prawne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania;
2) w wyniku dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego;
3) na podstawie art. 151 lub art. 231 Kodeksu cywilnego;
4) w toku postępowania restrukturyzacyjnego w ramach postępowania sanacyjnego;
5) przedsiębiorców nabywających prawo do nieruchomości w celu wykonywania działalności regulowanej ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze.
Art. 2b ust. 2. W okresie, o którym mowa w ust. 1, nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom, za wyjątkiem oddania w posiadanie przedsiębiorcom prowadzącym działalność regulowaną ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze, w celu wykonywania tej działalności.
Uzasadnienie:
Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw wprowadza ograniczenia dotyczące nabywania i zbywania nieruchomości rolnych. Z uwagi na okoliczność, że ustawa - Prawo geologiczne i górnicze wymaga w niektórych przypadkach wykazania się tytułem prawnym do nieruchomości (np. dzierżawą), a w art. 18 i 19 wprowadza mechanizmy przewidujące wykup nieruchomości niezbędnych dla prowadzenia działalności regulowanej ustawą, konieczne jest uwzględnienie takich wyjątków w zmienianej ustawą z dnia 14 kwietnia 2016 r. ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Brak wprowadzenia wyjątków w tym zakresie będzie powodował wstrzymanie prac,
a tym samym osłabienie możliwości aktualizacji i zwiększania wiedzy o zasobie surowcowym Państwa.
4. Określenie zasad ustalania wynagrodzenia za ustanowienie użytkowana górniczego w drodze rozporządzenia
Regulacja zasad ustalania wynagrodzenia za ustanowienie użytkowania górniczego jest określana przez Ministra Środowiska reprezentującego Skarb Państwa pozaustawowo, w drodze wytycznych publikowanych na stronach Ministerstwa Środowiska. Z tego względu zasady ustalania wynagrodzenia ulegały na przestrzeni czasu modyfikacjom, które nie były z punktu widzenia przedsiębiorcy transparentne i jasne, gdyż często wobec tożsamej działalności stosowane były różne stawki wynagrodzenia. Wprowadzenie ogólnych zasad w drodze ustawy oraz uregulowanie szczegółowych kwestii w drodze aktu wykonawczego stanowiłoby po stronie przedsiębiorców względną gwarancję stabilności takiego wynagrodzenia.
5. Umożliwienie uzyskania dostępu do nieruchomości w celu wykonywania obowiązków związanych z rekultywacją (art. 39 lub art. 129 Prawa geologicznego i górniczego)
Art. 39 PGG nakłada na przedsiębiorcę powinność wykonania obowiązków związanych z ochroną środowiska oraz likwidacją zakładu górniczego. Zakres i sposób wykonania tych obowiązków w przypadku działalności objętej koncesją ustala się w planie ruchu likwidowanego zakładu górniczego, a w ramach likwidacji zakładu górniczego jednym z obowiązków przedsiębiorcy jest przedsięwzięcie niezbędnych środków w celu ochrony środowiska oraz rekultywacji gruntów po działalności górniczej. W zakresie rekultywacji gruntów PGG odsyła do przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Ustawa ta jednak nie zawiera żadnych regulacji, które zmuszałyby właściciela nieruchomości do udostępnienia gruntów w celu wykonania rekultywacji. Z reguły kwestie te regulują umowy cywilnoprawne zawierane z właścicielem. Zdarzają się jednak przypadki kiedy na przedsiębiorcy ciąży ustawowy obowiązek wykonania rekultywacji, a jednocześnie nie może on dojść do porozumienia z właścicielem nieruchomości w celu uzyskania dostępu do niej. Brak jest w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych obowiązku udostępnienia gruntu przez właściciela, jednocześnie w sytuacji kiedy przedsiębiorca nie wykona rekultywacji w terminie wskazanym w decyzji ustalającej kierunek rekultywacji, ponosi on sankcję w postaci opłaty rocznej podwyższonej o 200% od dnia,
w którym rekultywacja gruntów powinna zostać zakończona.
Art. 129 ust. 6 Prawa geologicznego i górniczego GG wprowadza możliwość by organ nadzoru górniczego w decyzji nakazującej wykonanie obowiązku likwidacji zakładu górniczego, w zakresie niezbędnym do jego wykonania, upoważnił przedsiębiorcę do korzystania z cudzej nieruchomości. Ustawodawca nie rozstrzygnął w komentowanym przepisie wprost, czy dotyczy to również kwestii wykonania rekultywacji. Wobec powyższego zasadnym jest by umożliwić przedsiębiorcy uzyskanie dostępu do nieruchomości w celu przeprowadzenia rekultywacji na podstawie decyzji właściwego organu.
Niewykonanie w terminie wyznaczonym decyzją administracyjną obowiązku udostępnienia nieruchomości w celu wykonania likwidacji zakładu górniczego, w tym dokonania rekultywacji gruntu, nakładać powinno na organ obowiązek podjęcia czynności zmierzających do przymusowego wykonania decyzji. Egzekucja obowiązków administracyjnych, do których zaliczyć należy obowiązek udostępnienia nieruchomości w celu wykonania rekultywacji, dokonywana byłaby w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ze względu na niepieniężnych charakter egzekwowanego obowiązku środkami egzekucyjnymi będą grzywna w celu przymuszenia i wykonanie zastępcze.
6. Wprowadzenie możliwości zawieszenia wykonywania koncesji na czas określony (Dział III, rozdział 1 Prawa geologicznego i górniczego)
Nieprzewidywalność budowy geologicznej oraz konieczność dostosowywania zakresu projektowanych prac do otrzymywanych na bieżąco wyników robót geologicznych przemawiają za wprowadzeniem możliwości czasowego wstrzymania/bądź też zwieszenia prac na danej koncesji na określony czas. Proponowane jest by wstrzymanie lub zawieszenie wykonywania koncesji odbywało się na uzasadniony wniosek przedsiębiorcy na czas nie dłuższy niż np. 12 miesięcy. W czasie zawieszenia wykonywania koncesji przedsiębiorca nie podlegałby obostrzeniom wynikającym z obowiązku przestrzegania harmonogramu koncesji. Zawieszona koncesja podlegałaby przedłużeniu o czas na jaki została zawieszona. Proponuje się, by w przypadku zawieszenia koncesji nie biegły żadne terminy określone w koncesji, jak również w innych decyzjach związanych z jej wykonywaniem.
7. Wprowadzenie zapisów stwierdzających możliwość realizacji podziemnych inwestycji liniowych takich jak gazociągi i rurociągi naftowe na obszarach rolnych oraz leśnych.
Dodatkowo, w ramach nowelizacji ustawy PGG proponujemy wprowadzenie zapisów rozstrzygający w sposób jednoznaczny możliwość realizacji podziemnych inwestycji liniowych takich jak gazociągi i rurociągi naftowe na obszarach rolnych oraz leśnych. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dn. 3.02.1995 r. nie określają w sposób jednoznaczny procedur związanych z prowadzeniem gazociągów, rurociągów oraz innych instalacji na gruntach rolnych i leśnych. Z treści art. 4 pkt. 11 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych wynika, że wyłączeniem gruntów z produkcji jest rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntów. Z definicji tej nie wynika w sposób jednoznaczny (choć praktyka pokazuje, iż każda inwestycja liniowa na terenie rolnym/leśnym jest traktowana jako rozpoczęcie innego niż rolnicze lub leśne użytkowanie gruntów), czy dotyczy to również inwestycji, które nie powodują długotrwałego zaburzenia prowadzonej gospodarki leśnej, np. budowy podziemnego gazociągu, rurociągu, linii telekomunikacyjnej, wodociągowej, kanalizacyjnej lub elektroenergetycznej - realizowanych na gruntach rolnych lub leśnych (bez konieczności wycinki drzewostanu), w szczególności wzdłuż ściany drzewostanu lub w drodze leśnej lub polnej. Ułożenie tego typu mediów trwa krótko, a teren po zrealizowaniu inwestycji zostaje przywrócony do stanu poprzedniego - faktycznie więc nie następuje wyłączenie gruntu z produkcji rolnej/leśnej. Aktualnie dla gruntów leśnych funkcjonują tzw. „Ramowe wytyczne w sprawie zasad i warunków udostępniania gruntów leśnych (lasów) dla realizacji podziemnych inwestycji liniowych" zaakceptowane przez Departament Leśnictwa Ministerstwa Środowiska w dn. 27.07.2011 r. Wytyczne te jednak nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, ograniczone są jedynie do gruntów leśnych i dotyczą wyłącznie budowy podziemnych sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych. Brak jest stosownych regulacji w zakresie podziemnych inwestycji liniowych (realizowanych metodą bezwykopową, a tym samym nieinwazyjną), polegających na budowie gazociągów oraz rurociągów naftowych. Wprowadzenie odpowiednich regulacji umożliwiłoby uniknięcie konieczności podejmowania kosztownych i długotrwałych działań związanych ze zmianą miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego bądź ich uchwalania (na obszarach rolnych i leśnych brak jest co do zasady takich planów), a ważne z punktu widzenia potrzeb społecznych oraz gospodarczych inwestycje mogłyby być realizowane bez zbędnej zwłoki, bez szkód w środowisku leśnym oraz rolnym i bez ograniczania możliwości prowadzenia gospodarki rolnej/leśnej.
