Opinia do projektu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

2014-12-23

Treść listu do Adama Podgórskiego, za-cy szefa Kancelarii Sejmu w sprawie projektu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

Pan
Adam Podgórski
Zastępca Szefa Kancelarii Sejmu

 

W odpowiedzi na pismo GMS-WP-173-257/14 w sprawie wyrażenia opinii do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 26 listopada 2014 r. (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Ryszard Zbrzyzny) uprzejmie informuję, że Konfederacja Lewiatan wyraża negatywne stanowisko do przedłożonej propozycji nowelizacji przepisów.

Na wstępie chcemy podkreślić, że przepisy o kontrolach znalazły się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej na wyraźny postulat przedsiębiorców ze względu na fakt, iż nadmierna liczba kontroli u przedsiębiorców odbywających się na podstawie zróżnicowanych trybów, określonych w rozrzuconych po wielu ustawach przepisach, uniemożliwiały albo w nadmierny sposób utrudniały prowadzenie działalności gospodarczej. Intencją ustawodawcy było wprowadzenie jasnych i ogólnych zasad przeprowadzania kontroli u przedsiębiorców dla wszystkich organów administracji publicznej, które dysponują takimi uprawnieniami. Te ogólne zasady miały na celu w szczególności ucywilizowanie przebiegu kontroli u przedsiębiorców.
Do takich ogólnych zasad prowadzenia kontroli u przedsiębiorców zostały zaliczone między innymi: zasada podejmowania czynności kontrolnych przez pracowników organów kontroli po okazaniu legitymacji oraz upoważnienia, zasada dokonywania czynności w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej; zasada dokonywania wpisów w książkach kontroli prowadzonej przez przedsiębiorcę, zasada niepodejmowania i nieprowadzenia równoczesnej kontroli z inną instytucją kontroli u jednego przedsiębiorcy, nieprzekraczanie ustalonych ustawowo terminów trwania kontroli u jednego przedsiębiorcy. Na podstawie Konwencji nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej inspekcji pracy w przemyśle i handlu, przyjętej w Genewie dnia 11 lipca 1947 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 72, poz. 450) Państwowa Inspekcja Pracy została wyłączona spod zasady dotyczącej ograniczenia czasu trwania kontroli oraz spod zakazu prowadzenia równoległej kontroli, o których stanowią odpowiednio art. 82 i 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Konwencja stanowi w art. 12 ust. 1 pkt a), iż inspektorzy pracy zaopatrzeni w odpowiednie pełnomocnictwa będą upoważnieni do swobodnego wstępu, bez uprzedniego zawiadomienia, o każdej porze dnia i nocy, do każdego zakładu pracy podlegającego inspekcji, a także w treści art. 16, iż przedsiębiorstwa będą kontrolowane tak często i tak starannie, jak to jest konieczne dla zapewnienia skutecznego stosowania odpowiednich przepisów prawnych.

Zdaniem Konfederacji Lewiatan powyższa konwencja nie daje podstaw do wyłączenia Państwowej Inspekcji Pracy spod ogólnych zasad określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej odnośnie kontroli, ani też nie stoi w sprzeczności z ww. ogólnymi zasadami kontroli. Nie kwestionując tego, jak ważną rolę pełni Państwowa Inspekcja Pracy uważamy, że nie znajduje uzasadnienia propozycja wyłączenia PIP spod ogólnych zasad ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, za wyjątkiem tych określonych w art. 82 i 83 ustawy. Otóż zawsze, w przypadku zagrożenia życia czy bezpieczeństwa Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo wejść na teren zakładu pracy u danego przedsiębiorcy o każdej porze dnia i nocy, zgodnie z Konwencją nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy, na podstawie stosownych pełnomocnictw. Takie rozwiązanie jest przewidziane w art. 24 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, który stanowi, że inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania, bez uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy, kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli przestrzegania przepisów dotyczących legalności zatrudnienia.

Podsumowując, Konfederacja Lewiatan wyraża negatywne stanowisko do przedłożonej propozycji wyłączenia inspekcji pracy spod działania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Jesteśmy zdania, że propozycja nowelizacji powinna zawierać kompleksową analizę skutków takiej regulacji i jej wpływu na rynek pracy oraz konkurencyjność przedsiębiorstw. Uważamy, iż dokonanie zaproponowanych zmian w ww. ustawie spowoduje wyłom w systemowym rozwiązaniu dotyczącym kontroli stworzonym dla wszystkich funkcjonujących w kraju instytucji kontrolujących przedsiębiorców, przyzna Państwowej Inspekcji Pracy uprzywilejowaną pozycję względem innych instytucji kontrolnych, które w swojej kompetencji mają również uprawnienie do kontrolowania przedsiębiorcy, a także zniweczy dotychczasowy proces racjonalizowania sposobów kontroli oraz ograniczania nadmiernych obciążeń biurokratycznych.

 

Henryka Bochniarz
Prezydent Konfederacji Lewiatan