Mikrogranulki plastikowe w kosmetykach- uwagi
2016-06-13
20 czerwca 2016 na spotkaniu Rady ds. Środowiska UE[1] odbędzie się dyskusja oraz przyjęcie dokumentu Draft Council conclusions on Closing the loop - An EU action plan for the circular economy[2].
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Konfederacja Lewiatan zwracają się do Ministra Środowiska z apelem o zapewnienie, że przygotowywane w UE środki prawne dotyczące drobin mikroplastikowych zostaną przyjęte zgodnie z zasadami lepszego stanowienia prawa, to znaczy będą proporcjonalne i zgodne z aktualnym stanem wiedzy.
Projekt wniosków Rady zawiera w punkcie 14 wezwanie do wprowadzenia zakazu stosowania drobin mikroplastikowych do 2017 roku. Wśród wszystkich potencjalnych adresatów zakazu, sektor kosmetyczny jako jedyny został wskazany imiennie. Dokument zawiera wezwanie do niezwłocznej regulacji, choć jednocześnie odwołuje się do dobrowolnych środków (samoregulacji) zastosowanych przez niektóre sektory.
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Konfederacja Lewiatan wyrażają zaniepokojenie proponowanymi środkami prawnymi szczególnie, że sektor kosmetyczny już podjął działania samoregulacyjne w tym obszarze.
Europejska branża kosmetyczna jest przekonana, że ochrona środowiska wodnego jest sprawą dużej wagi. Sektor kosmetyczny popiera cele unijne i globalne zmierzające do zmniejszenia ilości śmieci plastikowych w morzach - występujących zarówno w formie makro, jak i mikroplastików. Dokonano dotychczas identyfikacji i oceny wielu źródeł odpadów plastikowych w środowisku morskim. Dowody naukowe wskazują, że znaczna większość mikroplastików w morzach pochodzi z rozpadu większych materiałów z tworzyw sztucznych[3].
Sektor kosmetyczny jest pierwszym i jak dotychczas jedynym, który przyjął samoregulacje w kierunku wycofania drobin mikroplastikowych z produktów rynkowych.
Wobec obaw społeczeństwa oraz tam, gdzie istnieją substancje zamienne, sektor kosmetyczny podjął już działania zmierzające do stopniowego wycofywania mikrogranulek z produktów zmywalnych, np. z peelingów.
W październiku 2015 r. Cosmetics Europe, a w efekcie Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego w Polsce, zaleciło wszystkim swoim członkom zaprzestanie do 2020 r. stosowania w spłukiwanych produktach kosmetycznych stałych, syntetycznych mikrogranulek używanych do usuwania martwego naskórka i oczyszczania, które nie ulegają biodegradacji w środowisku morskim.
Sektor kosmetyczny podjął dobrowolną inicjatywę, pomimo iż wykazano, że stosowanie mikrogranulek w kosmetykach i środkach higieny osobistej w niewielkim i ograniczonym stopniu przyczynia się do tego rodzaju zanieczyszczeń w porównaniu do innych źródeł. Według raportów naukowych1,[4] mikrogranulki pochodzące z kosmetyków stanowią od 0,1 do 1,5% całkowitej ilości odpadów plastikowych. Cosmetics Europe monitoruje efekty wprowadzenia samoregulacji. W najbliższym czasie zostaną przygotowane publikacje na temat znaczącego spadku zastosowań mikrogranulek plastikowych w produktach kosmetycznych. Odpowiednie dane są w przygotowaniu. Nasze zobowiązanie przekłada się na konkretne działania.
Organizacje sektora kosmetycznego, Cosmetics Europe oraz Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego, zobowiązują się do współpracy z europejskimi instytucjami tworzącymi polityki i regulacje zgodnie z zasadami lepszego stanowienia prawa, w oparciu o naukowe podejście. Zasady lepszego stanowienia prawa podkreślają znaczenie samoregulacji - dobrowolnych inicjatyw w zapewnianiu proporcjonalności polityk i narzędzi regulacyjnych.
Zwracamy się do Pana Ministra o zapewnienie, że konkluzje Rady ds. Środowiska dotyczące planu działania UE w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym również podejście do mikroplastików, będą odzwierciedlały konieczność zastosowania całościowego podejścia do redukcji występowania w środowisku morskim makro- i mikroplastików. Apelujemy, aby Rada uwzględniała wszystkie źródła problemu oraz rolę, jaką muszą odgrywać wszyscy interesariusze. Skupienie się wyłącznie na produktach kosmetycznych w konkluzjach, nie rozwiązuje problemu z punktu widzenia środowiska i jest demotywujące dla samej branży, która jako jedyna zainicjowała samoregulację w tym zakresie.
Dlatego też liczymy, że Konkluzje Rady wyrażą poparcie dla dobrowolnych inicjatyw branży i nie umniejszą ich poprzez wezwanie do przyjęcia nieproporcjonalnych środków prawnych.
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego oraz Konfederacja Lewiatan pozostają do Państwa dyspozycji.
[1] 4376 spotkanie Rady Unii Europejskiej (Środowisko), agenda spotkania CM 2914/16, punkt 6 agendy
[2] Draft Council conclusions on Closing the loop - An EU action plan for the circular economy (Public debate in accordance with Article 8(2) of the Council's Rules of Procedure [proposed by the Presidency]) 14972/15 ENV 768 COMPET 557 AGRI 642 TRANS 402 MI 779 IND 201 CONSOM 212 ECOFIN 954 ENER 417 RECH 305 SAN 424
[3] Essel, R., i wsp., „Sources of microplastics relevant to marine protection in Germany" [Źródła mikroplastików istotne dla ochrony morza w Niemczech], Tekst 64/2015, Projekt Nr 31969, Raport Nr (UBA-FB) 002147/E (2015), Federalna Agencja Ochrony Środowiska (Niemcy); Lassen, C., i wsp., „Microplastics - Occurrence, effects and sources of releases to the environment in Denmark" [Mikroplatiki - występowanie, działanie i źródła uwalniania do środowiska w Danii], Roboczy raport końcowy (2015), duńskie Ministerstwo Środowiska - Agencja Ochrony Środowisk (Dania); Duis and Coors, Environ Sci Eur (2016) 28:2 „Microplastics in the aquatic and terrestrial environment: sources (with a specific focus on personal care products), fate and effects" [Mikroplastiki w środowisku wodnym i lądowym: źródła (ze szczególnym uwzględnieniem produktów do higieny osobistej), działanie i skutki", Badanie na poparcie opracowania środków zwalczania licznych źródeł zanieczyszczeń mórz, Raport dla Komisji Europejskiej DG ds. Środowiska, 29 stycznia 2016, opracowano: EUNOMIA.
[4] Gouin i wsp., „Use of Micro-Plastic Beads in Cosmetic Products in Europe and Their Estimated Emission to the North Sea Environment" [Stosownie mikrogranulek plastikowych w produktach kosmetycznych w Europie i ich szacowana emisja do środowiska Morza Północnego]" SOFW-Journal 141, 3-2015
