Ustawa o Odnawialnych Źródłach Energii

2014-10-08

Rada OZE przy Konfederacji Pracodawców Lewiatan brała czynny udział w procesie konsultacji kolejnych projektów Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii („Ustawa").

Wiele z przedstawionych przez nas uwag zostało uwzględnionych. Niestety, niektóre nasze poprawki zostały przez Ministerstwo Gospodarki odrzucone, ze szkodą dla treści Ustawy i branży OZE. Z uwagi na fakt, że prace legislacyjne dotyczące Ustawy bardzo szybko zmierzają ku końcowi, chcemy wskazać na najistotniejsze w naszej ocenie kwestie, które winny zostać jeszcze zmienione w projekcie Ustawy. Ich uwzględnienie spowoduje, że Ustawa stanowić będzie istotny i pozytywny bodziec do rozwoju energetyki odnawialnej.

Rada OZE postuluje, aby: do Ustawy wprowadzone zostały (i) zapisy dotyczące odpowiednio sformułowanego okresu przejściowego oraz (ii) postanowienia dotyczące koniecznej elastyczności w zakresie rozliczenia obowiązku produkcji w ramach systemu aukcyjnego.

1.     Konieczność wprowadzenia odpowiedniego okresu przejściowego

Z projektu Ustawy wynika, że pierwsze aukcje zostaną przeprowadzone i rozstrzygnięte nie wcześniej niż w połowie roku 2016. Z uwagi zaś na fakt, że budowa instalacji, które wygrają aukcje rozpocznie się dopiero po zakończeniu aukcji, pierwsze instalacje OZE wybudowane w ramach systemu aukcyjnego rozpoczną pracę najwcześniej w roku 2018. Od momentu podjęcia decyzji o rozpoczęciu budowy (tj. wygrania aukcji) a jej zakończeniem mija bowiem zwykle (średnio) ok. 1,5 roku.

Z uwagi na wskazany powyżej czas budowy instalacji OZE, utrzymanie  1 stycznia 2016 jako granicznej daty wygaśnięcia prawa do kwalifikacji nowych projektów do systemu zielonych certyfikatów spowoduje (i częściowo już spowodowało) niemal całkowite zatrzymanie inwestycji w instalacje OZE z końcem bieżącego roku. Rozpoczęcie bowiem teraz (w ostatnim kwartale 2014 roku) budowy instalacji OZE wiąże się z bardzo dużym ryzykiem, że taka instalacja nie otrzyma wsparcia w ramach systemu zielonych certyfikatów, gdyż zostanie zakończona po 1 stycznia 2016 roku, a jednocześnie nie będzie uprawniona do udziału w aukcji. Taki stan rzeczy skutkować też będzie brakiem finansowania (czy to bankowego, czy to korporacyjnego) dla takich inwestycji. Nie będą zatem podejmowane żadne inwestycje w całym roku 2015 oraz w 2016 do momentu rozstrzygnięcia pierwszej aukcji. Efektem tego będzie powstanie luki inwestycyjnej - okresu, w którym wszelkie prace w zakresie inwestycji o OZE zostaną zahamowane. Wiele z tych inwestycji nigdy nie powstanie, gdyż w tym czasie wygasną pozwolenia, na których opiera się ich konstrukcja formalna (np. umowy przyłączeniowe). Problem luki inwestycyjnej został już podniesiony przez przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki podczas posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej w dniu 2 października 2014 roku, lecz proponowane rozwiązanie, polegające na przyspieszeniu terminu organizacji pierwszej aukcji jest daleko niewystarczające, co pokazują poniższe schematy poglądowe.

Poniżej w formie graficznej wskazane zostały dwa warianty:  (i) Wariant I zakłada przyjęcie Ustawy bez okresu przejściowego i związaną z tym lukę inwestycyjną, zaś (ii) Wariant II pokazuje jak wyglądać będą inwestycje w OZE w przypadku wprowadzenia okresu przejściowego.

 

Dlatego też, jako Rada OZE po raz kolejny zwracamy się o wprowadzenie do projektu Ustawy zapisu, na mocy którego wprowadzony zostanie okres przejściowy, którym będzie rok 2016. Instalacje OZE wybudowane w okresie przejściowym uzyskają prawo do udziału w systemie zielonych certyfikatów. Wprowadzenie okresu przejściowego, w którym rozdział IV Ustawy OZE będzie już obowiązywać, ale możliwe będzie jeszcze uzyskanie prawa do udziału w systemie certyfikatowym, pozwoli na uruchomienie i wdrożenie systemu aukcyjnego jeszcze w roku 2016, a jednocześnie nie zatrzyma podejmowania inwestycji w OZE w latach 2015-2016. Dzięki temu Polska uzyska szansę na realizację zobowiązań w zakresie udziału OZE do roku 2020. Jednocześnie, w okresie tym nie wystąpi zjawisko równoległości funkcjonowania dwóch systemów wsparcia, gdyż żaden projekt, który uzyska wsparcie w wyniku wygranej aukcji w roku 2016 nie rozpocznie swojej produkcji przed rokiem 2017/2018.

W załączniku nr 1 zawarta jest propozycja zapisu dotyczącego wprowadzenia okresu przejściowego.

2.      Uelastycznienie rozliczeń w ramach systemu aukcyjnego

Obecne zapisy Ustawy stanowią, że niewyprodukowanie w 3-letnim okresie rozliczeniowym energii elektrycznej w ilości wskazanej w aukcji podlega karze.  Prowadzi to do sytuacji, w której inwestor, aby uniknąć kar, musi wskazać w aukcji taką wielkość produkcji co do której jest w 100% pewien, że jest w stanie ją osiągnąć. W przypadku technologii wykorzystujących siły przyrody (np. wiatr, woda lub słońce) wielkość produkcji zależy od czynników niezależnych od inwestora. Nie jest zatem możliwe podanie w aukcji ze 100% pewnością wielkości produkcji. Inwestorzy zatem będą musieli wskazywać niższą niż faktycznie osiągniętą wielkość produkcji. Ponieważ wsparcie udzielone będzie tylko do wysokości produkcji wskazanej w aukcji, duża część produkcji pozbawiona zostanie wsparcia. Zwiększy to jedynie koszty funkcjonowania sytemu wsparcia, gdyż w celu uzyskania tego samego poziomu wsparcia (nakłady inwestycyjne nie zależą od poziomu kar, czy długości okresu rozliczeniowego) inwestorzy będą dążyć do uzyskania wyższych cen, a koszty finansowania wzrosną z uwagi na dodatkowe ryzyko operacyjne takich projektów, co jest sprzeczne
z założeniami do samej ustawy. Ponadto, konieczność przyjęcia w analizach ekonomicznych niskiego poziomu produkcji przy określonych cenach referencyjnych, o którym mowa powyżej, z pewnością spowoduje znaczące obniżenie ilości projektów startujących w aukcjach z uwagi na niską opłacalność. Stanowi to dodatkowe zagrożenie dla realizacji celów OZE w 2020 roku.

W konsekwencji wskazane jest złagodzenie obowiązku rozliczeniowego przez umożliwienie niewielkich odchyleń (np. w wysokości 15%) od wysokości produkcji wskazanej w aukcji, co w pełni pozwoli zrealizować cele, jakie przyświecały autorom nowej ustawy, czyli minimalizacji kosztów wsparcia produkcji energii z OZE dla odbiorców końcowych.

W załączniku nr 2 zawarta jest propozycja zapisu dotyczącego wprowadzenia opisanych powyżej regulacji.

 

 

W pracach Rady OZE przy Konfederacji Lewiatan uczestniczą m.in. następujące podmioty: Axpo Polska, CEZ Polska, Conerga, Bank BGŻ, BOŚ Bank, Dalkia Polska, DMS, EDF Polska, EDF EN Polska, ENERGA, GDF Suez Energia Polska, GE, Green Bear Corporation, NORDEX, PGNIG Termika, PEP, PKN Orlen, PGE, RWE Renewables, Raiffeisen Polbank, w4e, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, Towarowa Giełda Energii, Związek Banków Polskich.

  

Załącznik 1

 

Art. 202

1.     Wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, o której mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2 oraz art. 42 ust. 1, wytworzonej odpowiednio w mikroinstalacji albo w instalacji odnawialnego źródła energii innej niż mikroinstalacja, w której energia elektryczna została wytworzona po raz pierwszy po dniu wejścia w życie art. 170 pkt. 5, ale przed dniem 1 stycznia 2017 roku, przysługuje świadectwo pochodzenia tej energii na warunkach określonych w Ustawie.

2.     Do energii elektrycznej wyprodukowanej w instalacjach odnawialnych źródeł energii, których mowa w ust. 1, zastosowanie mają postanowienia art. 42 i następnych Ustawy w zakresie obowiązku zakupu takiej energii przez sprzedawcę zobowiązanego. 

3.     Postanowienia art. 71 stosuje się do także do wytwórcy, o którym mowa w ust. 1.

Załącznik 2

Art. 83. 2. Rozliczenie obowiązku wytworzenia przez wytwórcę, który wygrał aukcję, energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, o której mowa w art. 72, w ilości nie mniejszej niż 85% ilości określonej przez niego w ofercie, następuje:

1)      w równych okresach trzyletnich - w przypadkach gdy wsparcie przysługuje dla energii elektrycznej wytworzonej przez danego wytwórcę przez okres 3 lat lub przez wielokrotność tej liczby, nie dłużej jednak niż przez 15 lat;

2)      za cały okres, w jakim przysługuje wsparcie - w przypadkach gdy wsparcie przysługuje dla energii elektrycznej wytworzonej przez danego wytwórcę przez okres krótszy niż 3 lata.

Art. 92. 1. Sprzedawca zobowiązany ma obowiązek zakupu energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej poniżej 500 kW, od wytwórcy tej energii, który wygrał aukcję, po stałej cenie ustalonej w aukcji rozstrzygniętej nie później niż do dnia 30 czerwca 2021 r., oraz wyłącznie w ilości oferowanej przez danego wytwórcę
i nie mniejszej niż 85% ilości określonej przez danego wytwórcę w złożonej przez niego ofercie,
o której mowa w art. 79.

Art. 160. 1. Karze pieniężnej podlega ten, kto:

15)    nie wytworzył energii, o której mowa w art. 72, w ilości większej lub równej 85% ilości określonej w ofercie wytwórcy, który wygrał aukcję, w okresach rozliczeniowych wskazanych w art. 83 ust. 2;

Art. 162. 6. Wysokość kary pieniężnej wymierzanej w przypadku określonym w art. 160 ust. 1 pkt 15 oblicza się według wzoru:

KO = 0,5 x [CA x (EOA - EWA)],

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

KO - wysokość kary pieniężnej wyrażonej w złotych,

CA - cena zakupu wytworzonej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wyrażona w złotych
za 1 MWh, o której mowa w art. 79 ust. 2,

EOA - 85% ilości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii określonej przez danego wytwórcę
w złożonej przez niego ofercie, o której mowa w art. 79, w okresie rozliczeniowym określonym
w art. 83 ust. 2, wyrażonej w MWh,

EWA - ilość wytworzonej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w okresie rozliczeniowym określonym w art. 83 ust. 2, wyrażonej w MWh.