Określenie zasad poziomu zwrotu z zaangażowanego kapitału w trakcie prowadzonych postępowań taryfowych w stosunku do gazowych przedsiębiorstw przesyłowych i dystrybucyjnych
2014-10-23
Treść listu do Macieja Bando, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Niniejszym pismem chcemy zwrócić uwagę na problematykę związaną z określeniem przez Prezesa URE zasad poziomu zwrotu z zaangażowanego kapitału w trakcie prowadzonych postępowań taryfowych w stosunku do gazowych przedsiębiorstw przesyłowych i dystrybucyjnych.
Zgodnie z art. 45. ust. 1 Prawa energetycznego przedsiębiorstwa energetyczne ustalają taryfy dla paliw gazowych lub energii, stosownie do zakresu wykonywanej działalności gospodarczej. Taryfy należy kalkulować w sposób zapewniający m.in. pokrycie kosztów uzasadnionych działalności gospodarczej tych przedsiębiorstw wraz z uzasadnionym zwrotem z kapitału zaangażowanego w tę działalność. Szczegółowe zasady kształtowania i kalkulacji taryf określone są w rozporządzeniu wydanym przez Ministra właściwego do spraw gospodarki na podstawie art. 46 Prawa energetycznego. Zgodnie z art. 47 ust. 1 Prawa energetycznego taryfy ustalane przez przedsiębiorstwa energetyczne podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE.
Dla przedsiębiorstw przesyłu i dystrybucji paliw gazowych zwrot z zaangażowanego kapitału stanowi de facto jedyny zagwarantowany przez prawo zysk dla tych rodzajów działalności wynikający z faktu zainwestowania kapitału przez właściciela sieci w majątek niezbędny do prowadzenia działalności zgodnie z zapisami ustawy prawo energetyczne.
Zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 3 lit. c) Prawa energetycznego do zakresu działania Prezesa URE należy ustalenie wysokości uzasadnionego zwrotu z zaangażowanego kapitału. Prawo nie określa żadnych szczegółowych zasad jakimi miałby się kierować Prezes URE przy ustalaniu wysokości uzasadnionego zwrotu z kapitału. Wyjątek stanowi działalność przedsiębiorstw energetycznych w zakresie magazynowania paliw gazowych, w tym budowy, rozbudowy
i modernizacji magazynów paliw gazowych, dla której to działalności określono minimalny zwrot z zaangażowanego kapitału na poziomie 6% (art.45 ust. 1a Prawa energetycznego). W zakresie przesyłu i dystrybucji paliwa gazowego minimalny poziom zwrotu z kapitału zaangażowanego nie został określony poprzez żaden obowiązujący akt prawny.
Ustalenie poziomu zwrotu z zaangażowanego kapitału przez Prezesa URE dla działalności w zakresie dystrybucji i przesyłu energii elektrycznej i energii cieplnej następuje poprzez publikację przez Prezesa URE metodologii wyznaczenia tego parametru dla całego okresu regulacji. W elektroenergetyce jest to okres 4 lat do przodu. Powyższa metodologia jest jednolita dla wszystkich przedsiębiorstw i jednolicie stosowana przez Prezesa URE.
W przypadku rynku dystrybucji gazu ziemnego brak jest takiej publikacji, nigdy dotychczas takie opracowanie - według naszej wiedzy - nie powstało. Praktyka przeprowadzonych postępowań taryfowych wobec firm członkowskich Konfederacji Lewiatan wskazuje, że Prezes URE stosuje różne poziomy określenia zwrotu z zaangażowanego kapitału dla różnych przedsiębiorstw dystrybucyjnych. Takie „indywidualnie" podejście daje wyniki, które potrafią różnić się o 100 i więcej procent. W naszej ocenie jest to sytuacja wskazująca na nierówne traktowanie podmiotów działających na rynku przez Prezesa URE. Dodatkowo poziomy określenia zwrotu z zaangażowanego kapitału zmieniają się dla tych samych przedsiębiorstw w kolejnych postępowaniach taryfowych.
Sytuacja taka powoduje absolutny brak stabilności zasad kształtowania taryf, co prowadzi w skrajnym przypadku do drastycznego obniżenia aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw dystrybucyjnych w sektorze gazu. W naszej ocenie jest to sytuacja niepożądana ze względu na bardzo duże potrzeby inwestycyjne w obszarze dystrybucji gazu w Polsce.
W związku z powyższym uważamy za konieczne jak najszybsze ujednolicenie i publikację przez Prezesa URE zasad ustalania poziomu zwrotu z zaangażowanego kapitału dla przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie przesyłu i dystrybucji paliw gazowych i określenie ich w dłuższej perspektywie czasowej , np. 5-letnim okresie regulacji, tak jak jest to uregulowane w stosunku do przedsiębiorstw przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej.
Jasne reguły, stabilne i przewidywalne zasady i metodologie, pozwalałyby na podejmowanie odpowiedzialnych decyzji inwestycyjnych z długoterminową perspektywą przy zachowaniu pewnego minimum poczucia bezpieczeństwa inwestycyjnego czego należy oczekiwać na rynku regulowanym.
