Stanowisko Konfederacji Lewiatan do projektu ustawy Prawo Wodne

2015-02-10

W naszej opinii przepisy projektu ustawy Prawo wodne w tym zakresie nie uwzględniają faktu, iż energetyka ponosi już od wielu lat realne nakłady finansowe związane z pobieraniem wody na cele energetyczne.

Konfederacja Lewiatan zgłasza następujące uwagi do projektu Ustawy Prawo Wodne:

1/ w zakresie  w art. 451 zmieniającego zapisy ustawy Prawo ochrony środowiska.

Postulujemy o następujące zmiany do art. 451 zmieniającego zapisy ustawy POŚ:

1) w art. 274 w ust. 1 pkt. 2 - usunąć słowa "mocy hydrozespołu"

4) w art. 287 w ust. 1 - usunąć pkt 7 (informacji o nominalnej mocy hydrozespołu)

5) w art. 290 w ust. 1 - usunąć pkt. 9

6) w art. 292 usunąć pkt. 3

7) w art. 294 - usunąć w całości lit. a)

9) usunąć

Uzasadnienie:

Konsekwencją projektowanych przez resort zmian byłaby likwidacja między innymi zwolnień z opłat za zwrotny pobór wody dla energetyki. Likwidacja zwolnień, szczególnie w zakresie zwrotnego poboru wód powierzchniowych na cele chłodnicze, oznaczałaby dla energetyki zarówno wodnej jak i cieplnej (w szczególności wyposażonych w otwarty systemem chłodzenia) znaczne podniesienie kosztów korzystania ze środowiska, podniesienie kosztów produkcji, a w konsekwencji obciążenie społeczeństwa skutkami wprowadzenia do polskiego porządku prawnego kolejnego quasi podatku.

W naszej opinii przepisy projektu ustawy Prawo wodne w tym zakresie nie uwzględniają faktu, iż energetyka ponosi już od wielu lat realne nakłady finansowe związane z pobieraniem wody na cele energetyczne, w tym w ramach:

·         opłat za pobór wody zużytej bezzwrotnie i zrzut ścieków,

·         opłaty za odprowadzanie wody o temperaturze wyższej niż 26^oC lub przekraczającej temperaturę naturalną,

·         utrzymania i konserwacji obiektów hydrotechnicznych.

Ministerstwo Środowiska podejmując próbę nałożenia dodatkowych obowiązków finansowych na przedsiębiorstwa energetyczne powołuje się na stanowisko Komisji Europejskiej. Zostało ono jednak zakwestionowane wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) z 11 września 2014 r. (sprawa C-525/12). Biorąc pod uwagę powyższe orzeczenie, oraz deklarację z Uzasadnienia do projektu Ustawy Prawo wodne: „Propozycje zmian w zakresie opłat za wodę są uzależnione od rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie, w której Komisja Europejska zarzuca Republice Federalnej Niemiec zawężenie pojęcia „usług wodnych" tylko do usług wodociągowo-kanalizacyjnych." zasadne wydaje się utrzymanie dotychczasowego stanu prawnego.

Usunięcie zapisów dotyczących „mocy hydrozespołu" ma charakter porządkowy. Nominalna moc hydrozespołu nie będzie zmieniała się z roku na rok (odnośnie art. 287), a hydrozespół nie będzie pracował powyżej nominalnej mocy, więc naliczanie kar w tym zakresie i tak nie byłoby możliwe (odnośnie art. 290, 292, 298, 309).

2/ Wyłączenie wód chłodniczych z zakazu rozcieńczania ścieków wodą.

Proponujemy następujące brzmienie artykułu 79 ustawy:

Art.79.

1.Zakazuje się rozcieńczania ścieków wodą w celu uzyskania ich stanu, składu oraz minimalnego procentu redukcji zanieczyszczeń zgodnego z przepisami.

2. Ustęp 1 nie dotyczy wód chłodniczych, w przypadku, gdy ich jedynym zanieczyszczeniem jest ładunek cieplny, a proces rozcieńczania nie posiada alternatywnej ekonomicznie uzasadnionej metody gwarantującej nieprzekraczanie na zrzucie wód pochłodniczych 35 st. C. Powyższe możliwe jest jedynie, gdy proces rozcieńczania stanowi działanie zapobiegawcze w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku.

Uzasadnienie:

Jedynym zanieczyszczeniem, jakim charakteryzuje się woda chłodnicza jest ładunek cieplny. Zależy on nie tylko od stosowanej w danym zakładzie spalania paliw technologii, ale także od temperatury wody ujmowanej. W okresach ekstremalnie wysokich temperatur powietrza, które wpływają także na znaczne podgrzanie ujmowanych wód, nieprzekroczenie 35 st. C w wodach pochłodniczych w otwartych układach chłodzenia może stanowić problem. W celu niedopuszczenia do przekroczenia 35 st. C w odprowadzanej podgrzanej wodzie pochłodniczej, możliwe jest zastosowanie dodatkowych urządzeń chłodniczych np. chłodni wentylatorowej. Takie rozwiązanie nie jest jednak obojętne dla środowiska - powoduje wyprowadzenie wody z rzeki do atmosfery oraz emisję hałasu. W wielu przypadkach, ekstremalne warunki hydrometeorologiczne, które powodują konieczność wykorzystania dodatkowych urządzeń chłodniczych (celem nieprzekroczenia temperatury 35 st. C), występują sporadycznie. Zatem inwestycja w system chłodzenia wody pochłodniczej może okazać się w praktyce nieprzydatna lub będzie przydatna incydentalnie. Takie rozwiązanie ze względu na nieadekwatność poniesionych kosztów do ryzyka wystąpienia zagrożenia, nie znajduje ekonomicznego uzasadnienia. Ponadto, w przypadku chłodni wentylatorowej, wiązałoby się z negatywnym oddziaływaniem na środowisko, o którym wspominamy powyżej. Umożliwienie rozcieńczania wód pochłodniczych, których temperatura przekracza 35 st. C pozwoliłoby na uniknięcie negatywnie oddziałującej na środowisko nieuzasadnionej ekonomicznie inwestycji, której kosztami ostatecznie obarczony byłby odbiorca energii elektrycznej i ciepła.

3/w zakresie Rozdziału 6 Ochrona ryb wędrownych o znaczeniu gospodarczym

Art. 122 stanowić ma podstawę szczegółowego uregulowania w zakresie określenia gatunków ryb wędrownych o znaczeniu gospodarczym oraz rzek, jezior oraz wód przejściowych i wód przybrzeżnych o specjalnym znaczeniu dla tych ryb. Zawarte w tym przepisie upoważnienie ustawowe ma uwzględniać cel, który jednak nie został określony w miejscu, na który powołuje się przepis tj. art. 51 ust. 2 pkt. 4. Zgodnie z przywołanym art. 51 ust. 2 należy zapewnić aby wody, w zależności od potrzeb, nadawały się do:

1)      Zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia;

2)      Rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych;

3)      Wykorzystywania do kąpieli

Wobec braku wyraźnego celu ustawy, któremu miałaby służyć regulacja oraz braku wskazania zgodności w prawem unijnym tego rodzaju wymagań, proponujemy odstąpienie od projektowanego zamysłu wprowadzania regulacji nie mającej formalnego uzasadnienia.

W niniejszym projekcie wskazano, że ustawa w zakresie swojej regulacji dokonuje wdrożenia nieobowiązującej od wielu lat dyrektywy, tj. Dyrektywy 78/659/EWG Rady z dnia 18 lipca 1978 r. w sprawie jakości słodkich wód wymagających ochrony lub poprawy w celu zachowania życia ryb (Dz. Urz. WE L 222 z 14.08.1978). Dyrektywa ta została uchylona z dniem 15.10.2006 w związku z wejściem w życie Dyrektywy 2006/44/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY  z dnia 6 września 2006 r. w sprawie jakości wód słodkich wymagających ochrony lub poprawy w celu zachowania życia ryb (Dz.U.UE L z dnia 25 września 2006 r.), która została uchylona z dniem 22.12.2013.

4/ W art. 371 brak pkt. 11, na który powołano się w art. 373

5/ Kompetencje do wydawania pozwoleń wodnoprawnych

W przepisie art. 380 ust. 2 ustawa przewiduje przeniesienie kompetencji do wydawania pozwoleń wodnoprawnych na dyrektorów urzędów gospodarki wodnej, również w zakresie korzystania z wód realizowanego przez Zarządy Dorzeczy, co prowadzić może do konfliktu interesów przy uwzględnieniu faktu, iż organ posiadający kompetencje do wydawania pozwoleń wodnoprawnych będzie podlegał nadzorowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, któremu podlega również Zarząd Dorzeczy wykonujący uprawnienia właścicielskie w stosunku do wód i urządzeń. Przy czym ostatni
z wymienionych będzie brał udział w postępowaniu w charakterze strony. Taka sytuacja może prowadzić do realnego naruszenia interesów stron na etapie ustalania warunków pozwoleń wodnoprawnych w zakresie wspólnego korzystania z wód. Co więcej,  w myśl ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego właściwym do rozpatrzenia odwołań jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy, czyli według zapisów projektu ustawy - Prawo wodne będzie to Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Proponowane uregulowanie w zakresie właściwości rzeczowej oraz kompetencji, może w wielu przypadkach stanowić podstawę do ubiegania się o wyłączenie organu w trybie art. 24 § 1 w zw. z art. 25 § 1 pkt 2 k.p.a., co z punktu widzenia ustrojowego jest sytuacją niepożądaną.

W związku z powyższym w zakresie art. 380 wskazującym organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego proponuje się pozostawienie kompetencji wydawania pozwoleń wodnoprawnych dla marszałków województw w przypadku wspólnego korzystania z wód, w sytuacji gdy jednym z użytkowników jest Zarząd Dorzecza. Proponuje się również w takiej sytuacji zmianę właściwości instancyjnej w zakresie organu odwoławczego z dotychczasowego Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, na właściwego ministra do spraw środowiska.